Cenk Başlamış
MoskovaRusya'da yayımlanan Moskovskiy Komsomolets gazetesi, 14 Eylül 1954'te Sibirya'daki Orenburg poligonunda gerçek nükleer bomba kullanılarak yapılan tatbikatın günümüzde hayatta kalabilen az sayıdaki görgü tanığının anılarını ilk kez yayımladı. Tatbikat, 3. Dünya Savaşı'nın yaklaştığını düşünen Sovyet ordusunun nükleer patlamanın etkilerini belirlemesi amacıyla düzenlenmiş ve Hiroşima'ya atılan bombadan birkaç kat daha güçlü bir bomba kullanılmıştı. O dönemde asker olan İvan Putivskiy, komutanların, "Dünyadaki ilk kez gerçek nükleer bombanın kullanıldığı bir tatbikata katılma onuruna erişeceksiniz" dediğini aktardı.
Gazete, "Kartopu" adı verilen tatbikatın 14 Eylül sabahı TU - 4 savaş uçağından 40 kilotonluk bombanın atılmasıyla başladığını, ancak hem bombanın hedefe isabet etmediğini, hem de rüzgârın yön değiştirerek radyasyon bulutunu yerleşim bölgeleri üzerine taşıdığını bildirdi.
Görgü tanığı Putivskiy, patlamanın ardından kilometrelerce çapındaki alanda tepelerin dümdüz olduğunu, hayvanların öldüğünü anlattı. Gazeteye göre, 45 bin askerin katıldığı tatbikat sırasında ölen olmadı. Ancak, kısa süre sonra radyasyondan kaynaklanan ölümler başladı ve toplam 43 bin asker hayatını kaybetti. Kayıtlar yok edildiği için sivil kayıpları hâlâ bilinmiyor.
