Açık Mimarlık Kayıt Arşivi

-
Aa
+
a
a
a
Programın kayıtlarını buradan dinleyebileceğiniz gibi, podcast kanalına üye olarak farklı podcast uygulamaları aracılığıyla mobil cihazlarınızdan da dinleyebilir, yeni bölümler yayınlandıkça haberdar olabilirsiniz: iTunes / RSS

Podcast kanalları ve üyeliği hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayın.
Maceraperest Bir Mimarın Fotoğrafhanesi: Arif Hikmet Koyunoğlu 1893-1982

Arif Hikmet Koyunoğlu döneminin aykırı bir mimar karakteri; mimarlığın yanı sıra fotoğrafçılık, savaş muhabirliği, aşçılık, sporculuk, meyhanecilik, tayfalık, galericilik, tesisatçılık, antrenörlük, vaizlik gibi çok farklı işleri ömrüne sığdıran biri. Köklü bir aileye mensup, babasının on yaşındayken kendisine hediye ettiği fotoğraf makinesi ile fotoğrafa merak salıyor. Sanayi-i Nefise Mektebi'ndeki öğrencilik yıllarının ardından işgal İstanbul'unda iş bulamadığından Yeraltı Fotoğrafhanesi'ni açıyor ve fotoğrafçılıkla geçimini kazanıyor. Fransız işgal kuvvetleri ile sorun yaşıyor ve sahte kimlik çıkararak Ankara'ya gidiyor. Birinci Dünya Savaşı'nda Kafkas Cephesi'nde savaşıyor, cepheye giderken yolda Anadolu'yu fotoğraflıyor. Cumhuriyet döneminin ilk anıtı olarak Dumlupınar Anıtı projesi kendisine Atatürk tarafından veriliyor. Maarif Vekaleti Binası, Çocuk Esirgeme Kurumu, Türk Ocağı gibi yeni rejimin anıtsal yapılarını inşa ediyor. 1980 yılında Devlet Sanatçısı ünvanı alan ilk mimar oluyor. Bu ilginç mimarın Suna ve İnan Kıraç Vakfı'na bağışlanan arşivinden cam negatifler, asetatlar ve baskı fotoğraflarla kurgulanan bir sergi İstanbul Araştırmaları Enstitüsü'nde ziyarete açıldı; proje ekibinden Gülru Tanman ve Mustafa Ergül ile Arif Hikmet Koyunoğlu üzerine konuşuyoruz.
 

Maceraperest Bir Mimarın Fotoğrafhanesi: Arif Hikmet Koyunoğlu 1893-1982
 

Maceraperest Bir Mimarın Fotoğrafhanesi: Arif Hikmet Koyunoğlu 1893-1982

07 Ağustos 2025
Gündem değerlendirmesi: turizm protestoları, Antalya Arkeoloji Müzesi

Cenk Dereli ile her ayın son haftasında gündemdeki konuları değerlendirirken bu ay Avrupa'daki aşırı turizm karşıtı kitlesel protestoları ve Antalya Arkeoloji Müzesi'nin yıkım kararını konuşuyoruz.

Dünyanın en zengin üçüncü kişisi Jeff Bezos ve Lauren Sanchez'in Haziran ayında Venedik'te gerçekleşen ve 40-48 milyon Euro harcandığı tahmin edilen düğün töreni kentte çok sayıda protesto gösterisine neden oldu. Düğün misafirlerinin kaldığı adaların kamuya kapatılması, alınan olağanüstü tedbirler ve Venedik'in kırılgan ekosisteminin aşırı turizmde daha da kırılgan hale gelmesi tepkilerin nedeniydi. Bu yaz Barcelona, Mallorca, Lizbon'da da aşırı turizme karşı binlerce kişinin katıldığı eylemler gerçekleşti, kimi kentlerin idareleri daha sürdürülebilir turizm modelleri için kimi kararlar aldı.

Bir başka konumuz ise 53 yıldır hizmet verdikten sonra depreme dayanıklı olmadığı gerekçesiyle hakkında yıkım kararı verilen, tescil başvurusu reddedilen Antalya Arkeoloji Müzesi. Tekeli-Sisa-Hepgüler tasarımı olan ve Türkiye'de yarışma ile yapılan ilk müze binası olan bu yapı, 1988 yılında Avrupa Konseyi Özel Ödülü'nü almıştı. Yapının mimarlarından Doğan Tekeli, yıkım kararını gazete haberinden öğrendiğini belirtirken yeni bir proje için 2,5 milyar liralık bütçe ayrılan müzenin mevcut yapısının 100 milyon TL ile güçlendirilebileceğine dikkat çekiyor.  

 Gündem değerlendirmesi: turizm protestoları, Antalya Arkeoloji Müzesi
 

Gündem değerlendirmesi: turizm protestoları, Antalya Arkeoloji Müzesi

31 Temmuz 2025
İstanbulin öyküler

Ertuğ Uçar ile Can Yayınları'ndan çıkan İstanbulin kitabını konuşuyoruz. Kendisinin İstanbul'da sık sık yaptığı yürüyüşler ve şehrin farklı anlarını çizdiği eskizlerden yola çıkarak yazdığı öykülerin ve çizimlerin bir araya geldiği kitap, İstanbul'u merdivenleri, yokuşları, kemerleri, sabah işe gidenleri, otobüs bekleyenleri, tamir atölyeleri, çaycıları, pasajları, köpekleri, kedileri ve pek çok başka sakiniyle anlatıyor.

İstanbulin öyküler
 

İstanbulin öyküler

24 Temmuz 2025
Macar mimarların Türkiye projeleri

Türkiye-Macaristan diplomatik ilişkilerinin yüzüncü yılı dolayısıyla geçtiğimiz yıl Macar-Türk kültür yılı ilan edildi ve pek çok etkinlik ve çalışma düzenlendi. Bunlardan biri de Macar mimarların Türkiye'deki gerçeklemiş ve gerçekleşmemiş çeşitli projelerini bir araya getiren ve İstanbul'daki Macar Kültür Merkezi'nden sonra iki ülkede çeşitli şehirleri dolaşan sergiydi. Serginin ardından, bu yıl "Macarların Tasarımları Türkiye'de: 19. ve 20. Yüzyılda Macar-Türk Mimarlık İlişkileri" kitabı Türkçe (YEM Yayın) ve Macarca olarak yayımlandı. Kitapta on dokuzuncu yüzyıldan bugüne, Osmanlı İmparatorluğu'ndan Cumhuriyet'e, Macar mimarların bu coğrafyadaki projeleri tarihsel bağlamları ile tartışılıyor, mimari çizimler, fotoğraflar, belgeler inceleniyor. Bunların arasında József Vágó'nun TBMM binası projesi (1937), Alfréd Bardon ve Károly Dávid'in Karaköy’deki Uluslararası Liman Ziyaretçi Salonu yarışma projesi (1938), Bruno Taut'un öğrencisi olan Ferenc Hillinger'in Boğaziçi’nde konut projesi (1956), LAKÓTERV bürosunun Fenerbahçe'deki modern otel projesi (1957), Şandor ve Sevinç Hadi'nin 1960'dan günümüze çeşitli çalışmaları yer alıyor. Kitabın editörlerinden ve Lizst Enstitüsü-Macar Kültür Merkezi'nden Gergö Kovács bu programda konuğumuz.

Macar mimarların Türkiye projeleri
 

Macar mimarların Türkiye projeleri

17 Temmuz 2025
Stüdyo Kültürü

Mimarlıkta Rahatsız Edici Sorular ekibi Temmuz ayında “Stüdyo Kültürü” teması kapsamında mimarlık eğitiminde Ankara’daki iki farklı ekol olarak öne çıkan ODTÜ ve Gazi Üniversitesi mimarlık bölümlerini ve stüdyo içeriklerini karşılaştırmalı olarak ele alıyor. “İnşa etmeyi bir anlığına bıraksak ne olur?” sorusuyla ateşlenen tartışmada tasarım ve yapı bilgisi arasındaki açı, eleştirel teori ile piyasa mimarlığının uzlaşmaz yapısı ve mimarlığın ne olduğuna dair mimarların zihnindeki farklı tanımların nasıl şekillendiği konu ediliyor. Nihal Evirgen’in moderatörlüğünde Eren Demirel ve Çiğdem Çalık stüdyonun içinde bulunduğumuz tüm olumsuz koşullara rağmen dayanışmacı ve katılımcı pratikleri üretebilecek bir potansiyel taşıdığını ve bu bilincin yükseltilmesi ile meslek pratiğinin de dönüşebileceğine dair ipuçlarını ortaya koyuyor. 

Stüdyo Kültürü
 

Stüdyo Kültürü

10 Temmuz 2025
KarDes Çokkültürlü Hafıza Turları Rehberi: İstanbul'un Su Mirası

Hrant Dink Vakfı'nın hazırladığı KarDes Çokkültürlü Hafıza Turları Rehberi, kentleri yürüyerek keşfederken eşlik etmek üzere tasarlanmış, ücretsiz bir mobil uygulama. İstanbul, Ankara, İzmir, Diyarbakır'da 40'ın üzerinde farklı rotada kentlerin çokkültürlü ve çokkatmanlı hafızalarına dair anlatımlar farklı anlatıcılardan dinlenebiliyor, çeşitli fotoğraf ve belgeler görülebiliyor. Bu programda KarDes uygulamasına yeni dahil olan turlardan ağırlıklı olarak İstanbul'un Su Mirası rotası üzerinde dursak da diğer yeni rotalardan Bağlarbaşı, İzmir ve Diyarbakır'a da yer veriyoruz. Tarihi yarımadadaki su mirası turunda 16 durak bulunuyor; bu üç saatlik rotaya kemerler, su terazileri, maksemler gibi su yapıları, toplumsal olaylar, pratikler gibi çeşitli içeriklerin anlatımları eşlik ediyor. Hrant Dink Vakfı proje ekibinden Damla Barın, İpek Mayıs Oğuz ve su mirası turunun proje partneri Hollanda Araştırma Enstitüsü'nden Aysel Arslan'dan dinliyoruz.  

KarDes Çokkültürlü Hafıza Turları Rehberi: İstanbul'un Su Mirası
 

KarDes Çokkültürlü Hafıza Turları Rehberi: İstanbul'un Su Mirası

03 Temmuz 2025
Gündem değerlendirmesi

Her ayın son programında Cenk Dereli ile yaptığımız gündem değerlendirmesinde bu kez ağırlıklı konumuz Ortadoğu'daki savaş. Tehdit altındaki kültürel mirası, kentte değişen gündelik hayatı konuşuyor, soğuk savaş dönemindeki ve bilimkurgudaki temsilleri hatırlıyoruz.

Diğer konularımız arasında turizm amaçlı faaliyete açılmak üzere restore edileceği duyurulan Büyükada Rum Yetimhanesi, Ağa Han mimarlık ödüllerinin kısa listesinin açıklanması, yeni sonuçlanan Kadıköy Belediyesi mimari proje yarışması var.

 Gündem değerlendirmesi
 

Gündem değerlendirmesi

26 Haziran 2025
Çevre tarihi: nedir, nasıl ortaya çıktı?

Çevre, ekoloji, doğa kavramları nedir, bu kelimeler zaman içinde nasıl anlamlar kazandı? Doğal çevre ve yapılı çevre ayrımı nasıl oluştu; insanlar kendilerini ne zaman doğadan farklı görmeye başladı ve bu değişimi başlatan neydi? Peki çevre tarihini yazma fikri ne zaman ortaya çıktı? Türkiye'de bu çalışmalar ne zaman başladı, nasıl dönüştü, güncel olarak hangi yaklaşımlar var? Konuğumuz tarihçi Faisal Husain ile konuşuyoruz.

Çevre tarihi: nedir, nasıl ortaya çıktı?
 

Çevre tarihi: nedir, nasıl ortaya çıktı?

19 Haziran 2025
Mimarlık ve pedagoji

Mimarlıkta Rahatsız Edici Sorular ekibi bu ayki programlarında “mimarlık ve pedagoji” teması kapsamında, mimarlık eğitiminde tasarım stüdyolarının dominasyonunu ve görünmeyen pedagojik yansımalarını ele alıyor. Uzun çalışma süreleri, sabahlamanın eğitimin ve sonrasında çalışma yaşamının normu olarak kabul görmesi, akademinin kapitalist üretim sistemine entegrasyonu ve eğitime yansımaları, öğrencilerin ifadesiyle; "itaat etmek" ya da "itiraz etmek" arasında seçime zorlayan eğitim süreci, jüri sisteminin yıkıcı izleri, öğrenciyi toplumsal arka plandan koparan ve “boş kase” olarak gören eğitim anlayışı, akademisyene de öğrenciye de söz hakkı tanımayan hiyerarşik güç ilişkileri gibi çok sayıda konu tartışmaya açılıyor. Nihal Evirgen, Dilara Yaraş Er ve İdil İris Elkıran, çeşitli atölyelerde öğrenciler, akademisyenler ve mimarlar ile bir araya gelerek tartıştıkları bu konuların daha çok konuşulmasının ve rahatsız edici soruları daha yüksek sesle dile getirmenin önemini vurguluyor.

Mimarlık ve pedagoji
 

Mimarlık ve pedagoji

12 Haziran 2025
Öğrenci gözünden mimarlık eğitimi

Apaçık Radyo'nun 61. yayın döneminde pek çok yenilikle beraber Açık Mimarlık programı da yeni bir formata geçiyor; 2011 yılından beri devam eden programımız artık saat 11.00-12.00 saatleri arasında, perşembe günleri bir saatlik kuşakta yayımlanacak. Yeni yayın dönemimizin bu ilk programında stüdyo konuklarımız mimarlık öğrencileri Ali Haydar Ararut, Duygu Kaygın, Ronahi Kul ve İdil Can. Ali Haydar ve Ronahi ile geçtiğimiz ayki programda İstanbul'da düzenledikleri, Architecture Beyond Capitalism School (Kapitalizmin Ötesinde Mimarlık Okulu) kapsamındaki "mimarlık eğitiminin bug'ı" konulu öğrenci atölyelerini konuşmuştuk. Bu programda yaptıkları buluşmalarda mimarlık eğitimine dair hangi yorumlar ve taleplerin yoğunlaştığını, mimarlık eğitimindeki aciliyetlerin ve ihtiyaçların neler olduğunu düşündüklerini, beklentilerini, gözlemlerini konuşuyoruz. 

Öğrenci gözünden mimarlık eğitimi
 

Öğrenci gözünden mimarlık eğitimi

05 Haziran 2025