Kültürel Miras ve Koruma: Kim İçin? Ne İçin?'de Asu Aksoy ve Burçin Altınsay, İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Nuray Çağlar ile 2025 yılının yazına girerken Marmara Denizi'nde yine müsilaj krizinin gözükmesini ele alıyor ve acilen yapılabilecek ve etkisi yüksek eylem planlarının neler olabileceğini konuşuyoruz.
Marmara Denizi’nde tekrar müsilaj görüldü. Adalarda, İzmit Körfezi’nden, Çanakkale’den, bir sürü noktadan müsilajın denizin derinliklerini örümcek ağı gibi sardığı haberleri geliyor. Su yüzeyinde de parça parça görülüyor. Uzmanlar bu gidişle, deniz suyunun ısısının artışı ile birlikte müsilajın 2021’deki gibi denizin geniş yüzeyini kaplayabileceği konusunda uyarıyorlar. Müsilaj bir sonuç, atık çukuru muamelesi görmesi nedeniyle denizde kirlilik devam ediyor, oksijen seviyeleri kritik bir biçimde azalıyor ve bu da canlıların yaşayamaması demek.
Gelinen durumun çok endişe verici olduğu belli. Öyle ki 2024 yılında gerçekleştirdikleri Marmara Denizi araştırma seferlerinin sonuçlarını açıklayan ODTÜ Deniz Bilimleri Enstitüsü Müdür Yardımcısı Prof. Dr. Mustafa Yücel’e göre, 2024’te “Marmara, ilk 30 metresi hariç ciddi oksijen azlığı çeken, komada bir yer” idi. Bugün oksijenin yüzeye yakın sığ kesimde de azaldığını öğreniyoruz.
2021 yılındaki müsilaj krizinden sonra Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Kurulu kurulmuş ve 22 maddeden oluşan bir eylem planı hazırlanmıştı. Bugün yine bir müsilaj krizinin Marmara kapısına dayanmış olması bu eylem planının yeterli şekilde uygulanmadığını gösteriyor. Nitekim, 2024’te Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı olan Mehmet Özhaseki, o yaz yapılan Marmara Deniz Eylem Planı Koordinasyon Kurulu 4. Toplantısı öncesinde basın mensuplarına şunları söylemişti, “Eğer eylem planımız doğru ve kararlı bir şekilde uygulanmaz ise müsilaj gibi ekolojik bir felaket kapıda bekliyor. Marmara her gün biraz daha kirlenip bozulmaya devam ediyor. Başta balık türleri olmak üzere ekocanlılık gittikçe azalıyor ve zayıflıyor."
Geçtiğimiz günlerde Marmara Belediyeler Birliği, 50. kuruluş yılını kutladı ve bir Marmara Denizi özel oturumu gerçekleştirdi. Bu oturumdaki konuşmacılardan Prof. Dr. Nuray Çağlar bu akşam konuğumuz. Marmara Denizi özel oturumunda Prof. Çağlar, meslektaşları Cem Gazioğlu, Seben Yücel, Abdullah Aksu ile birlikte 'Marmara Denizi’nde Kirliliğin Tarihsel Seyri' başlıklı bir sunum yaptılar. Bu akşam kendisiyle bu sunum üzerinden müsilaja ilişkin görüşlerini alıyoruz. 2025 yılının yazına girerken yine müsilaj krizi kapıda mı; eylem planı uygulanamıyor mu, acilen yapılabilecek ve etkisi yüksek eylemler ne olmalı gibi soruları Prof. Dr. Nuray Çağlar ile cevaplamaya çalışıyoruz.
Prof. Dr. Nuray Çağlar, İstanbul Üniversitesi, Deniz Bilimleri ve İşletmeciliği Enstitüsü Müdür Yardımcısı, Kimyasal Oşinografi Ana Bilim Dalı Başkanı. Çok sayıda bilimsel makalesi bulunan Prof. Çağlar, aynı zamanda Marmara Denizi Eylem Planı Koordinasyon Kurulu kapsamında kurulan Bilim ve Teknik Kurulu'nun da üyesi.
