Brezilya Amazonu'nda ormansızlaşma artıyor

-
Aa
+
a
a
a

Amazon yağmur ormanlarının en uzun ağacı bulundu.

Fotoğraf: Imazon
Gezegenin Geleceği: 12 Ekim 2022
 

Gezegenin Geleceği: 12 Ekim 2022

podcast servisi: iTunes / RSS

Eylül 2022 Alansal Yağış Değerlendirmesi

Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün Eylül 2022 Alansal Yağış Değerlendirmesi verilerinden derlediği bilgileri baz alan Anadolu Ajansı’ndan Yasemin Kalyoncuoğlu’nun haberine göre, 1991-2020 dönemini kapsayan uzun yıllar içerisinde Eylül ayındaki yağış ortalaması metrekareye 24,9 kilogram olarak gerçekleşti. Metrekare başına geçen yıl Eylül’de 29,4 kilogram olan yağış miktarı geçen ay 19,3 kilogramda kaldı. Türkiye genelinde Eylül 2022 yağışları, hem ortalamanın hem de geçen yılki yağışların altında gerçekleşti. Yağışlar, uzun yıllar içerisindeki ortalama baz alındığında yüzde 23, geçen yıl Eylül ayı ortalaması baz alındığında ise yüzde 34 azalış gösterdi. Bölgelere bakıldığında yağışlar Karadeniz bölgesi dışında azaldı. En fazla azalma yüzde 87 ile Güneydoğu Anadolu'da ve yüzde 82 ile Ege Bölgesi'nde kaydedildi. Ege Bölgesi geçen ay son 18 yılın en düşük Eylül yağışını aldı.

Amazon yağmur ormanlarının en uzun ağacı

Yeşil Gazete’de yer alan habere göre araştırmacılar, Amazon yağmur ormanlarının en uzun ağacını gözle görebilmek için 2019’dan beri plan yapıyor. 88.5 metre boyunda (yaklaşık 25 katlı bir binanın yüksekliği) ve 9.9 metre enindeki Angelim vermelho ağacı, (bilimsel adıyla Dinizia excelsa) ilk olarak 2019’da gerçekleştirilen üç boyutlu haritalama projesinin parçası olan uydu görüntülerinde görülmüştü. Bilim insanlarının Brezilya’nın kuzeyindeki Iratapuru Nehri Doğa Rezervi’nde bulunan bu ağacı bizzat ziyaretiyse birkaç başarısız girişimin ardından ilk kez geçen ay gerçekleşti. Keşif gezisinin düzenlenmesine yardımcı olan çevre grubu Imazon’dan Jakeline Pereira, “Bu keşfi yapmak bizi çok heyecanlandırdı. Amazon’un bu kadar korkutucu seviyelerde ormansızlaşmayla karşı karşıya olduğu bir zamanda bu çok önemli”diyor. Ancak tüm uzaklığına rağmen bölgenin dev ağaçlarının da tehdit altında olduğu söylenebilir. Pereira, Angelim vermelho odununun keresteciler tarafından çok rağbet gördüğünü ve Iratapuru rezervinin kaçak altın madencileri tarafından işgal edildiğini söylüyor. Son üç yılda Brezilya Amazonu'nda yıllık ortalama ormansızlaşma önceki on yıla göre yüzde 75 arttı.

NAe São Paulo gemisi

Brezilya donanmasından alındıktan ve söküm işlemi için İzmir Aliağa’ya yola çıktıktan sonra bünyesinde asbest dahil çevreye ve insan sağlığına zararlı birçok tehlikeli toksik atık barındırdığı gerekçesiyle geri gönderilen NAe São Paulo gemisi Brezilya’ya ulaşmasına rağmen karaya yanaşamıyor. Brezilya basını, geminin bulunduğu Pernambuco’da Eyalet Çevre Ajansı’nın çevresel risk taşıdığı gerekçesiyle geminin Suape Limanı’na yanaşmasına izin vermediğini bildiriyor. Voice of America Türkçe'nin haberine göre özel söküm şirketinden Kürşat Yüzlü, geminin 2 Ekim’de Brezilya Donanması tarafından gönderilen konuma ulaştığını ancak gemiyi karaya çıkarma girişimlerinin başarısızlıkla sonuçlandığını söyledi. Geminin 45-50 mil açıkta beklediğini belirten Yüzlü şöyle söyledi: 

Geminin römorkör vasıtasıyla okyanusu güvenli bir şekilde geçebilmesi için gereken güçlendirme ve su geçirmezlik çalışmaları geminin yaklaşık bir buçuk ay denizde kalacağı hesaplanarak yapıldı ancak gemi üç aydır denizde. Bu da ciddi bir çevre riski oluşturuyor. Ayrıca gemiyi taşıyan Hollanda bayraklı römorkörler içinde kalan yakıt güvenli seviyenin altında ve taşıyıcı gemide çalışan yirmiye yakın mürettebatın kumanyası da bitmek üzere. Uygun bir yere yanaşmak için makul bir bedel ödemeye hazırız ancak talebimize olumlu yanıt alamıyoruz.

Brezilya Donanması’nın söküm şirketinden, açık denizde geminin sağlamlık testi yaptırmasını istediğini ancak bu testin komplike bir süreç olduğu için henüz yapılamadığını söyleyen yetkili, gemideki tehlikeli atık envanterinin (IHM) çıkarılması için de geminin kıyıya yanaşması gerektiğini ancak kendilerine yanaşacakları kıyının iletilmediğini, bu durumun çevre riskinin yanı sıra şirkete günde 60 bin dolar ek maliyet yarattığını söylüyor. Brezilya Donanması yayınladığı açıklamada, idari süreç ve prosedürleri gayret ve ihtiyatla takip ettiklerini, Sök Denizcilik tarafından kiralanacak bir şirket tarafından geminin durum tespitinin yapılması amacıyla Pernambuco eyaleti açıklarında olduğunu belirtti. Donanmanın, eski uçak gemisinin Brezilya'ya dönüşünü izlediğini ve seyir güvenliğinin sağlanması, denizde insan hayatının korunması ve gemilerden kaynaklanan su kirliliğinin önlenmesi için gerekli tedbirleri almaya devam ettiği belirtildi. VOA Türkçe’nin ulaştığı Brezilya Asbeste Maruz Kalanlar Derneği (ABREA) kurucusu Fernanda Giannasi, gemideki radyoaktif maddelerin ve asbest tespitinin nerede yapılacağına dair geminin eski sahibi Brezilya Donanması’nın açıklamalarının muğlak ve çelişkili olduğunu iddia ediyor.

Gölköy Barajı'ndaki balık ölümleri

Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nca kentin içme suyu ihtiyacının karşılandığı Gölköy Barajı'nda görülmeye başlanan balık ölümleriyle ilgili çok yönlü adli soruşturma başlatıldı. Balık ölümlerinin sürdüğü Gölköy Barajı'nda İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü’nce başlatılan incelemeler devam ediyor. Sudan ve ölen balıklardan alınan numunelerin sonuçları beklenirken, yetkililer kıyıya vuran ölü balıkların toplanmaması, kıyıda yüzen baygın hâldeki balıkların avlanıp tüketilmemesi uyarısında bulunuyor.