Opus 94 9'da Berna Uzunoğlu Orak, 19. yüzyılın kontrbas tekniğine büyük katkısı olmuş büyük sanatçı Giovanni Bottesini üzerine konuşuyor.
Bu hafta Opus 94.9’da bir İtalyan besteciyi anıyoruz: Kontrbasçı, besteci ve orkestra şefi, 19. yüzyılın kontrbas tekniğine büyük katkısı olmuş büyük sanatçı Giovanni Bottesini.
Enstrümantal ustalığı ve mükemmel müzisyenliğiyle, dünya çapındaki performanslarıyla, yaşadığı dönemde gezdiği ABD ve Avrupa’da 'Kontrabasın Paganini’si' adı verilen Giovanni Bottesini, özellikle kontrbasın solo enstrüman olarak algılanmasında devrim yaratmasıyla biliniyor. Aynı zamanda üretken bir besteci ve saygın bir orkestra şefiydi.
Giovanni Bottesini, küçük yaşta besteci ve klarnetçi olan babasından aldı müzik eğitimini. Kontrbasta uzmanlaşmayı seçti çünkü 14 yaşında Milano Konservatuvarı'na başvurduğunda kazanan iki burslu öğrenciden biriydi. Profesör Luigi Rossi'nin gözetimi altında kaydettiği ilerleme olağanüstü derecede hızlıydı. Ustalığını gittikçe arttırdı, halka açık resitaller verdi. Kompozisyon ve besteciliğe eğilmesine rağmen kontrbastan hiç vazgeçmedi.
Bir akrabasından aldığı borçla, yaşam boyu partneri olacak Testore yapımı kontrbasını satın aldı. Testore, İtalyan bir keman yapımcısı ailenin soyadı. Testore ailesi, 17-18. yüzyıllarda Milano’da yaylı çalgılar üretmiş. Testore kemanları, çelloları ve kontrbasları, Stradivari ve Guarneri gibi ünlü yapımcıların enstrümanlarına kıyasla daha basit tasarıma sahip ancak sağlam ses kalitesiyle profesyonel müzisyenler arasında oldukça kıymetli.
İngiltere’de verdiği konserlerle gittikçe ünlenen Giovanni Bottesini hakkında, Times dergisi övgü dolu yazılarından birinde şöyle diyor: 'O garip enstrümandan, en az eğitimli kulağın bile anlayabileceği ve takdir edebileceği, dil ve şiir içeren muhteşem renkte bir ses çıkarıyor'
Bestecinin ilk operası Cristoforo Colombo, ilk kez 1847'de Havana'da sahnelendi. Giovanni Bottesini, turnelerinden birinde Venedik'te Giuseppe Verdi ile tanıştı ve ömür boyu arkadaş oldular. Sanatçı, kontrbas virtüözü olarak olağanüstü becerisi uzun yıllar büyük popülerlik kazandı.
Ve bir de orkestra şefi Giovanni Bottesini var... En büyük başarılarından biri, Aralık 1871'de Verdi'nin Aida'sının Kahire'deki galasını yönetmiş olması. Sanatçı, aynı zamanda İtalyan müziğinin ateşli bir savunucusuydu ve sanatsal bir lider olarak tanınmak için bir orkestra şefi olarak itibar kazanması gerektiğinin farkındaydı. Kapsamlı bir repertuara sahipti ve Paris'te Verdi'nin Rigoletto ve La traviata'sının Fransa prömiyerlerini yaptı orkestra şefi olarak. Kahire, Palermo ve Madrid’te, ABD ve Küba’da birçok prestijli şeflik pozisyonunda bulundu.
1870'lerden itibaren beste yapmaya giderek daha fazla zaman ayırdı, çok sayıda opera, orkestra eseri ve kontrbas için eserler besteledi. Londra'da kendi dört perdelik komik operası Ali Baba, büyük başarıyla sahnelendi. Daily Telegraph'da operanın büyük başarısı ve sanatçıların dakikalarca alkışlanmış olması üzerine yazılar yer aldı.
Ne yazık ki Giovanni Bottesini, yaylı çalgılar üzerine ne kadar yetenekliyse, para konusunda da bir o kadar dikkatsizdi. Çok büyük paralar kazandı ve harcadı, kumar tutkusuna kapıldı, yoksullara cömertçe bağışta bulundu. Ömür boyu arkadaşı olan Giuseppe Verdi'nin tavsiyesi üzerine Parma'daki konservatuarın direktörlüğü görevini üstlendikten kısa bir süre sonra 7 Temmuz 1889'da sirozdan öldüğünde neredeyse beş parasızdı.
Giovanni Bottesini kontrbası nasıl etkiledi?
Giovanni Bottesini, kontrbas çalmada bir devrim yarattı ve halkın kontrbasa olan 'solo enstrüman' algısını değiştirdi. Kontrbas için solo besteler daha önce yalnızca orkestral çapta yazılmıştı; Bottesini ise tam tersine, değişik başparmak pozisyonunu ve çalgıyı icra ediş tarzıyla armonikleri kapsamlı bir şekilde kullanarak enstrümanın repertuarını önemli ölçüde genişletti. Kontrbasın, diğer enstrümanlar için yazılmış müzikleri de çalmasını sağladı.
Yayıncı Ricordi, Bottesini’yi kontrbas için bir metod yazmaya ikna ederek, gelecek nesillerin onun olağanüstü bakış açısından ve bilgeliğinden faydalanmasını sağladı ve Complete Method for the Double Bass ilk olarak 1872'de yayınlandı.
