12 Haziran 2008Afşin Yurdakul
Amasra'da neler olduğunu taraflara ve ilgililere sordu. CHP'ye göre "gizli işler" dönüyor, AKP'ye göre "çevre önemli ama enerji ve istihdam sıkıntısı da malum." Belediye Başkanı ve çevreciler Amasra'nın öleceğini söylüyor, Hema "Hepsi gösterişçi" diyor; ÇED Genel Müdürü ise "Doğa refleksimiz var ama, ekonomik gerekçeler de var" diyor.
Bergama ve Kaz Dağları'nda altın arama, Sinop'ta nükleer santral derken, Amasra'nın 20 yıllık davası olan termik santral projesi yeniden Türkiye gündemine oturdu. 20 yıldır Amasra ve Bartın halkının, çevre örgütleri ve uzmanların karşı çıktığı projeyi önce Cumhuriyet gazetesi duyurdu, ertesi gün Hürriyet gazetesi haberi, Fatih Sultan Mehmet'in Amasra'yı görünce, yanındaki lalasına "Lala lala çeşm-i cihan bu mu ola" sözüne uyarladığı "Lala lala termik santral buraya mı" başlığıyla manşete taşıdı. İŞÇİ VAADİ 8 YILDA 5'E KATLANDIHema'nın Amasra'ya termik santral yapacağı, 2000 yılında da gündeme oturmuştu.
 |
Dönemin Enerji Bakanı Cumhur Ersümer, Amasra'yı ziyaretinde "Buraya termik santral yapacağız" demiş, hemen ardından, Hema, daha ihale açılmamışken, 2 bin 500 kişiye iş, belediye, valilik ve ticaret odasına kârdan yüzde 10 pay teklifiyle santrale talip olmuştu. Hema, 8 yıl sonra termik santralde çalıştıracağı işçi sayısını ise 11 bine çıkardı. "ACİL KORUNMASI GEREKEN" BÖLGEBölge halkı ve uzmanların yanı sıra santralin kazancından pay teklif edilen belediye ve ticaret odaları da karşı çıkıyordu projeye.
 |
Çünkü, Bartın'dan Kastamonu'ya uzanan Küre Dağları, doğal yaşlı ormanları, sarp kayalıkları, akarsuları ve meralarıyla önemli bir yaban hayatına sahip. Dünya Doğal Hayatı Koruma Vakfı'na (WWF) göre, Türkiye'de "acil korunmaya alınması gereken" 9 bölgeden biri olan bu alan, Avrupa'nın en güzel yaban örneklerini sergiliyor. Bölge 109 endemik ve 49 nadir bitkiyi barındırıyor. Bozayı, vaşak, susamuru, ulugeyik gibi tehlike altındaki hayvanların yanısıra; Türkiye'deki memeli türlerinin en az 40'ı ve 46'sı tehdit altında olan 38 familyaya mensup 129 kuş türü bu bölgede yaşıyor. ÇEVRE KARIN DOYURMAZ MI!Termik santral taraftarları, Hema'nın 11 bin kişiye iş vaadinin,
 |
çevreyi koruma kaygısının etkisiz kılması için zorluyor. Henüz iki uç arasında tercih noktasına gelinmedi. Şimdi herkes, termik santrale "Çevresel Etki Değerlendirme" (ÇED) raporu verilip verilmeyeceğini bekliyor. NTVMSNBC, bugünkü durumu AK Parti ve CHP'nin bölge milletvekilleri ile Bartın Belediye Başkanı, çevrecilerin temsilcisi ve termik santralle ilgili son sözü söyleyecek olan ÇED Planlama Genel Müdürü'ne sordu. BELEDİYE BAŞKANI: HALKI KANDIRIYORLARBartın Belediye Başkanı Ahmet Altıntel, Hema'nın termik santrale bölgeden 11 bin işçi alacağı vaadinin kandırmaca olduğunu söylüyor.
Altıntel'e göre aslında santralde temizlik işçileri dahil 300 kişi çalışacak. Çevre dostu teknoloji vaatlerinin de kandırmaca olduğunu söyleyen Altıntel, "Külünü nereye dökecekler" diye soruyor. Altıntel, santralin içme suyunu kirleteceğini de belirtiyor.AKP'YE GÖRE "ENERJİ SIKINTISI MALUM"AK Parti Bartın Milletvekili Yılmaz Tunç ise, çevreye zararı olacak projelere destek vermeyeceklerini, ancak bu konular değerlendirilirken ülkenin "malum" enerji ve istihdam ihtiyacının da düşünülmesi gerektiğini, Amasra'daki kömür varlığının ülke ekonomisine kazandırılmasının önemli olduğunu savundu. Termik santralin siyasi malzeme olarak kullanıldığından şikayet eden Tunç, "Bu konu istismar edilmektedir. Bartın ve Amasra halkının hassas olan duyguları üzerinden siyaset yapan bir kısım çevreler, henüz ortada kesin bir karar yokken gündem oluşturup, iktidarın bölgede gerçekleştirdiği icraatları gölgelemeyi amaçlamaktadırlar" dedi. "TÜRKLER DEĞİL, ÇİNLİLER ÇALIŞACAK"ÇEKÜL Bartın temsilcisi ve Bartın-Artvin Çevre Birlikteliği Sözcüsü Hüseyin Doğan, Amasra'nın Çanakkale ve İzmir Alaçatı gibi sürekli ve düzenli rüzgar aldığını, dolayısıyla termik santral yerine rüzgar santralleri kurulmasının daha mantıklı olduğunu söyledi.
Projenin Amasra halkına istihdam sağlayacağı fikrini samimi bulmadığını da belirten Doğan, şöyle konuştu: "İnsanlar burada işsizlikle tehdit ediliyorlar. Termik santral yapılmazsa bu kömür çıkarılmaz, siz de işsiz kalırsınız, diyorlar. Fakat Hema, 3 senedir burada 150-250 civarı Çinli işçi çalıştırıyor. Bu da HEMA'nın ucuz teknolojiyle, ucuz işçilik ve insan gücüyle bunu yaptığının kanıtı. Sonra da burada insanlara, size iş sahası olacak, diyorlar, bu inandırıcı değil."HEMA: HEPSİ GÖSTERİŞÇİHEMA Holding Yönetim Kurulu Üyesi
 |
Şerafettin Yılmaz, çevre kaygısıyla yapılan eleştirilere tepki gösterdi. Herkesin işi bilmeden "çok büyük çevreci" olduğunu, "gösteriş" yapıldığını, termik santrale karşı toplanan imzaların "gelen, geçenden alındığını" iddia eden Yılmaz, "Süperkritik santral kuracağız. Avrupa normlarına uygun olacak, ortalığı kirletecek gaz yaymayacak, bacasından kirli duman çıkmayacak" dedi.Termik santrale alternatif yer aranması konusuna da açıklık getiren Yılmaz, santralin Filyos ya da havza uzağında herhangi bir yere yapılması halinde, nakliyat işleminin maliyeti yükselteceğini söyledi. Yılmaz, "Biz bunu hesapladık. Filyosa -40 km uzaklığa- bunu götürmek için bile iki dakikada bir kamyon geçmesi lazım. Fakat orada yol bile yok" diye konuştu.CHP'YE GÖRE BAKAN'IN 'GİZLİ' İŞLERİ VARKonuyu araştırma önergesiyle Meclis gündemine taşıyan CHP Bartın Milletvekili Rıza Yalçınkaya, HEMA Holding ile Enerji Bakanı arasındaki "gizli" görüşmeye ve Bakan'ın bölgeye "gizli" gezisine dikkat çekerek, kuşkularını şöyle anlattı:
 |
"Amasra'da Hema'nın termik santral kurmak istediği alan bu tür bir sanayi yatırımı yapılacak bir alan olarak görünmüyor. Fakat bu engeli de ortadan kaldırmak için, 2 Mayıs'ta Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Genel Müdürlüğü'nde gizli bir toplantı yapıldı. Bu toplantıda çevre düzenlemesi yapılan plancılara, 'Siz buraya termik santrali koymayı unutmuşsunuz bunu düzeltin' dendi. Plancılar vicdanen karşı çıktı. Çevre ve Orman Bakanı'nın da talimatıyla bu işin halledilmesi için çalışma başlatıldı, çünkü başka türlü Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) Raporu alamıyorlar."Uzman görüşlerine dayanarak, Hema'nın temiz teknoloji iddiasını gerçekçi bulmadığını söylerken, istihdam vaadinin de kandırmaca olduğunun altını çizen Yalçınkaya; Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı'nın da 28 Nisan'da Hema helikopteri ile bölgeye "gizli" ve kuşku yaratan bir gezi yaptığını söyledi. ÇED GENEL MÜDÜRÜ: DOĞA REFLEKSİMİZ VAR AMANTVMSNBC'ye konuşan ÇED Planlama Genel Müdürü Fevzi İşbilir ise, Hema'nın termik santral projesinin henüz ÇED Raporu sürecinde olmadığını açıkladı. Hema'ya alternatif yer bulmasını söylediklerini anlatan İşbilir, "Bizim doğa koruma refleksimiz var ama, enerji sıkıntısı, istihdam sorunu da var. Yüzde yüz reddetmedik, alternatif yer bulmalarını söyledik, çok yönlü değerlendireceğiz" dedi.BAKAN NE DEMİŞTİ: KÖMÜRDEN KORKMAYINCHP Milletvekili Rıza Yalçınkaya, bu yıl ocak ayında konuyu TBMM gündemine taşımış, Enerji Bakanı Hilmi Güler ise tepkilere şu yanıtı vermişti:
 |
"Artık kömürü çok iyi yakan yeni teknolojiler var. Temiz, çevreye zarar vermeyen bir teknolojiyle kömür kullanılmaktadır. Amasra'daki çalışmalar kontrol altındadır. Bölgeyi de bir enerji merkezi yapmak istiyoruz. Çünkü taş kömürümüz orada. 654 megavatlık dört üniteden oluşan bir müracaatı olmuş HEMA'nın. EPDK da buna izin vermiş, üretim iznini vermiş. Ama bunu yapmak için daha ÇED raporu alınacak. HEMA, Çinli bir firmayla, üç kuyu açarak daha fazla kömür çıkarmayı arzu ediyor.Bu bölgeye zenginlik getirecek, daha fazla işçi çalışacak, yerli kaynaklarımız değerlenecek. Kömürden korkmayalım."
