Küresel enerji talebi arttı

Geçen yıl küresel enerji talebindeki artışın hızlanması, yenilenebilir enerjinin elektrik üretim kapasitesinin büyük kısmını karşılamasına rağmen sera gazı emisyonlarının yükselmesine neden oldu. Uluslararası Enerji Ajansı’nın (IEA) Pazartesi günü yayımladığı rapora göre küresel enerji talebi geçen sene %2,2 oranında arttı. Bu oran, 2013-2023 döneminde kaydedilen yıllık ortalama %1,3’lük artışın neredeyse iki katına denk geliyor. Elektrik tüketimi ise %4,3 gibi çarpıcı bir artış gösterdi. Bu artışta veri merkezleri, elektrikli araçlar ve özellikle klima kullanımındaki yükseliş etkili oldu. Aşırı hava olayları, özellikle Çin, Hindistan ve ABD’deki sıcak hava dalgaları, geçen yıl gaz ve elektrik talebindeki artışın beşte birinden sorumlu oldu. Ayrıca bu durum büyük ölçüde elektrik santrallarında yakılan kömür miktarında 123 milyon tonluk (%1,4) bir artışa da neden oldu. IEA Başkanı Fatih Birol, Küresel Enerji Görünümü 2025 raporunun sunumu sırasında yaptığı açıklamada, “Dünyanın dört bir yanındaki sıcak hava dalgaları elektrik talebini artırdı. Bu da bazı ülkelerde – Çin ve Hindistan gibi – kömür tüketimini yükseltti,” dedi. Güneş ve rüzgar enerjisi gibi yenilenebilir kaynaklar küresel ek enerji talebinin %38’ini, nükleer enerjinin ise %8’ini karşılıyor. Ancak talebin yarısından fazlasının kömür, petrol ve gaz kombinasyonu ile karşılandığı görülüyor. Bunun sonucunda, enerjiyle bağlantılı karbon emisyonları %0,8 oranında arttı.

Assos yakınlarındaki projeye iptal istemi

Çanakkale ili Ayvacık ilçesinde Assos yakınlarında Büyükhusun Köyü'nde bir enerji şirketi olan yapılmak istenen jeotermal kaynak arama projesinin ÇED olumlu kararının iptali için yöre köylüleri ile birlikte açılan dava kapsamında keşif ve bilirkişi incelemesi yapıldı. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ile birlikte 147 davacının olduğu davanın keşfine Büyükhusun Muhtarı Eyüp Öktem, Kozlu Muhtarı Osman İlter, Büyükhusun eski muhtarları Raif Ermiş ve Baki Güçlü ile birlikte davacı köylülerden 40’ın üzerinde katılım vardı. Diğer köylerden de dayanışma için gelenler oldu. Keşfin hakim tarafından açılmasından sonra bireysel davacı olan Cem Tüzün, tüm davacılar adına beyanda bulunarak, yöre halkının projeye olan itirazlarını dile getirdi. Assos gibi dünyaca ünlü bir antik kente 1 km mesafede açılmak istenen JES’in bölgenin kültürel varlıklarına zarar vereceğini, temel geçim kaynağı olan turizmi ve tarım ve hayvancılığı yok edeceğini belirtti. Enerji şirketlerinin daha fazla kârı uğruna, yöre halkının geçim kaynaklarından mahrum edilmesinin kabul edilemeyeceğini söyleyen Tüzün, projenin ÇED olumlu kararının iptal edilmesini istedi. 

Yatırımcılar hem sürdürülebilir ekonomiye geçiş sürecinden, hem de iklim olaylarının artan fiziksel etkilerinden kaynaklanan risklerle karşı karşıya

Bir sigorta şirketi, yayımladığı son raporla iklim krizinin çok yönlü etkileriyle karşı karşıya kalan iş dünyasını yeni dönemde nelerin beklediğini mercek altına alıyor. Raporda özellikle gayrimenkul, otomotiv, tarım, enerji ve ağır sanayi sektörlerinin yeni standartlar, düzenlemeler ve hızlı teknolojik değişimlerin etkisiyle daha kırılgan hale geldiğine işaret ediliyor ve yatırımcılara hızla büyüyen yeşil ekonominin sunduğu fırsatlardan yararlanmaları tavsiye ediliyor. Şirket, iş dünyasının önümüzdeki dönemde daha çok yüzleşmek durumunda kalacağı iklim krizinin çok yönlü etkilerini analiz ettiği yeni raporunu yayımladı. İklim Krizi ve Kurumsal Değerleme Raporu’na göre, yatırımcılar günümüzde hem sürdürülebilir ekonomiye geçiş sürecinden hem de iklim olaylarının artan fiziksel etkilerinden kaynaklanan risklerle karşı karşıya. Döngüsel ekonomiye geçiş sürecinde hızlı politika değişiklikleri, teknolojik yenilikler ve değişen piyasa davranışları gibi riskler varken, fiziksel riskler arasında aşırı hava olaylarının, yükselen deniz seviyelerinin, uzun süreli kuraklıkların veya üretkenlik kayıplarının yıkıcı etkileri gösteriliyor. Bu risklerin bir araya gelmesi ise varlıkların değer kaybını hızlandırarak şirketlerin dayanıklılığını azaltıyor ve iş sürekliliğini tehdit ediyor. Şirketin analizlerine göre, gayrimenkul, otomotiv, tarım ve ağır sanayi sektörleri, daha sıkı enerji standartları, hızlı teknolojik gelişmeler ve çeşitli düzenlemeler nedeniyle giderek daha savunmasız hale geliyor. Raporda genel olarak, teknoloji ve sağlık sektörlerinin hem ABD’de hem de Avrupa’da tüm iklim geçiş senaryolarında dayanıklılık gösterdiğini, enerji sektörünün ise artan operasyonel maliyetler ve sıkı düzenlemeler nedeniyle artan bir kırılganlıkla karşı karşıya olduğu belirtiliyor.  

Trabzon'da hidroelektrik santral için tekrar ÇED süreci başlatıldı

Trabzon Çaykara ilçesinde Uzungöl’ün de içinde bulunduğu Solaklı Vadisi’nde yapılmak istenen hidroelektrik santrali (HES) için tekrar ÇED süreci başlatıldı. Bu durum yaşam savunucularının tepkisine neden oldu. Kasım 2024’te HES inşası için iş makinalarının vadiye çıkmasını engelleyen bölge halkı yollara barikatlar kurarak, çalışmaları engellemişti. Çalışma yapılamayan alan için 2012’de alınan "ÇED olumlu" kararına karşı da dava açıldı. ÇED kararının süresinin dolduğunu belirten yurttaşların açtığı dava, Trabzon İdare Mahkemesi tarafından reddedildi. Fakat Danıştay 4’üncü Dairesi idare mahkemesinin kararını bozarak, tekrar görüşülmesi için mahkemeye geri gönderdi. MA’da yer alan habere göre, yargı süreci sonuçlanmadan Trabzonspor Elektrik Üretim isimli firma aynı alan için yeniden ÇED dosyası hazırlayarak, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’na başvurdu. Bakanlık ise dün alan için yeniden ÇED süreci başlattı.