24 Mayıs 2007Erhan Üstündağ
İstanbul Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nden Dr. Hakan Güneş'in 2002 ve 1999 genel seçimleri üzerinden gerçekleştirdiği bir çalışma sosyalist partilerle Demokratik Toplum Partisi'nin (DTP) 37 ya da daha fazla bağımsız adayı Meclis'e sokabileceğini gösteriyor.Meclis'e girecek farklı sayıda partiyi göz önünde bulundurarak farklı milletvekili dağılımı senaryoları üreten Güneş, oluşturulacak bir ittifakın farklı illerde izlemesi gereken seçim taktiklerini de ortaya koyuyor. Bu araştırmaya göre farklı gruplarda il ve seçim bölgesi saptamak ve ona göre yaklaşım ve sonuç üretmek mümkün.Kesin gözüken iller İttifakın 2002'de aldığı oyları koruması halinde göstereceği her adayın seçilebilmesi için gereken oydan yüzde 30 daha fazlasına sahip olduğu iller ve buralardan kesin seçtirebileceği adayların sayısı aşağıdaki şöyle1. Adana (1)2. Ağrı (2)3. Bingöl (1)4. Bitlis (2)5. Diyarbakır (5)6. Gaziantep (1)7. Hakkari (3)8. Mersin (1)9. İstanbul 1. bölge (1)İstanbul 2 bölge (1)İstanbul 3 bölge (1)10. İzmir 1 bölge (1)11. Kars (1)12. Mardin (2)13. Muş (2)14 Siirt (1)15. Tunceli (1)16. Şanlıurfa (2)17. Van (3)18. Batman (2)19. Şırnak (2)20. Iğdır (1)Toplam: 37Güneş, seçmenin doğru adaya yönlendirilmesiyle ilgili yaşanabilecek sorunları da göz önüne alarak bu tablonun oluştuğunu, yüzde 30'luk payın bu açıdan güvenli bir sonuç vereceğini belirtiyor.Dahası... Yukarıdaki iller arasında iyi bir seçim çalışması ve seçmenin doğru örgütlenmesiyle bir tane daha bağımsız milletvekili çıkarılabilecek olanlar ise şöyle:Diyarbakır, Hakkari, İstanbul 3. bölge, Mardin, Siirt ve Batman.Güneş bir noktaya dikkat çekiyor: "Ancak bu yerel düzeyde son güç dengesi analizi, seçim hazırlık düzeyi, adayın niteliği gibi bir dizi faktör özel olarak analiz edildikten sonra verilmesi gereken bir karar. Aksi takdirde dimyata pirince giderken evdeki bulgurdan olunabilir. Bu beş ilde yapılacak hatalı fazla aday göstermenin bedeli toplam 37 kesin vekil sayısını 42`ye çıkarayım derken büyük bir olasılıkla 30 düşürmek olabilir".Devam edersek, Güneş'in analizine göre Erzurum ve İzmir 2. bölgede de varolan oy potansiyelini çok az arttırarak birer bağımsız milletvekili daha eklenebilir.Güneş, Cumhuriyet Halk Partisi ve/veya Sosyaldemokrat Halkçı Parti tabanına da seslenen adayların gösterilmesiyle bunun sağlanabileceğini düşünüyor. Çaba gerektiren iller... İttifakın oy oylarını yaklaşık yüzde 25 arttırması halinde bağımsız milletvekili çıkarma yeter sayısına ulaşabileceği iller ve gerekli artış oranlarıysa şöyle: Adıyaman, Ankara 1. bölge ve Ardahan.Dördüncü grupta yer alan ve şu anki oy oranlarıyla bağımsız milletvekili çıkartmanın zor olduğu fakat seçim sonrasına ittifak için umut bırakabilecek iller ve bölgeler de şöyle: Ankara 2. bölge (yüzde 50 artış gerek)Antalya (yüzde 75 artış gerek)Aydın (yüzde 50 artış gerek)Elazığ (yüzde 75 artış gerek)Hatay (yüzde 75 artış gerek)Kocaeli (yüzde 50 artış gerek)Konya (yüzde elli artış gerek)Manisa (yüzde 75 artış gerek)Güneş bu son grupla ilgili olarak "Toplam 8 il yada seçim bölgesinde seçim sonucu ülke düzeyinde en olursa olsun yukarıdakine yakın oranda bir artış sağlanamazsa şans eseri bile meclise girme olanağı son derece küçük. Öte yandan buralar mutlaka aday çıkarılması gereken yerler. Özellikle Hatay'da birleştirici bir adayın ortaya çıkarsa bir şans olabilir" diyor. Beşinci gruptaysa -Güneş'in deyimiyle- mucizevi bir gelişme olmazsa "emek ve demokrasi" ittifakının bağımsız aday seçtirmesinin mümkün görünmediği seçim bölgeleri var.Balıkesir, Bursa, Çorum, Denizli, Kayseri, Kırşehir, Malatya, Kahramanmaraş, Muğla, Ordu, Sakarya, Samsun, Sivas, Tekirdağ, Uşak, Yozgat, Yalova, Karabük ve Kilis'te bir bağımsız aday seçtirmek için oy sayısının iki ila beş kat arttırılması gerekiyor.Güneş "Balıkesir, Bursa ve Malatya'da aday göstermek ve çalışma yapmak seçim sonrası için anlamlı olabilir. Fakat farkın çok büyük olduğu diğer 16 ilde aday gösterip gösterilmeyeceğine yerel dinamikler hesaba katılarak karar verilebilir" diyor.Kalan seçim bölgelerindeyse Güneş, "emek güçlerinin yerleşmesinin çok zor olduğunu" belirtiyor."En azından aritmetik hesaplar öyle söylüyor. Vehamet derecesi en az olandan başlayarak sıralayacak olursak Bilecik, Burdur, Isparta, Rize, Karaman ve Bayburt'ta oyların 15 ila 60 kat artması gerekiyor."
