24 Kasım 2013Milliyet Gazetesi
Böyle kış mı olur yahu? Geçen sene ne güzeldi bu zamanlar, kar vardı. Bu yıl niçin böyle? Gelmeyecek mi kış? Şöyle ağız tadıyla üşüyemeyecek miyiz? Bu tür soruları soran çok. Yani pek çok kişi bu yıl kış mevsiminin geciktiğini düşünüyor. Peki kış nerede?Meteoroloji profesörü olsam da kış nedir acaba diye sözlüğe baktım. Bir sözlükte “(kuzey yarımkürede) aralık ayının 22’sinde başlayıp martın 21’ine dek süren, yılın en soğuk mevsimi” diyor. Bu tanımı herkes biliyordur ama kışı, “tavuk gibi kümes hayvanlarını kovalamak için çıkarılan ses” diye kaç kişi düşünmüştür bilemem! Millet herhalde “kış, kış” sesi gelmedi diye şikayet etmiyor şu an. Ayrıca 22 Aralık da epey uzakta.Yağış azaldı
Bizdekine benzer bir durum şu an Avrupa’da da var. Örneğin, kasım ayından itibaren kışın başladığı kabul edilen İskandinav ülkeleri de mevsim normallerinin üzerinde seyreden sıcaklıklar sebebiyle endişeli. Milletin “kış” dediği herhalde “çok soğuk hava” olmalı. Anlaşılan tartışmayı soğuklar üzerinden yürütemeyeceğiz. Kimine göre ise kış demek kar demek. Ama “İstanbul’a kar yağmadan Türkiye’ye de kış gelmez” derler. Aslında Türkiye’de kış ilk olarak Kuzey doğu Anadolu Bölgesi’nde başlayarak batıya doğru ilerler. Sonuçta bir yerlere yağan karı da bir kenara bırakıp kışı başka bir şekilde sorgulamamız gerek.Bir Twitter takipçimin dediği gibi bu yıl “kıştan ziyade yağmurlar gelmedi”! İSKİ’nin internet sayfasına bakınca bu yılın başından beri, yani 2013 yılının ocak ayından ekim ayının sonuna kadar İstanbul’da metrekareye düşen toplam yağış miktarı 412 kilogram olmuş. Gecen sene bu değer 617 kilogrammış. Geçen yıl çok yağışlı bir yıl olduğu için onunla kıyas yapmak doğru olmaz. Bu nedenle, son50 yılın ortalaması olan 529 kilogram ile karşılaştırma yapmak lazım. Özetle bu yıl İstanbul’a şu ana kadar düşen yağış miktarı son50 yıla göre yüzde 23 daha az... Bu önemli bir rakam!
Küresel iklim değişikliği yüzünden mevsimler kaydı, bu nedenle ekim ve kasımda tatil mümkün diyebilirsiniz ama dünyanın pek çok yerinde de şu an hava karlı ve çok soğuk. Yani dünya için genelleme yapmak çok zor. İklim değişikliği dünyanın değişik yerlerinde çok değişik bir şekilde kendini gösterebiliyor.Sıcaklık farkı
Ülkemizde kuraklık en büyük problem. Küresel iklim değişikliği yüzünden bu aylarda bize kuzeyden gelen cephe sistemlerinin ve yağışın artık gelemez olacağı uzun zamandır söyleniyor. Teknik jargonda adına baroklinik kararsızlık dediğimiz mekanizma hava ve su hareketlerinin motorudur. Bu motor uzun zamandır tekliyor. Çünkü kutuplar, ekvator bölgesine göre şu an daha fazla ısınıyor. Böylece ekvator ile kutuplar arasındaki sıcaklık farkı giderek azalıyor.Farklı havalar
Normalde dünya ısıl bir dengeye ulaşabilsin diye soğuk hava/su akıntısı güneye, sıcak hava/su akıntısı ise kuzeye gider. Bu hava sirkülasyonu ve okyanus akıntılarının hızı ve takip ettiği yollar kutupla ekvator arasındaki sıcaklık farkına bağlıdır. Özetle, kutup ve ekvator sıcaklıklarındaki melezleşme sonucunda ortaya alıştığımızdan çok daha farklı havalar çıkıyor...
Sırada, 1 milyon dolarlık soru var: Önümüzdeki aylar, yani kış da böyle sıcak mı geçecek? Bu sorunun cevabı bu köşede!
Bu Öğretmenler Günü’nde öğretmenlerimin ellerinden öperim!
