21 Mart 2007Meral Tamer
Türkiye'nin 2006 yılı Gayri Safi Yurtiçi Hasıla (GSYH) rakamı henüz kesinleşmedi; ancak Başbakan Erdoğan'ın her fırsatta AKP'nin büyük başarısı olarak iftiharla belirttiğine göre 390 milyar dolar civarında.Uluslararası danışmanlık şirketi PricewaterhouseCoopers (PWC) "Dünyada en büyük şehir ekonomileri" araştırmasına göre, Japonya'da sadece başkent Tokyo'nun GSYH'sı 1.2 trilyon dolar; yani bizim toplam GSYH'nın 3 katından fazla; New York da öyle. Tabloda da görebileceğiniz gibi Londra ve Paris kentlerinin ekonomileri de, Türkiye GSYH'sının üzerinde.Öte yandan Uluslararası Para Fonu IMF'in raporuna göre Türkiye, 2005'teki GSYH'sıyla dünyanın en büyük 19. ekonomisiydi; IMF'in tahminine göre 2006'da 2 sıra atlayarak 17'nciliğe yükseleceğiz. Yani bizim 390 milyar dolarlık GSYH da hiç yabana atılır bir rakam değil. 2007, tarihte ilk kez kentlerde yaşayan nüfusun, kırsal kesimde yaşayanlardan fazla olduğu yıl olacak. İletişim olanaklarının baş döndürücü hızla artışının da katkısıyla dünyanın dört bir yanından insanlar, daha iyi yaşamak ve fırsatlara daha yakın olmak için kentlere hücum ediyor. Ve bunun sonucu olarak da kent ekonomileri, son dönemde sık sık ciddi araştırmalara konu oluyor.Siemens'in GlobeScan ve MRC McLean Hazel'e yaptırdığı megakentler araştırmasında da çarpıcı sonuçlar ortaya çıkmıştı. Ben 2 araştırmadan anlamlı bulduğum bölümleri birleştirerek üstteki tabloyu sizler için ürettim. 2 araştırmada esas alınan veriler tam örtüşmediği için, benim tablonun yanıltıcı bir yanı var; ancak büyük resmi görmek isteyenler için faydalı bir egzersiz olabilir.Tokyo, Seul ve Mexico City gibi kimi kentler var ki, ülkelerinin toplam GSYH'sının % 40 - 50'sini tek başlarına sırtlamış. Ya da Nijerya'nın başkenti Lagos gibi nice kentler var ki, nüfusu 10 milyonu geçtiği için GlobeScan'in dünyanın 25 büyük megakenti listesinde 19. sırada yer aldığı halde, diğer araştırmada ilk 100'e bile girememiş. Yoksulluğun ve yolsuzluğun birlikte kol gezdiği, doğurganlığın çok yüksek olduğu Kara Afrika'da, megakent adayı diğer bazı kentler gibi...İstanbul 2 listede de var. Yeri de dengeli. Siemens'in listesinde 23. sıradayız; PWC'ninkinde 34'üncü. İstanbul için de rakamlar tam gerçeği yansıtmıyor. Biz, doğru verileri ne kadar hızla biraraya getirirsek, dünya çapındaki araştırmalardaki yerimiz de o denli isabetle belirlenecek.
