26 Haziran 2007
Rusya haftasonunda, enerji alanında Avrupa Birliği’nin en önemli partneri olma konumunu güçlendiren yeni adımlar atarken, Türkiye, AB’ye üyelik sürecinde en önemli kozlarından bir olan “güvenli bir enerji koridoru” iddiasında zemin kaybetti.
Rus Gazprom ve İtalyan ENI şirketleri, “Güney Akım” adı verilen projeye ilişkin memoranduma imza attı. Geçen ay, enerji kaynaklarını Bakü-Tiflis-Ceyhan (BTC) hattı yerine Rusya üzerinden Avrupa pazarına ulaştırmak için Kazakistan ve Türkmenistan’ı ikna eden Moskova, Güney Akım projesiyle kendi doğalgazının yanı sıra bu ülkelerin kaynaklarını da Avrupa’ya doğrudan ulaştırmayı hedefliyor. Baltık denizinin altından Almanya’ya ulaşacak olan ve 2010 yılında devreye girecek Kuzey Akım hattıyla Ukrayna’yı by-pass etmeye hazırlanan Rusya, Güney Akım’la da Türkiye’yi devredışı bırakacak.Rusya’nın Karadeniz kıyısındaki, Mavi Akım hattının da başlangıç noktası olan Beregovaya terminalinden başlayacak Güney Akım, 900 kilometrelik boru hattıyla, Karadenizin altından Bulgaristan’a ulaşacak.Boru hattı burada iki kola ayrılacak. Hattın bir kolu Arnavutluk üzerinden İtalya’ya uzanacak, diğer kolu ise Romanya ve Macaristan üzerinden Doğu ve Orta Avrupa’yı besleyecek. Rusya hem kuzey hem de güneyden en önemli pazarı olan Avrupa’ya, son yıllarda Ukrayna ve Belarus’la yaşadığı transit ülke (Putin’in deyimiyle parazit ülke) sorunlarıyla uğraşmadan enerji kaynaklarını sevkedebilecek. 10 milyar Euro’ya malolacak ve yılda 30 milyar metreküp doğalgazın sevkedileceği hat, AB’nin önümüzdeki dönemde artacak doğalgaz ihtiyacının önemli bir bölümünü de karşılamış olacak.AB DOĞALGAZ ÜRETİMİ VE İTHALATI (MİLYAR METREKÜP)
 |
İtalya Ekonomik Kalkınma Bakanı Pierluigi Bersani, cumartesi günü Roma’da yapılan törende, İtalya ile Rusya arasındaki stratejik ortaklığın bir göstergesi olan anlaşmanın, Avrupa’nın enerji güvenliğini artırmayı hedeflediğini söyledi. Ancak Rus doğalgazını Karadeniz’in altından Türkiye’ye ulaştıran Mavi Akım’ın ardından, Kardeniz’in altından geçecek olan bu ikinci hat, Türkiye’nin AB için ‘güvenli enerji koridoru’ olma iddiasını zayıflattı. Gazprom’un sözcüsü Sergei Kupriyanov, Rus doğalgazını Türkiye üzerinden İsrail’e ulaştıracak proje üzerinde Ankara ile çalışmaları sürdürdüklerini belirtti. Ancak, Rus doğalgazını Mavi Akım üzerinden Güney ve Doğu Avrupa’ya sevketme seçeneğenin hala geçerli olup olmadığı konusunda açıklama yapmaktan kaçındı. NABUCCO PROJESİ DE ZORDAHiç şüphesiz, Rus gazının Mavi Akım üzerinden Güney ve Doğu Avrupa’ya sevkiyatı Güney Akım projesiyle birlikte artık güçlü bir olasılık değil. Hazar ve Ortadoğu doğalgazını Türkiye üzerinden Avrupa’ya sevketmesi öngörülen 6.2 milyar dolarlık Nabucco projesi de Rusya’nın Kazakistan ve Türkmenistan’la yaptığı anlaşmaların ardından Güney Akım projesinin de daha da somutlaşmasıyla zora girdi. Güney Akım projesi, Türkiye’nin, AB için güvenli enerji koridoru olma iddiasında, Rus doğalgazını önemli bir koz olmaktan çıkardı. Ukrayna ile yaşadığı sorunların ardından Türkiye üzerinden geçecek boru hatlarını tercih edeceği düşünülen Rusya, hiçbir transit ülke kullanmadan boru hatlarıyla AB’ye doğrudan bağlanmayı tercih etti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 24 Haziran Pazar günü de Balkan ülkelerinin liderleriyle Hırvatistan’ın başkenti Zagreb’teki enerji zirvesinde bir araya geldi. Arnavutluk, Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Bosna, Makedonya, Sırbistan, Slovenya ve Karadağ liderleriyle görüşen Putin, Balkanların Avrupa’nin enerji sunum güvenliğindeki rolüne dikkat çekti. Putin, Rus şirketlerinin Balkanlarda ortak enerji yatırımları ve yeraltında doğalgaz depolama tesisilerinin yapılması konuusnda istekli olduğunu da iletti. Vladimir Putin, son hamleleriyle , başta ABD olmak üzere bazı ülkelerin çabalarına rağmen, ülkesinin elindeki enerji kozunun zayıflamasına izin vermeyeceğini ve Rusya’ın bölgenin enerji alanındaki en güçlü oyuncusu olmayı sürdüreceğini gösterdi. Dünyada bilinen doğalgaz rezervlerinin % 26.7’sine sahip olan Rusya toplam doğalgaz üretiminin de % 21.6’sını gerçekleştiriyor. Rusya, petrol ürtiminde de Suudi Arabistan’ın ardından 2. sırada geliyor. Zengin enerji kaynakları bulunmayan Türkiye’in ise elindeki diğer kozları yitirmeden harekete geçerek, enerji koridoru olma iddiasına ilişkin projeleri somutlaştırması gerekiyor.
