İşte yaratıcılık ve yenilik - XXVII

Yeni alanlar kazanılması

İşinize bir yandan devam ederken, bir yandan da yeni kombinasyonlar içinde bulabileceğiniz yeni iş alanları arayın. Eski işiniz ile sinerji oluşturabilecek yeni alanların, kendi içinizde de yeni heyecanlar uyandıracağı ve uyuyan devi uyandıracağını görmeniz gerekir.

Joint projeler

Firma içinde, bölümler arası, hammadde kaynaklarınız ile, satıcılarınız ile ortaklaşa yapabileceğiniz birliktelikleri araştırın. Günümüzde bu tür birliktelikler giderek yaygınlaşıyor. Üstelik bu tür birlikteliklerin firmanızın muhteşem bürokratik ağından kurtulma olasılıkları da yüksek. Kendi bölümleriniz arasında yapabileceğiniz joint venture tarzı birliktelikler bile ümit verici sonuçlar doğuracaktır.

Tabii bunları yaparken karşınıza başarıyı nasıl ölçeceğiz, ödülü kim alacak, yöneticiler nasıl belirlenecek gibi ufak tefek ayak oyunları da çıkmayacak değildir, ancak bunlar hevesinizi kırmasın. Başarı bir kez oluştu mu paylaşması da kolaydır.

Gerek firma içinde gerekse hammadde sağlayıcılarınız ve satıcılarınız ile aranızdaki iletişimi kolaylaştırıp, bilgi akışını hızlandırın. Konferanslar düzenleyin, fikirlerin oluşumunu ve değişimini sağlayın.

Genel yaklaşım

Genel olarak ideal bir girişimci şirket, kültürel ve yapısal bütünlüğünü sağlamış, organizasyonu içerisinde gerektiği an çalışma ekipleri oluşturabilen, firma amaçlarını açıkça belirlemiş ve iletişim bariyerlerini kaldırmış bir kuruluş olarak tanımlanabilir. Böyle bir kuruluşta kurallar ve prosedürler azaltılmış, bunun yerine esneklik ve entegrasyon kuvvetlendirilmiş olacaktır.

İdeal dünya sinerjinin önemini kavramış dünyadır.

İhtisas Firmalarında ve Büyük Firmalarda Girişimciliği ve Yeniliği Cesaretlendirmek

Özellikle yeni teknolojilere yönelmiş ihtisas firmaları ideal yenilik firmalarıdır. Böyle firmalarda zaten yaratıcılığa değer vermeyen yöneticiler barınamazlar. Şunu da unutmamak lazım ki, yöneticilik ve yenilik tam anlamı ile birbirlerine uyum sağlayan iki şey değildir. Yöneticiler emir vermekten hoşlanır. Planlarının öngörüldüğü gibi sonuçlar vermesini beklerler. Yenilik ise bir miktar düzensizlik ister. Çoğu zaman da yenilik sırasında sonuçlar planlandığı gibi değildir. İşte bu durum yönetici ile yenilik arasında bir gerilim doğmasına neden olur.

Çoğu firmada yenilik üst düzey yöneticiye rağmen yapılabilmektedir. Yöneticilerin iyi tarafları bir şey yapılmamasının sonucundan korkmalarıdır. 3M firmasında cam kürecikler ile oynamayı iyice abartan bir araştırmacının önünü kesmek isteyen yöneticiler, işi adamı kovmaya kadar götürünce, araştırmacı gündüz yaptığı normal işlere dönmüş ve gece laboratuarda araştırmalarına devam etmiştir. Sonuçta cam küreciklerden, 3M firmasının cirosuna önemli katkı yapmakta olan yol çizgi boyalarının reflektif özelliklerini oluşturan madde ortaya çıkmıştır.

Yöneticilerin yaratıcılığa ve yeniliğe yapabilecekleri katkı kendi düşündüklerinden bile çok fazladır.

Büyük organizasyonları yenilemek

Çoğunlukla büyük firmaların doğumlarına baktığınız zaman küçük bir grup insanın başarı için kuvvetli bir çabasını görürsünüz. Bir takım oluştururlar. Ne iletişim ne de motivasyon sorunları vardır. Ancak ne zaman büyüme ve başarı gelmeye başlarsa o zaman iletişim kopuklukları başlar. Daha önce birbirlerine elden götürdükleri evrakların bir ulaştırılma prosedürü belirlenir. Giderek astlar ve üstler saptanır. Sınırlar oluşur. Peki bu noktadan sonra sizi bekleyen tehlike ne olacaktır? Az şeyi olan insanın riski de azdır. Kaybedecek şeyleriniz çoğaldığı zaman tutucu olmaya başlarsınız. İşte bu noktadan sonra sizi bekleyen tehlike yöneticilerin başarı için çaba göstereceklerine, hataları engelleme yönünde çabalar içerisine girmeleridir. Fırsatlar artık riskler ve tehditler olarak algılanır. Şirket damarlarınız sertleşmektedir artık. Asıl risk şimdi başlamıştır. Hiç hareket etmemenin sağlığınız için en yararlı tarz olduğunu sanırsınız, ancak aksine bünyenizin düzenli harekete gereksinimi vardır.

Peki bunlara engel olacak ve düzenli yenilikler sağlayacak yenilikçileri nasıl ve nereden bulacaksınız? Hiç zahmet etmeyin. Eğer ortamı uygun hale getirirseniz onlar sizi bulacaklardır. Tek sorun sizin bu olağandışı insanlar ile bir yönetici olarak uyum içinde olup olamayacağınızdır. Kendi koyduğunuz kuralların, politikaların ve yapının bu insanların elinde birer birer yıkıldığını göreceksiniz. Buna kalbiniz dayanamayacaksa hiç yeniliğe sıvanmayın.

Yenilikçilerin vizyonlarının olduğu bir gerçek, ancak bu tür insanlar genelde hayalperest değildir. Çoğunlukla işleri ile ilgili engelleri ya önceden görürler ya da önlerine bir engel çıkınca düşkırıklığı ile işlerini bırakmazlar. Amaçları vizyonlarını gerçekleştirmektir ve bu vizyon tarafından yönlendirilirler. Bir firmayı yenilemek istiyorsanız, yönetici olarak en önemli gereksiniminiz yeniliğe inanan insanlar ile çalışmanızdır.

Yeniliği Cesaretlendirmek

Size konumuza uygun olan bir ihtisas firmasının, çalışanlarını yeniliğe teşvik etmek için kullandığı sekiz yoldan bahsedeyim.

Meydan okuyun

Öncelikle yöneticilere agresif hedefler verilir. Örneğin satışların %25’inin son beş yılda geliştirilmiş ürünlerden olması zorunluluğu getirilir. Bu onları yeni ürünlere sahip çıkmaya itecektir.

Sponsorlar bulun

Başarılı projelerin çoğunun bir sponsoru vardır. Bunun ile firma dışı ilişkileri kastetmiyorum. Firma içinden üst düzey bir yöneticiyi sponsorunuz ve koruyucunuz yapın. Size sahip çıksın. Böyle bir sponsor projeniz için elzem olan kaynaklara ulaşmanızı da sağlayacaktır.

Sponsor olmayı da kolay sanmayın. Muhtemelen başarısız bir projeyi destekleyeceksiniz. Üstelik bu projeye karışma hakkınız da olmayacak. İşi uzmanlara bırakacaksınız. Bu durumda sizin bir sponsor olarak bazı meziyetlere sahip olmanız lazım. Örneğin projeye kuvvetli bir inancınız olacak, sabrınız olacak ve nihayet geçici sorunlar ile kalıcı problemlerin arasındaki ayrımı anlama yeteneğiniz olacak.

İşte bu düzeye eriştiğiniz an, desteklediğiniz projenin başarısını görme şansınız da yükselir. Bu  sponsorluk görevinizi günlük üst düzey yöneticilik işlerinizden kesinlikle ayrı tutun. Üstelik eğer en üst düzeydeyseniz, altınızdaki her yönetici için bu tür sponsorlukları da zorunlu hale getirin.

Ödüllendirin

Çoğu yenilikçiler için ödül yaptıkları işin kabul görmesi ve başarıya ulaşmasıdır. Bu iş bir bilgisayar oyununa benziyor. Başarınızın ödülü sadece oyunu bir kez daha oynayabilme hakkını kazanmanız. Başarılı yenilikçiler için de esas ödül yeni bir görev daha kazanmaları, ancak siz gene de ödülü bunla sınırlı bırakmayın.

Yöneticilik merdiveninden farklı bir yenilikçilik kariyer düzeni kurun. Herkesin en iyi yapabildiği şeyi yapmasına fırsat tanıyın. Yöneticili kademesine henüz çıkamamış çalışanlarınızı da unutmayın.

Zaman verin

Bir diğer ödüllendirme biçimi de, yenilik peşindeki insanlara bunun için gereksindikleri zamanı ve özgürlüğü sağlamaktır. İnsanlara rutin işleri için zamanlarının yüzde 85’ini verirseniz, kalan yüzde 15 yaratıcılık için kanımca yeterli olacaktır.

İletişimi kolaylaştırın

Yeniliğin en vazgeçilmez öğelerinden biri de iletişimdir. Şirket içi bilgiler hem kolay yayılmalı hem kolay elde edilebilmelidir. Kapsamlı ve çok yönlü firmalarda, bir çok şube arasında çok yararlı bilgiler o bilgilere gereksinen insanlara erişemeyebilir. Komiteler kurun, teknik ve idari forumlar oluşturun. İletişimi sadece firma içinde tutmayın. Araştırmacılarınız, üretim gruplarınız ve üretim gruplarınız firmanızın dışındaki satış grupları ve hatta müşteriler ile de iletişim kurmanın yolunu bulun.

Yeni bir ürünü ticarileştirmek bayrak yarışına benzemez. Bir koşucunun işi bayrağı teslim edince bitmez. Her şartta her koşucu koşmasına devam etmek zorundadır. Koşu sırasında sürekli birbirleri ile iletişim içerisinde olmalı ve ürünü en mükemmel hali ile pazara sunmalıdırlar.

Başarılıları tanıtın

3M firmasında yılda birkaç düzine sayıda 2 milyon dolarlık karlı satış rakamlarına ulaşılır. Aslında total satışı 8 milyar Dolar olan bir firma için bu okyanusta bir damla gibi kalabilir, ancak firma 2 milyon Dolar barajını bu başarıyı sağlayanların ortama tanıtılmaları için bir fırsat olarak kullanır.

Büyüme için yapılandırın

Bir bölüm belirli bir boyuta erişince o bölümün mevcut ürün ve market portföyüne sıkı sıkıya sarıldığı gözükmektedir. Büyüme için firma içindeki bölünmeleri artırmak uygun bir çözümdür. Böylece insanlara yeni işler ve yeni heyecanlar atamış olursunuz. Sonunda göreceksiniz ki yeni bölüm çok daha hızlı büyümeyi başaracaktır.

Yeterince büyük bir işletmeye sahipseniz insanların önünü de görevler atayarak tıkamayın. Dün bir keşif peşinde koşan adamınız, bugün bu keşfinden bir bölüm yaratacak girişimci olabilsin. Bırakın insanlar değişik kariyerlerin keyfini çıkarsınlar.

İnsanlara yapılan bir tavsiye de şu: çocuklarınıza boyama kitapları alıp işin keyfini öğrettikten sonra, onların sadece bu kitaplardaki resimlerin sınırları içinde kalmasını bekleyemezsiniz. Yöneticilerin de yenilikler ile uğraşanların sınırlar içinde kalmalarını beklemeleri çelişki olur. Unutmayın ki etrafını çitler ile çevirdiğiniz insanlar bir süre sonra sürü psikolojisine kapılırlar.

Hataları kabul edin

Tabii sadece ilk kez yapıldıklarında affedin hataları. 3M firmasında yeni başlanan projelerin başarı şansı yaklaşık yüzde 40 olmaktadır. Durum bu ise o zaman önemli olan böyle projelerde çalışan insanları hemen çarmıha gererek kaybetmemektir. Yenilikler konusunda çalışan insanların başarısızlık halinde işlerinde olacaklarını düşünmeleri dahi büyük stres yaratır ve onları başarısızlığa ya da kolaycı çözümlere mahkum eder. Başarısızlığı cezalandırmanız, daha sonra yenilikçi insan kaynağınızı da kurutacak ve kimse riske girmeye niyetli olmayacaktır.

Firmanızda bir hoşgörü geleneği yeşertin. Hataları işin bir gereği ve sonucu olarak görün. Ancak hatalarda bir orijinalite arayın. Aynı hataların tekrarına izin vermeyin.