İngiltere, en üst düzeydeki polis yetkilisi olan Londra Emniyet Müdürü Sir John Stevens tarafından hazırlanan raporu tartışıyor. Raporda, Kuzey İrlanda'da, İngiliz güvenlik güçleriyle Protestan milis güçlerinin 1980'li yıllardaki bazı cinayetlerde işbirliği yaptığı ortaya seriliyor. İngiltere şimdi Kuzey İrlanda’daki kirli savaşı tartışıyor.
Londra Emniyet Müdürü Sir John, dün açıkladığı rapora, bazı Katoliklerin öldürülmesi olaylarına katılan ve yargıdan korunan bazı muhbir ve ajanların, etkili bir kontrol olmadan kullanılmasına izin verildiğini söyledi. Sir John, araştırmalarının, hesap verme mekanizmasının yokluğunu ve istihbarat ve kanıtların nasıl gizlendiğini öne çıkardığını belirtiyor.
Sir John’un soruşturması Kuzey İrlanda’nın şiddet dolu tarihinde özellikle hafızalara kazınan bir cinayet olayının ailesinin gözleri önünde vurularak öldürülen Katolik avukat Pat Finucane cinayetinin araştırılmasıyla başlayıp giderek derinleşti. Güvenlik güçlerinin kirli işlerde parmağı olduğunu yıllardır dile getiren İrlanda milliyetçisi Katolik kanadın iddiaları bu raporla büyük çapta doğrulanmış oldu. IRA konusunda uzman olan gazeteci John Wyer, IRA ile savaşta polisin İngiltere’ye bağlı Protestan kanadın militanlarının kullandığının açıkça belli olduğunun artık kanıtlandığını söylüyor. IRA’yla ilgisi olmayan çok sayıda Katoliğin hedef
alınarak öldürüldüğünü belirten Wyer, “IRA, İngiltere ordusunun düşmanı. Ama ortada resmen ilan edilmiş bir savaş yok. Dolayısıyla güvenlik güçleri istediği gibi vurup kıramıyor. Buna karşın bölgede bu işi yapmak için can atan bir grup Protestan var. Fakat bu cinayet çeteleri çoğu zaman IRA ile bağlantısı olmayan Katolikleri de hedef alıyor. İşte bu noktada İngiltere ordusu devreye giriyor. Protestan örgütlere ajanlar yerleştiren İngiliz yetkililer hedeflerin daha iyi seçilmesine yardımcı oluyor. Yok etmek istedikleri Katolikleri de bu örgütlere öldürtüyor” diyor.
Mezhep cinayetlerine "terörle mücadele" kılıfı
Protestan örgütlere yerleştirilen ajanlar hedeflerin daha iyi belirlenmesini amaçlıyor. Ama Sir John Stevens’ın raporuna göre, sık sık hatalar yapılıyor, yanlış kurbanlar seçiliyor. Buna karşın örgütlere ajan yerleştirmeye devam ediliyor.
Sir John Stevens'ın hazırladığı raporda, Kuzey İrlanda’da şiddetin iyice tırmandığı yıllarda ajanlar operasyonlarda önemli rol oynadığına ve masum Katolikleri öldüren Protestan katillerle istihbarat yetkilileri işbirliğine girdiği ifade ediliyor.
Soruşturmanın odağı, İngiltere ordusuna bağlı gizli bir birim. Güç Araştırma Birimi ve Kuzey İrlanda’daki bütün ajanları denetlemesi gereken Özel Kuvvetlerin rolü ve yapısı incelenmiş. Soruşturmayı yürütenler, ajanlar üstünde tam bir kontrolün hiçbir zaman varolmadığı ve gizli operasyonlarının hesabının verileceği bir sistemin de oluşturulmadığı sonucuna varmış.
Sir John Stevens’ın raporunda bakan ya da bakan yardımcılarını töhmet altında bırakan bir bulgu yok. Ancak şu da açıkça ortada ki, en azından askeri istihbarat birimleri içinde bu uygulamaya gayet üst düzeyde göz yumuluyordu.
İngiltere ordusunun kullandığı ajanlardan biri daha geçen hafta ölen Brain Nelson’dı. Belfastlı bir Protestan olan Nelson, İngiltere’nin askeri istihbarat servisleri tarafından 1985’te işe alınmış ve ajan olarak Protestan bir örgüte yerleştirilmiş. Raporu açıklayanlar Brain Nelson’ın en azından 30 cinayetten sorumlu olduğunu düşünüyorlar. Üstelik Nelson’ın hazırladığı kurbanlar listesindeki çoğu kişi, militan hiçbir örgüte üye olmayan Katolikler.
İşte bu kurbanların en tanınmışlarından biri 1989’da öldürülen Katolik avukat Pat Finucane. Kuzey İrlanda’da güvenlik konularını inceleyen uzmanlardan Alen Morey, gizli servislerin avukat Finucane’yi neden yakın takibe aldıklarını şöyle anlatıyor: “Tanınmış bir avukattı. Müvekkilleri arasında IRA’ya üye olmakla suçlanan çok sayıda kişi vardı. Ailesinden iki kişi IRA üyesiydi. O zamanın Protestan militanlarından, Kuzey İrlanda Savunma Birliği Pat Finucane’yi öldürme kararı aldı ve bu büyük bir gürültü kopardı. Güvenlik güçleri IRA zanlılarına ilişkin polisin ve ordunun istihbarat bilgilerini, isimleri, adresleri ajan Brain Nelson’a iletiyor. Nelson’da bu bilgileri Protestan milislere vererek bu kişilerin ölmesini sağlıyordu. Anlayacağınız kirli bir savaştı bu.”
Londra Emniyet Müdürü’nün yürüttüğü soruşturma çerçevesinde en az 20 cinayet olayıyla ilgili olarak güvenlik görevlilere karşı dava açılması için İngiltere hükümetine belgeler verildi. Sir John Stevens raporunda bir dizi tavsiyede bulunuyor. Bunlardan en dikkat çekeni Kuzey İrlanda’da görevlendirilmiş bütün ajanların sicilini gözden geçirmek üzere bağımsız bir kurulun oluşturulması önerisi.
(Yabancı basından derlenmiştir.)
