HSYK kararnamesiyle savcısı değişen Soma Davası Temmuz’da hazırlanacak bilirkişi raporunu bekliyor. Yeri değişen savcı, bilirkişi heyetinden Alp Gürkan’ın da sorumluluğunun tespitini istedi, soruşturma Gürkan’a kadar genişleyebilir.
“Bu dava sınırlarını avukat olmanın değil, insan olmanın çizdiği bir dosya,”
diyor Evrensel Gazetesi’ne yazdığı bir yazıda Avukat Evren İşler.
301 işçinin hayatını kaybettiği madenci katliamının 9. duruşması öncesinde konuştuğumuz programı da bu sözlerle bitirecek Katliam’dan bu yana gelişen tüm süreci izleyen Avukat. Ayın 13’ü: Soma Nöbeti’nin Haziran ayındaki konuğu olan İşler ile son gelişmeleri ve davanın seyrini masaya yatırdık.
Heyette şimdilik skandal yok
Anlattığına göre bu duruşmanın diğerlerine göre biraz daha "sakin" geçmesi bekleniyor. Zira esas olarak Temmuz'da çıkması beklenen bilirkişi raporu davanın seyrine ışık tutacak.
Bilirkişi heyetinin hazırlayacağı dosya dava için bir kilit noktası. Heyet madencilik tekniğiyle ilgili kişilerden oluşuyor. İşler’e göre heyette şimdilik bir skandal yok, olması gerekeni, işlerini yapmasını bekliyorlar.
Hakim’den heyete uyarı: Alanıma girmeyin
Bu raporun önemi şu; Dosyada alınacak ilk bilirkişi raporu ve davayı karara götürecek Savcılık aşamasında hazırlanan ilk bilirkişi raporu ise davayı bugüne kadar getirmişti. Belki yeterli değil ama 6 üst düzey yöneticinin tutuklu olması ve 46 sanık bu adalet sistemine göre şimdilik fena değil gibi gözüküyor. Davanın Manisa yerel basını tarafından övülen genç Hakimi Aytaç Ballı ise, bilirkişi heyetine sadece işlerini yapmaları konusunda önemli bir uyarıda bulunmuş, bilirkişilere dosyayı verirken, “Benim alanıma girmeyin” diyerek çizgisini çizmiş.
“Üretim baskısının” rapora girmesi kritik
Avukatların davaya dair endişeleri de, rahat oldukları yönler de var. Rahatlıkları teknik kısımla ilgili, şimdilik elleri güçlü. Endişeleri ise üretim baskısı ile ilgili bölümlerle ilgili. Soma A.Ş’nin, rödovans sistemine ek olarak şirketin dayıbaşları aracılığıyla çalışanlara yaptığı baskıyı madencilerin ifadelerinden öğrenebiliyoruz. “Bant durmasın” üzerinden giden baskının katliamın meydana gelişinde ciddi rolü olduğunu düşünüyor davanın avukatları. Bu değerlendirmenin hukuken yapılıp yapılmayacağı ise önemli noktalardan biri. Hem Paris İklim Anlaşmasını imzalamış ve kömürden vazgeçeceğini beyan etmiş Türkiye için hem de olağanca vahşiliğiyle genişlemeyi sürdüren madencilik sektörü için.
“İşverenlerin ceza alması önemli kazanım”
Avukat İşler, Soma’da üretimdeki madenlerde üretim baskısının işçiler üzerinden bir nebze eksildiğini anlatıyor. Ne kadar eksilirse! İşverenler ise iş ve işçi güvenliği ile ilgili önlemleri hala almak istemiyor, çünkü bu yüksek maliyetlere neden oluyor. “Eğer bu dosyadan işverenler ve vekilleri sağlam bir caza alırsa, memlekete katkımız belki de bu olacak” diyor.
HSYK Kararnamesi Savcı’yı değiştirdi
Bunun dışında HSYK Kararnamesi Soma Davası'nı da vurdu ve savcının yeri değiştirildi. Fakat İşler bu durumun siyasi bir tutum sonucu oluşmadığı kanaatinde Aksi halde "Mahkeme Heyeti" değişirdi diyor. Yeri değiştirilen Savcı’nın önemli özelliklerinden biri dosyayı iyi biliyor olmasından kaynaklanıyordu. Avukat İşler “Bu öyle bir dosya ki, teknik olarak dosyayı okumanız yetmez, o ortamı da görmeli, havayı solumuş olmalısınız” diyor. “Belki yine süper bir savcı gelecek ama dosyayı iyi bilen bir savcının gitmiş olması, durumu etkileyecektir” diyor. Bir sonraki blok Ağustos’ta, yeni gelecek Savcı’nın işini iyi yapacağından şüphesi yok avukatların.
Soruşturma Alp Gürkan’a kadar genişleyebilir
Yeri değiştirilen savcının bir özelliği daha vardı. O da, Soma A.Ş. kurucusu Alp Gürkan’ın da sorumluluğunun ne olduğunun tespitini bilirkişi heyetinden istemiş olması. Bilirkişi raporu bu nedenle de önemli. Avukatlar ise bunun üzerine muhtemel sorumluların tespit edilmesi için de başvuru yaptı. Bu talebin karşılanıp karşılanmayacağını da, rapor hazırlandığı zaman izleyeceğiz. Ama heyetin raporu tarafsız hazırlamasıyla, davanın sorumlularının kapsamı genişleyebilir.
Kritik dönemeç: Soruşturma Kamu görevlilerine de uzanabilir
Soruşturmanın Soma A.Ş.’nin kurucusu Alp Gürkan’a kadar genişletilmesi mümkün mü? Aslında şu an sanık sandalyesinde oturmuyor olmasının sebebi katliam tarihinde Yönetim Kurulu Başkanı olarak oğlunun gözüküyor olması. Fakat Soma A.Ş’nin işleyiş düzenini kuran kendisi. Yargılamanın ona ulaşması, böyle bir madenin işlemeye devam etmesine izin verenlerin de yargılanması demek olacaktır, ki bu kritik ve henüz karşılaşmadığımız bir süreç. Alp Gürkan hakkında pek çok suç duyurusunda bulunuldu fakat pek çok takipsizlik de verildi.
Başa dönersek;
“Sınırları insan olmanın çizmesi gereken bir dosya” diyerek bitiriyor İşler, “Bizim için öyle oldu, bazen bizde aşırıya kaçmışızdır savunmalarda, ama gerçekten insan olmakla çizmeye çalışıyoruz sınırı, biraz da bunu bekliyoruz.”
