24 Şubat 2006NTV-MSNBC
Irak Devlet Başkanı Talabani gibi bugün pek çok batılı gazete, Samarra'daki saldırıları "Irak iç savaşın eşiğinde" başlığıyla verdi. Bu gazetelerden biri olan İngiliz Independent gazetesinin kıdemli Ortadoğu muhabiri Robert Fisk ise iç savaş tabirini temkinli kullanmak gerektiğini söylüyor.
Daha önce de Irak'ta benzer saldırılar düzenlendiğinde, siz hep iç savaş uyarıları yapanlara karşı temkinli olmak gerektiğine işaret ettiniz, hatta iç savaş tellallığı yapanların niyetlerini sorguladınız. Samarra'daki Askeriye Camii ve türbesine yönelik bu saldırıdan sonra bakış açınızda değişiklik var mı?
R.F: Birilerinin Irak'ta iç savaş çıkmasını istediği çok açık, ama daha önce de yazmış olduğum gibi Irak mezhep ayrılıklarının belirleyici olduğu bir toplum değil. Irak bir aşiret toplumu. Sünniler Şiilerle evlenebiliyor. Hatta bir keresinde Sünni bir dişçinin cenaze törenine katılmıştım. İlginçtir, bir Şii camii yapılmasına karşı çıkıyordu. Cenazeden sonra ağabeyine sordum: "İç savaş mı çıkacak?" diye. O ise bana, "Benim karım Şii, onu öldürmemi mi istiyorsun, neden siz batılılar sürekli iç savaş çıktı çıkacak deyip duruyorsunuz?" diye yanıt verdi. Irak'ta hiç iç savaş olmadı. Dini ayrımlara dayalı bir toplum değil ama tabii bu bombalama olayları devam ederse, intikam saldırıları, onlara misillemeler derken, korkarım mezhep çatışması yaşanacak gerçekten. Söylemek istediğim, Irak doğal bir şekilde iç savaşa sürüklenecek bir ülke değil, ama birileri bunu istiyor kesinlikle. Şu ana kadar saldırıların sorumluluğunu üstlenen olmadı. Kim düzenlemiş olabilir bu saldırıları?Saldırıların sorumluluğunu üstlenen olmaması ilginç gerçekten. Direniş mücadeleleri, gerilla savaşları aslında göründüğü kadar basit değildir. Benim yaşadığım Lübnan'da da böyleydi. BBC'yi açıyorum, bakıyorum, sürekli "İç savaş çok yakın" deyip duruyorlar. Ben Iraklı Sünnilerin bu kadar çok camiiye saldıracağına inanmakta zorlanıyorum. Şiilere ait camiler de olsa, inanması çok zor bir durum bu. Burada bir el var, kimin eli bilmiyorum; ya da doğrudan yanıtlayamam ama Sünnilerin doğrudan Şii cemaatini hedef alacağını sanmıyorum.Peki ya zamanlama? Pazartesi ABD Büyükelçisi, "Şiiler yeni kurulacak hükümette başı çekmesin, bir an önce ulusal birlik hükümeti kurun yoksa yardımları keseriz" diyor; ardından İngiltere Dışişleri Bakanı Jack Straw aynı şeyleri söylemek üzere bizzat Bağdat'a gidiyor. Ve Çarşamba günü böyle bir saldırı düzenleniyor...Bence de zamanlama dikkat çekici ama ötesini söylemeyeceğim.O zaman Şiilerle ABD'liler arasındaki ilişkilerin son dönemde gerilmesiyle ilgili bir değerlendirme yapmaya ne dersiniz?Bence Şiilerin eninde sonunda ABD'lilere karşı direnişe katılacaklarını görmek lazım. ABD'liler eninde sonunda tüm bir Irak halkını karşılarında bulacaklar. Elbette farklı hizipler, farklı eğilimler de var ama Basra'da Şiilerle İngilizler arasında giderek kötüleşen ilişkilere bakın; Şiilerin en popüler liderlerinden Mukteda Es Sadr'ın giderek sertleşen ABD karşıtı söylemine bakın; İranlıların ve hatta sınırın öte tarafında Suriyelilerin giderek artan öfkesine bakın. Bence bu direniş ABD'lilerin sürekli ateş altında kalıp üslerinden çıkamaz hale gelecekleri bir noktaya kadar tırmanacak. Korkarım ABD için, İngiltere için ve aynı zamanda maalesef Irak için büyük bir felaketin eşiğine geldik.
