Cumhuriyet'in öncü kadınları kimler? Neler başarmışlar? Ortak özellikleri ne? Niçin layık oldukları kadar tanınmıyorlar? Bilimde ve sanatta kadınlar serisinin ilk programında gazeteci, yazar Özlem Özdemir anlatıyor.
Özlem Özdemir'in yeni kitabında biyografisini aktardığı Prof. Afet İnan'ın yanı sıra, ülkemizin:
İlk kadın arkeoloğu Halet Çambel
İlk kadın seramik sanatçısı Füreya Koral
İlk kadın muhtar ve köylü kadın vekil Satı Çırpan'ın hayatları da yer alacak.
— / —
Özlem Özdemir, programda şunları söyledi: “Kadın olmanın bedelinin ve vebalinin gittikçe ağırlaştığı bir dönemde yaşıyoruz. Ülkemizde özellikle, duvarların üzerimize geldiği, sıkıştırıldığımız ve hatta hayat kaygısı ile yaşadığımız bir dönemdeyiz. Kadınlara dair, varlığımıza dair daha çok düşünmeye başladığım bir dönemde, Türkiye'de başka bir tarih yaratılmaya ve yazılmaya çalışıldığı, cumhuriyete karşı bir tarih yazılmak istendiği için, bir cumhuriyet savunucusu olarak bu kitapları yazmaya karar verdim. Kadın hakları mücadelesinin de farklı bir yere evrildiğini, bu mücadele içinde öncülük etmiş bazı kadınların, Afet İnan gibi yok sayıldığını görüyoruz. Bizim kültürel aktarımımızda, arşivciliğimizde bir sorun var. Orada da erkek egemen bir anlayış baskın. Cumhuriyetin öncü kuşaklarının, özellikle kadınların başarılarının aktarılmasını tüm bu nedenlerden ötürü çok önemsiyorum.
Biyografisini de yazdığım Afet İnan’ı, sadece Atatürk’ün manevi kızı olarak anmak haksızlık olur. İlk kadın tarih profesörümüz ve kadın haklarıyla ilgili, bir yıl boyunca dünyada neler olduğunu araştırarak büyük emek vermiş, kazanımları ortaya çıkarmış öncü bir kadın. Halet Çambel de kitabımdaki 25 kadın içinde benim için önemli bir yere sahip. İlk kadın arkeoloğumuz, Hitit dili ve birçok farklı alanda iyi eğitim almış, varlıklı bir ailenin kızı. Sadece akademik bir kariyer sürdürebilecekken zor şartlarda Toroslarda kazı çalışmaları yürütmüş. Çalışmalar yürütürken, okul ve meslek kursları gibi yerel halka oldukça fazla katkı sunmuş. Füreya Koral, ilk kadın seramik sanatçımız, azmiyle beni çok etkilemiştir. Satı Çırpan ilk kadın muhtarımız ve köylü kadın vekilimiz; yine işte cumhuriyet bu dedirten, okuma yazması olmadan tüm bunları başarabilmiş bir isim.”
— / —
Gelecek programlarda, hayat hikayelerini yine "Öncü Kadınlar" kitabında da bulabileceğiniz kimyacı akademisyen Remziye Hisar ve ressam Mihri Müşfik ile, sanat tarihçisi Gönül Öney'den söz edeceğiz.
Haftaya, bilimde ve sanatta kadınlar serisine, "Bilimin Öncü Kadını: Remziye Hisar" kitabını hazırlayan Prof. Ali Alpar ile devam edeceğiz.
