Küresel ilaç endüstrisi, bilim, patent yasaları ve küresel kapitalizm. 'Biyokapital' ve 'Pharmocracy'(İlaç hükümdarlığı) kitaplarının yazarı, Chicago Üniversitesi'nden Prof. Kaushik Sunder Rajan ile konuşuyoruz.
Geçen hafta, IstanbuLab ekibinden Prof. Hacer Ansal ve Dr. Duygu Kaşdoğan ile 'Bilim, Teknoloji, Toplum' çalışmalarından söz etmiştik.
Bu hafta, STS Istanbul'un davetlisi olarak ülkemizde konferanslar veren antropolog Prof. Rajan'la tartışmayı bu çerçevede sürdüreceğiz.
— / —
Prof. Rajan'ın ilgi alanı, biyo-tıp endüstrisinin büyük kapital ve şirketlerle olan ilişkisi ve bu ilişkiyi belirleyen patent yasaları, hükümet uygulamaları.
Rajan, hem ABD'de hem Hindistan gibi gelişmekte olan ülkelerde "ilaç hükümdarlığının" nasıl tesis edildiğini anlatacak.
— / —
Bu konuyla ilgili olarak geçmiş bir programda ABD'deki büyük ağrı kesici krizini ele almış ve şu anda mahkemesi süren Purdue Pharma şirketinin (satışlarından 35 milyar dolar kazandığı) Oxycontin ilacını hangi lobicilik yöntemleriyle pazarladığını aktarmıştık.
Şu aralar ABD'de Purdue Pharma gibi haksız ve yasal olmayan kazançları sorgulanmakta olan bir başka büyük ilaç şirketi, Johnson & Johnson. Multi-milyar dolarlık bir dava sürüyor. (İngilizce)
— / —
Prof. Rajan'ın, bizim de katıldığımız, temel tezi, şu:
Dünya genelinde küresel dev biyo-tıp şirketleri, patent yasalarını kamu sağlığı yararına değil, kar amaçlı kullanmak için türlü çeşitli gayrimeşru siyasi ve lobicilik faaliyetlerinde bulunuyorlar.
Bu "ilaç hükümdarlığı"na karşı çıkmak gerek!
— / —
Bu haftaki programda bir "ilk" söz konusu. Rajan'la söyleşiyi İngilizce yaptık, fakat Türkçe dublajlı olarak yayınlayacağız.
Söyleşiyi yetkinlikle Türkçe'ye kazandıran Nur Deriş’e ve seslendirmede yardımcı olan İlksen Mavituna’ya çok teşekkür ediyorum.
Açık Bilinç'i Salı sabahları dinleyebilir, podcast arşivine ulaşabilirsiniz.
