Kültürel Miras Ve Koruma: Kim İçin? Ne İçin? Kayıt Arşivi
Podcast kanalları ve üyeliği hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayın.
1939 yılından bu yana zeytinlikleri koruyan yasa madenciliğin önünde dayanamadı.
Profesör Ünal Akkemik’e soruyoruz: Zeytin ağaçları çok özel ve kadim ağaçlar; zeytin ağacı taşınabilir mi? Ya da kesildikten sonra bir zeytinlik yeniden eski haline getirilebilir mi? Zeytinliklerin yetiştiği topraklar madencilikten sonra aynı ekolojik değerlere sahip olabilir mi? “Yeşil altın” diye adlandırılan zeytin, madencilik ile karşılaştırıldığında gelecek nesilleri de düşünen muazzam bir ekonomik getirisi olan, yok edildiğinde bir daha yetiştirilmesi çok güç olan ve doğal ve kültürel miras olarak kaybetmememiz gereken bir varlık değil mi?
Zeytinlikleri koruyan yasa madenciliğe dayanamadı
Farklı etnik ve dini gruplardan insanların yaşadığı İstanbul hep kozmopolit bir şehirdi diyen KarDes mobil uygulaması İstanbul’un bu çok kültürlü ve çok katmalı mirasını keşfetmek ve şehirde gezerek öğrenmek isteyenler için Türkçe ve İngilizce dillerinde, kişisel bir gezi rehberi. İstanbul’un geçmişine ilişkin hikâyelerin çoğullaşmasını hedefleyen bu uygulamayı konuklarımız, Hrant Dink Vakfı KarDes projesi koordinatörü Atom Şaşkal ve Hrant Dink Vakfı İletişim Koordinatörü Zeynep Sungur’dan dinliyoruz.
KarDes: Çokkültürlü mirası keşfetmenin yolu
Konuklarımız Ayşin Zoe Güneş, Yavuz İşcen ve Müge Cengizkan Ankara Yahudi Mahallesi Dijital Platformu’nun kurucuları, geliştiricileri. Bu programda kendileriyle bir yerin geçmişini resmi anlatının ötesinde, çoğul bir perspektiften yeniden anlatmaya çalışmanın zorluklarını ve keyfini konuşuyoruz.
Bu sanal platformda, Ankara Yahudileri/Sessizlik Arşivi/Ankara Yahudi Mahallesi, üst başlıklarının altında “Topluluk, İzler, Çok Okullu, Su kültürü, Müzik ve Temaşa, Özgün, Sınırlar, Ayrılık; Ardından” temalarıyla geçmişten bugüne bu yerin mekânsal ve zihinsel haritası sergileniyor.
Ankara Yahudi Mahallesi Dijital Platformu
İnsani krizin olduğu bir durumda kültür varlıkları ne kadar önemli diye sorulabilir ancak silahların kullanıldığı çatışma durumlarında kültür varlıklarını koruma çalışılmalarının başlangıcı epeyce eskiye dayanıyor. Konuğumuz Uluslararası ICOMOS Başkan Yardımcısı ve ICORP- Risklere Hazırlık Bilimsel Komitesi Türkiye Başkanı Prof. Dr. Zeynep Gül Ünal ile çatışma durumlarında kültür varlıklarının ve kültürel mirasın korunması için BM, UNESCO, ICOMOS gibi uluslararası kurumların ve hukuki düzenlemelerin mahiyetini ve etkilerini konuşuyoruz.
Çatışma durumlarında kültürel mirasın korunması
İstanbul’un Rumeli yakasında, Marmara kıyı şeridi boyunca ilerleyen tarihi demiryolu ve istasyonları önce Marmaray, sonrasında da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı tarafından yakın bir tarihte duyurulan ‘Kazlıçeşme-Sirkeci Kentsel Ulaşım ve Rekreasyon Odaklı Dönüşüm Projesi’nden nasıl etkilenmekte? Bu soruları ve Rumeli hattının tarihini, bu hat üzerindeki Yeşilköy İstasyonu konusunda çalışmış olan konuğumuz Nurdan Kuban’la konuşuyoruz.
Rumeli Tren Hattından Marmaray'a ve Kazlıçeşme-Sirkeci kentsel ulaşım projesine
Kadıköy Belediyesi, kendi yönetim bölgesinde olan Kızıltoprak, Feneryolu, Göztepe, Erenköy, Suadiye ve Bostancı istasyonlarını halkın kullanımına sunmak için Ulaştırma Bakanlığı’ndan tahsisini talep ediyor. Haydarpaşa Dayanışmasında en başından beri aktif olarak yer alan ve halen Haydarpaşa Garı’nda çalışan demiryolu çalışanı Tugay Kartal ile İstanbul Anadolu yakasında Marmaray hattı üzerinde kalakalmış tarihi tren istasyonlarının durumunu konuşuyoruz.
İstanbul Anadolu yakası eski tren istasyonları ne olacak?
Ayvalık’ın doğal ve kültürel mirasının bugünü ve geleceğine dair sözü olan bir girişim Ayvalık Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Girişimi.
Ayvalıkta kültürel ve doğal mirasa dair farkındalığı arttırmak ve bu konuda bilgiyi yaygınlaştırmak için çalışan girişimden temsilciler Avukat Tuğba Aysun Türközen, yazar ve çevirmen Serdar Çelik ve Ayvalık Dünya Mirası Geçici Listesi başvurusunu hazırlayanlardan Prof. Dr. Neriman Şahin Güçhan, Ayvalık’ın doğal ve kültürel miras değerlerini, bugün karşı karşıya olduğu riskleri ve tehlikeleri değerlendiriyorlar.
Ayvalık Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Girişimi
Halim Bulutoğlu ile Akillas Millas’ın bir kültür mirası derleyicisi, kolleksiyoneri olarak önemini konuşuyoruz. Akillas Millas İstanbullu ve Adalı; çok sayıda eseri yanısıra, Adalarla ilgili de çok sayıda kitabı var ve bunlardan Büyükada ve Heybeliada monografileri Adalı Yayınları tarafından Yunanca’dan çevrilerek yayımlandı.
Kültürel miras değerlerini kayda düşenler, aktaranlar
Yakın zamanda İstanbul Adalar İlçesi Kent Konseyi ve İstanbul Büyükşehir Kent Konseyi Genel Kurulları toplandı, Başkanlık ve Yürütme Kurulu üyelikleri seçimleri yaşandı. Her ne kadar İstanbul Büyükşehir Kent Konseyi’nin kuruluşu çok yeniyse de, Türkiye’de katılımcı yerel yönetim uygulamalarının geçmişi 1970’lere uzanıyor. 2000’lere kadar kent konseylerinin öncülü olan çeşitli oluşumlar altında önemli bir deneyim biriktirilmiş. 2004 yılında 5394 sayılı Belediye Kanunu’nda yer alan 76. madde ile Kent Konseyleri yerel ölçekte tüm paydaşların katılım arayüzü olarak hukuki bir dayanak elde ediyorlar ve o günden bugüne çok başarılı kent konseyleri var Türkiye’de. Buna karşılık toplam 1400 belediye içinde yaklaşık 300 kadarında kent konseyi kurulmuş durumda ve pek çoğu katılım süreçlerini tam olarak çalıştırmıyor. Bu programımızda yerel yönetimler ve katılımcılık konusunda hem çok sayıda akademik çalışması olan hem de uygulamanın bilfiil içinden gelen Prof. Dr. Savaş Zafer Şahin ile konuşuyoruz. Kendisi şehir plancısı ve halen Ankara Kent Konseyi Başkan Yardımcısı. Konuğumuza kent konseylerinin gerçekten sivil toplumun yerelde politika geliştirme ve etkileme süreçlerine katılımı için etkin bir kanal açıp açmadığını soruyoruz. Kent Konseyleri, sivil toplumda yerel kültür mirası değerlerine ve kültür mirasının korunmasına ilişkin farkındalığın arttırılması ve bu konuda yerel yönetimlere uyarıcı baskıda bulunulması bakımından ne tür rol oynayabilir?
Kent Konseyi nedir?
Konuklarımız Nevin Soyukaya ve Samet Uçaman ile Hevsel bahçelerinin Dünya Mirası olan bir kültürel peyzaj alanı olarak durumunu konuşuyoruz. Hevsel Bahçeleri ile Surların ilişkisi nedir? Hevsel Bahçeleri, sadece tarımsal bir alana değil o alanı işleyen insanlara, onların bilgisine ve bu bahçelere özgü tarihsel üretim tekniklerine, ürün bileşenlerine de işaret ediyor. 2015 yılında surların içinde kalan mahallelerde yaşanan çatışmalar ve bu çatışmaların akabinde alanın Çevre ve Şehircilik Bakanlığı sorumluluğuna geçirilmiş olması, alanda Bakanlık ve TOKİ ile iş birliğiyle mevcut kentsel dokunun tamamen yeniden değiştirilmesi gibi süreçler bahçeleri nasıl etkiledi? Toprak işlenmeye devam ediyor mu? Tarım faaliyetleri nasıl sürüyor?
Dünya Mirası Diyarbakır Hevsel Bahçeleri'nde ne oluyor?