Açık Mimarlık Kayıt Arşivi
Podcast kanalları ve üyeliği hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayın.
Çevre, ekoloji, doğa kavramları nedir, bu kelimeler zaman içinde nasıl anlamlar kazandı? Doğal çevre ve yapılı çevre ayrımı nasıl oluştu; insanlar kendilerini ne zaman doğadan farklı görmeye başladı ve bu değişimi başlatan neydi? Peki çevre tarihini yazma fikri ne zaman ortaya çıktı? Türkiye'de bu çalışmalar ne zaman başladı, nasıl dönüştü, güncel olarak hangi yaklaşımlar var? Konuğumuz tarihçi Faisal Husain ile konuşuyoruz.

Çevre tarihi: nedir, nasıl ortaya çıktı?
Mimarlıkta Rahatsız Edici Sorular ekibi bu ayki programlarında “mimarlık ve pedagoji” teması kapsamında, mimarlık eğitiminde tasarım stüdyolarının dominasyonunu ve görünmeyen pedagojik yansımalarını ele alıyor. Uzun çalışma süreleri, sabahlamanın eğitimin ve sonrasında çalışma yaşamının normu olarak kabul görmesi, akademinin kapitalist üretim sistemine entegrasyonu ve eğitime yansımaları, öğrencilerin ifadesiyle; "itaat etmek" ya da "itiraz etmek" arasında seçime zorlayan eğitim süreci, jüri sisteminin yıkıcı izleri, öğrenciyi toplumsal arka plandan koparan ve “boş kase” olarak gören eğitim anlayışı, akademisyene de öğrenciye de söz hakkı tanımayan hiyerarşik güç ilişkileri gibi çok sayıda konu tartışmaya açılıyor. Nihal Evirgen, Dilara Yaraş Er ve İdil İris Elkıran, çeşitli atölyelerde öğrenciler, akademisyenler ve mimarlar ile bir araya gelerek tartıştıkları bu konuların daha çok konuşulmasının ve rahatsız edici soruları daha yüksek sesle dile getirmenin önemini vurguluyor.

Mimarlık ve pedagoji
Apaçık Radyo'nun 61. yayın döneminde pek çok yenilikle beraber Açık Mimarlık programı da yeni bir formata geçiyor; 2011 yılından beri devam eden programımız artık saat 11.00-12.00 saatleri arasında, perşembe günleri bir saatlik kuşakta yayımlanacak. Yeni yayın dönemimizin bu ilk programında stüdyo konuklarımız mimarlık öğrencileri Ali Haydar Ararut, Duygu Kaygın, Ronahi Kul ve İdil Can. Ali Haydar ve Ronahi ile geçtiğimiz ayki programda İstanbul'da düzenledikleri, Architecture Beyond Capitalism School (Kapitalizmin Ötesinde Mimarlık Okulu) kapsamındaki "mimarlık eğitiminin bug'ı" konulu öğrenci atölyelerini konuşmuştuk. Bu programda yaptıkları buluşmalarda mimarlık eğitimine dair hangi yorumlar ve taleplerin yoğunlaştığını, mimarlık eğitimindeki aciliyetlerin ve ihtiyaçların neler olduğunu düşündüklerini, beklentilerini, gözlemlerini konuşuyoruz.

Öğrenci gözünden mimarlık eğitimi
Cenk Dereli ve Yağmur Yıldırım, her ayın son haftası mimarlık gündemini değerlendiriyor ve bu programda üzerinde durdukları konu ise 10 Mayıs'ta açılan 19. Venedik Mimarlık Bienali. Bu yıl "Intelligens. Natural. Artificial. Collective." temasını taşıyan Carlo Ratti küratörlüğündeki bienalde mühendisler, iklimbilimciler, şefler, çiftçiler, kod yazarları gibi farklı disiplinlerden 750'nin üzerinde katılımcı yer alıyor. Türkiye Pavyonu'nda ise Ceren Erdem ve Bilge Kalfa küratörlüğündeki "Yerebasan" isimli proje sergileniyor.

Gündem değerlendirmesi: Venedik Mimarlık Bienali
Türkiye Kent Konseyleri Platformu dönem başkanı Mustafa Coşar (Çankaya Kent Konseyi) ve platformun sözcüsü Cem Solmaz (Şişli Kent Konseyi) bu programda stüdyo konuklarımız. Kent konseyleri platformu nasıl işler ve son dönemde hangi konularla ilgileniyor, katılımcı mekanizmalar nasıl güçlendirilebilir, yerel yönetimlere kayyum atamalarının son dönemde yaygınlaşması, sivil toplumdaki güncel ihtiyaçlar gibi gündeme dair konular üzerine konuşuyoruz.

Türkiye Kent Konseyleri Platformu ile gündem değerlendirmesi
Program konuklarımız MEF Üniversitesi'nden mimarlık öğrencileri Ali Haydar Ararut, Doğa Ataman ve Ronahi Kul ile İstanbul'da düzenledikleri "mimarlık eğitiminin bug'ı" konulu öğrenci atölyelerini konuşuyoruz. Çalışma, Architecture Lobby topluluğunun Architecture Beyond Capitalism School (Kapitalizmin Ötesinde Mimarlık Okulu) buluşmaları sonrasında öğrencilerin bu çalışmaların Türkiye ayağını organize etmek istemeleriyle ortaya çıktı, farklı şehirlerden katılımcılar bir araya gelerek enformel bir öğrenme ve paylaşım alanı yarattılar.

Mimarlık eğitiminin "bug"ı öğrenci atölyeleri
Mimarlıkta Rahatsız Edici Sorular ekibi, bu aydan itibaren Apaçık Radyo'nun yeni yayın döneminde her ayın ikinci haftası Açık Mimarlık'ı devralacak. Mimarlık eğitimi ve çalışma yaşamındaki mevcut normlara, güvencesiz emek koşullarına, belirsizliklere, eşitsizliklere dair "rahatsız edici sorular" sormayı amaçlayan topluluk, dönüştürücü ve güçlendirici bir paylaşım ve üretim alanı oluşturmayı amaçlıyor. Temelleri 2024 yılında "ara pozisyon" olarak tanımladıkları genç akademi çalışanları tarafından atılan çalışmada, mimarlık öğrencileri, akademi çalışanları, ücretli ve işsiz mimarlarla bir araya gelerek tartışmalar ve atölye çalışmaları gerçekleştirildi. Nihal Evirgen, Simla Şanlı ve Gizem Yılmaz serinin bu ilk programında, dönemin başlangıç etkinliği olarak düzenledikleri atölye çalışmasını detaylı olarak anlatıyor. Bu çalışmalar, 2024-25 güz döneminde farklı üniversitelerde düzenlenen açık bir derse dönüştü ve bu derste (bu serinin gelecek programlarında her biri ayrı bir bölüm halinde paylaşılacak olan) beş çalışma teması işlendi: “mimarlık ve pedagojiˮ, “stüdyo kültürüˮ, “müfredat teşhiriˮ, “sınıf ve emekˮ, “toplumsal cinsiyetˮ.

Mimarlıkta rahatsız edici sorular: seriye giriş
Mimarlıktaki yaratıcı emek söylemi nasıl işliyor ve neyi nasıl görünmezleştiriyor? Dahi-yaratıcı yıldız mimar miti bugün hala geçerli mi? Güvencesiz çalışma, fazla mesai bu işin "fıtratında" mı? Mimar-işçilerin çalışma koşullarını tasarım alanındaki diğer yaratıcı sektörlerden farklılaştıran etmenler neler? Yeni mezun mimarların ve mimarlık öğrencilerinin güncel talepleri ve eylemler bize ne gösteriyor? 1 Mayıs günü yayımladığımız bu programda konumuz mimarlık ve emek koşulları, konuklarımız mimar ve akademisyenler Esra Sert ve Gülşah Aykaç.

Mimarlık ve emek koşulları
İstanbul'da 23 Nisan günü öğle saatlerinde Silivri açıklarında 6.2 şiddetinde bir deprem ve sonrasında çok sayıda artçısı gerçekleşti, korkan İstanbullular sokakları ve parkları doldurdu. İstanbul Planlama Ajansı'nın verilerine göre İstanbul'da 42200 kişinin deprem sonrası barınma ihtiyacını karşılayacak alanda 95 adet 20 bin metrekarenin üzerinde alışveriş merkezi var. Hasan Cenk Dereli ile bu programda İstanbul'un acil çözümler bekleyen deprem gündemini, yapılanları, yapılamayanları, mevzuatları ve eylem planlarını konuşuyoruz.

Gündem: İstanbul depremi
Şişli Kent Konseyi yürütme kurulu başkanı Cem Solmaz ile Şişli'de tartışma konusu olan büyük ölçekli projeleri ve bölgeye etkilerini, sivil toplumdan gelen tepkileri, ilçe belediyesine kayyum atanması sonrası durumu konuşuyoruz.

Şişli'de neler oluyor?