Açık Mimarlık Kayıt Arşivi
Podcast kanalları ve üyeliği hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayın.
Hrant Dink Vakfı'nın KarDes Çokkültürlü Hafıza Turları rehberi, İstanbul'un çok katmanlı kültürel mirasını paylaşmayı amaçlayan, farklı semtlerin hafızasından içerikler sunan bir gezi rehberi olarak hazırlanmış bir mobil uygulama. Proje kapsamında, mayıs ayı boyunca Pera'nın tiyatrolarını konu eden bir dizi çevrimiçi etkinlik gerçekleştiriliyor. 1850-1950 yılları arasında Pera'da varolmuş 12 tiyatro sahnesini, her etkinlikte farklı bir oyuncu katılımcılara anlatıyor. Her etkinliğin bilet geliri, İstanbul'daki bir tiyatroya destek olarak aktarılıyor. Hrant Dink Vakfı'ndan konuğumuz Rudi Sayat Pulatyan ile bu çevrimiçi turu konuşuyoruz.
Hrant Dink Vakfı KarDes Beyoğlu tiyatro turu
Yeditepe Üniversitesi öğretim üyesi Aslı Can ile, doktora tezinden kitaplaştırdığı "Paul Bonatz'ın Türkiye Yılları" kitabını ve araştırma sürecini konuşuyoruz. 1877-1956 yılları arasında yaşamış Alman mimar Paul Bonatz, üç Türkiye ziyaretinin ardından 1943-1954 yılları arasında Türkiye'de yaşamış ve genç Cumhuriyet'in mimarlık üretiminin önemli aktörlerinden birisi olmuştu. Aslı Can, çalışmasında Bonatz'ı bir iktidar figürü olarak ele alıyor ve "milli mimari" söylemi ile iktidarını nasıl pekiştirdiğini araştırıyor. Çalışma, Bonatz'ın Türkiye yıllarındaki farklı pratiklerinin her birini "farklı bir iktidar aygıtı" olarak inceliyor ve sergi komiseri, müşavir, jüri üyesi, mimar, eğitimci, mühendis, yabancı mimar olarak Bonatz'ı ayrı bölümlerde detaylı inceliyor.
Paul Bonatz'ın Türkiye Yılları
Büke Uras'ın Balyanlar: Osmanlı Mimarlığı ve Balyan Arşivi kitabı, geç 18. yüzyıl ve 19. yüzyılda İstanbul'un pek çok imparatorluk yapısını inşa eden Balyan ailesine dair çok kapsamlı bir araştırma sunuyor. Uras, Balyan aile arşivinin Güreğyan ailesi tarafından 2014 yılında Alexander Tamanian Ulusal Mimarlık Müze-Enstitüsü'ne bağışlanması ile ortaya çıkan yeni belgeleri farklı arşivlerle birlikte değerlendiriyor. Böylece Balyanlar'ın Abdülaziz için tasarladığı fakat tamamlanamayan selatin camisi Aziziye, Yıldız Sarayı büyük mabeyn köşkü genişletme projesi, Beylerbeyi Sarayı vaziyet planı, Feriye Sarayı'na ait çizimler, Bab-ı Ali yenileme önerisi, Galatasaray Lisesi, Dolmabahçe Gazhanesi gibi pek çok projeye ilişkin detaylar ilk kez paylaşılıyor. Kitap, kuramsal metinler yayımlamamış olan Balyanlar'ın mimarlığını, yapıtları üzerinden değerlendiriyor ve arşiv belgeleri üzerinden geç Osmanlı'da mimar figürü, mimarinin temsili, şantiyeler, fotoğraf, devlet şölenleri gibi farklı konuları tartışıyor. Editörlüğünü Müge Cengizkan'ın gerçekleştirdiği Balyanlar: Osmanlı Mimarlığı ve Balyan Arşivi kitabı Korpus Kültür Sanat Yayıncılık tarafından Mart 2021'de yayımlandı.
Büke Uras ile Balyanlar kitabı üzerine
Bir mimarlık tarihi grafik romanı olan Opera'nın Hayaleti, Şevki Balmumcu'nun Ankara Sergi Evi yapısını konu ediyor. Türkiye mimarlık tarihinin hüzünlü hikayelerinden olan Sergi Evi, 1934 yılında tamamlanıp açılıyor, bir süre sergi binası olarak hizmet verdikten sonra 1948 yılında Paul Bonatz tarafından opera binasına dönüştürülüyor. Bonatz'ın yapıya müdahaleleriyle binanın özgün kimliğini yok etmesi ve Şevki Balmumcu'nun süreç dışında bırakılması, Balmumcu'nun oldukça buhranlı bir dönem yaşamasına sebep oluyor, hayatının son yıllarını psikolojik sorunlar ve maddi imkansızlıklarla geçiriyor. Bu hikayeyi Opera'nın Hayaleti grafik romanında işleyen Onur Kutluoğlu ve Umut Şumnu bu programda konuklarımız. Hem Sergi Evi'nin hikayesini hem de kitaba dönüşme sürecini konuşuyoruz. Opera'nın Hayaleti'nin metnini Onur Kutluoğlu ve Umut Şumnu oluşturdu, Onur Kutluoğlu tarafından çizimleri gerçekleştirildi. Kitap, 2021 yılında Kovan Enstitü'den basıldı.
Opera'nın Hayaleti grafik romanı
Yaşanabilir kentler ve bugünün koşullarında sürdürülebilirlik konularını işleyen Yeşil Rapido konferans dizisi bu yıl çevrimiçi ortamda herkese açık ve ücretsiz olarak gerçekleşiyor. Bu yılki teması "nefes alan bir dünya için tasarım" olan Yeşil Rapido'nun ilk iki oturumu 3 ve 22 Mart 2021 tarihlerinde gerçekleşti, son buluşması 14 Nisan tarihinde gerçekleşecek. Konferans temasını, niyetlerini, oturumlarda tartışılanları ve gelecek buluşmayı, etkinliği düzenleyenler Eko Yapı dergisi genel yayın yönetmeni Sevda Yayla ve ArcheThink kurucusu Selin Uysal ile konuşuyoruz.
Yeşil Rapido 2021: Nefes alan bir dünya için tasarım
2021 Pritzker Ödülü'nün mimarlar Anne Lacaton ve Jean-Philippe Vassal'a verildiği 16 Mart tarihinde duyuruldu. İkili, 1987 yılından beri Lacaton & Vassal ortaklığında mimarlık faaliyetlerini yürütüyorlar ve Paris'te yaşıyorlar. Ödülün jüri raporunda, iki mimarın yıkıp yeni bir bina yapmak yerine mevcut yapıları dönüştürme odaklı pratiklerine vurgu yapılıyor ve teknolojik, ekolojik ve yenilikçi bir restoratif mimarlığın önemine iklim krizinde dikkat çekiliyor. Konuğumuz MEF Üniversitesi öğretim üyesi Şebnem Yücel ile Lacaton ve Vassal'ın pratiğini ve Pritzker Ödülü almalarının temas ettiği konuları konuşuyoruz.
2021 Pritzker ödülü: Lacaton & Vassal
Mimarlık eğitiminin temel unsurlarından mimari tasarım stüdyosuna feminist eleştiri perspektifinden bakmak hangi soruları ortaya çıkarıyor? Bu sorular mimarlık pratiğindeki tahakküm ve dışlama mekanizmalarına ilişkin neleri ortaya koyuyor? Feminist pedagojiler, yeni eleştirel bakışlar kurmaya, ayrımcılık ve ayrışma zeminlerini ortadan kaldırmaya, farklı kimlik ve deneyimlere alan açmaya dair nasıl olasılıklar yaratabilir? Hangi örnekleri bu bağlamda tartışabiliriz? Konuğumuz mimar ve öğretim üyesi Gülşah Aykaç ile bu soruları konuşuyoruz.
Mimari tasarım stüdyosu ve feminist eleştiri
İzmir Çiğli'de devam eden Sasalı Biolab İklim Duyarlı Tarım Eğitim ve Araştırma Enstitüsü projesini ve sürecini, bu çok paydaşlı projenin partnerleriyle birlikte konuşuyoruz. Sasalı Biolab, iklim değişimini ve İzmir'in 2080 yılı kuraklık senaryosunu temel alıyor. Proje planlamasında dirençlilik, biyoçeşitlilik, iklime duyarlı tarım, kent/kır arakesiti ve diğer yapılarla ilişkiler gözetiliyor. Konuklarımız, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü'nden şehir plancısı Koray Velibeyoğlu, Mert Uslu mimarlık kurucusu Mert Uslu, Ege Üniversitesi'nden ziraat mühendisi Yusuf Kurucu ve İzmir Büyükşehir Belediyesi'nden mimar Didem Yaygel.
Sasalı Biolab İklim Duyarlı Tarım Eğitim ve Araştırma Enstitüsü
Türkiye'de ilk Covid-19 vakalarının görülmesinin üzerinden tam bir yıl geçti. Salgın uygulamaları bir yıldır hayatımıza yeni pratikler, dönüşen deneyimler getirdi. 8 Mart haftasında ve Türkiye'de salgının ortaya çıkmasının yıldönümünde yayımladığımız bu programda salgının mekânsal etkilerini toplumsal cinsiyet perspektifinden tartışıyoruz. Konuğumuz Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi öğretim üyesi Selda Tuncer. Kendisiyle, İsveç ve Türkiye'de salgın sürecinde kadınların kamusal alan ve özel alan deneyimlerini toplumsal cinsiyet perspektifinden incelediği araştırmasının bulgularını konuşuyoruz. Tuncer'e göre kentte mekânsal ayrışma keskin bir şekilde cinsiyetlendirilmiş halde ve salgında bu bir kriz olarak derinleşti. Erkekler kamusal alandan çekilmeye direnirken kadınların kamusal mekânla ilişkisindeki gerilim bu krizle arttı, öte yandan salgında yeni mekânsal pratikler ortaya çıktı.
Salgında kamusal alan ve özel alana toplumsal cinsiyet üzerinden bakmak
"Mimarlık Nedir? ve Diğer 100 Soru" kitabını Hasan Cenk Dereli ve Türkçeye çeviren Özlem Erdoğdu Erkarslan ile konuşuyoruz. İsveçli mimarlar Rasmus Wern ve Gert Wingardh'ın yazdığı kitabın Türkçesi YEM Kitabevi'nden yeni yayımlandı. Kitabı, mimarlığın ne olduğunu bütüncül bir tanımla ifade etmeye çalışan "kara kaplı" kitapların karşısında konumlanan hınzır bir kitap olarak yorumlamak mümkün.
Kitaptaki 101 sorudan bazıları şöyle:
"bugün mimarlıkla ilgili en kötü şey nedir?"
"modernite daha ne kadar camla giydirilecek?"
"eski fabrikaları bu kadar havalı yapan nedir?"
"birisi fikrimi çaldı, üzülmeli miyim?"
"yapıların gerçekten hafızası var mı?"
bu soruları ve daha fazlasını konuşuyoruz.
"Mimarlık Nedir? ve Diğer 100 Soru"
Kâinatın tüm seslerine, renklerine, titreşimlerine Açık Radyo...
Ekolojiden siyasete, edebiyattan müziğe Apaçık Radyo'da haftanın öne çıkan gündemleri mail kutunuzda!
