Yeşil Bülten: 15 Mart 2018_ Çevre Mücadelelerinde Hukukun Yeri Var mı?
Çevre ve ekoloji mücadelelerinde hukukun yerini konuşuyoruz. Bu hafta Utku Zırığ'ın konuğu Avukat Mehmet Horuş. 15 Mart tarihli Yeşil Bülten'den öne çıkan notlar ve başlıklar şöyle;
** Bakanlık ve firma 13 Mart'ta görülen duruşmadan çıkacak kararı bekliyor. Yeni bir Çevresek Etki Değerlendirme (ÇED) olumlu kararı ile çalışmalara devam edecekleri endişesini taşıyoruz
** Maden sahası tarım ve mera arazilerinin yanıbaşında. Ayrıca Bakırtepe tescilli bir "somut olmayan kültür mirası" yani bir ibadet mekanı, kutsal mekan.
** Bakırtepe'de maden yapılıp yapılamayacağına dair tartışma 2014'te yargı kararıyla bitti. Lakin 2009/7 genelgesi kapsamında yeni ÇED kararı alınıyor ve maden faaliyete devam ediyor. Defalarca ÇED'i iptal edilmiş bir proje nedeniyle Bakırtepe'de doğa ve canlı yaşam zarar gördü. Bilirkişiler de bunu tespit ediyor. Artık maden projesi bir ceza davasının konusu olabilir.
** Bakırtepe, Türkiye'deki ÇED davaları için çok kritik bir aşamayı temsil ediyor. ÇED davalarının artık hiç bir hükmü kalmıyor. Çevre Bakanlığı, özellikle son 4-5 yıldır mahkemelerin ÇED davalarında verdiği tüm yürütmeyi durdurma ve iptal kararlarına karşı 2009/7 genelgesiyle yeni ÇED süreci başlatıyor.
** Anayasa'nın 138. maddesinde yer alan yargı kararlarının bağlayıcılığı ilkesi 2009/7 genelgesi çerçevesinde geçersiz hale getiriliyor. Demir Export'un Bakırtepe'deki altın madeni yanı sıra aynı bölgede köylülere arsenikli su içirilmesiyle ilgili yargılandığı bir de demir madeni var. 2009/7 Genelgesi aslen Anayasa'ya aykırı ama Anayasa Mahkemesi bu topa girmek istemiyor.
** Üç tane uygulanmayan yargı kararı varken AYM bize 4. kez işlevsiz bir yargı yolunu işaret ediyor. Bergama'da çeyrek asrı geçmiş bir hukuk mücadelesi var. Altın cevheri bitti, doğal varlıkların tümü ortadan kalktı ama yargı yolu bir sonuca ulaşamadı.
** Gelinen noktada çevre davalarında artık teknik tartışmalar değil hukukun üstünlüğünü tartışmaları veriyoruz. Mücadelemiz yargı kararlarının tanınması için.
