Bu haftanın gündeminden Türkiye'nın Irak ve Yunanistan'la ilişkileri ve Erdoğan ile Putin'in görüşmesi vardı.
28 Mayıs hükümet seçimleri sonrası ülke içerisinde ve dışarısında yeni oluşumlara dair bir umut ve beklenti olduğunu belirterek haftanın açılışını yapan Cengiz Aktar, Cumhurbaşkanının ziyaretlerinin yanı sıra dışişleri bakanı Hakan Fidan'ın da yoğun yurt dışı ziyaret ve görüşmelerine dikkat çekti.
Sınırları Aşan Sular
Aktar, Irak petrolleri ile ilgili Bağdat yönetiminin açtığı davayı kazanarak Türkiye'den yüklü bir meblağ (1,5 milyar) almasını uygun gören mahkeme sonucu sonrası Hakan Fidan'ın durumu görüşmeye gittiğini belirtti. Fidan'ın uzun vadeli bir pazarlık sürecini yanına enerji bakanını da alarak yönetmeye çalıştığı bilgisini aktardı.
Fidan'ın Şii bir grupla görüştüğünü söyleyen Aktar, görüşülen bu grubun, “Türkiye askerlerini Irak'tan çeksin” şeklinde konuştuklarını belirtti. Kuzey Irak'ta bugün hala Türkiye'nin 40'a yakın karakolunun bulunduğunu ekleyen Aktar, görüşülen bu grubun bir an evvel askerlerin çekilmesi yönünde net ve güçlü bir duruş sergilediğini ifade etti. Aktar, Kerkük'te Araplar, Türkmenler ve Kürtlerin dahil olduğu bir karışıklığın mevcudiyet gösterdiğini belirtti.
Çözümsüz görüşmeler
Aktar, Fidan'ın İran'da ki görüşmelerinin iyi geçtiği yönünde geri bildirim alınmış olsa da bununla ilgili net bir bilgi olmadığını belirtti. 17. yüzyıldan bu yana aralarında bir dolu sorun olsa da birbirlerine dokunmayan iki ülke olduklarına dair de bir hatırlatmada bulundu.
Rusya
Aktar, Fidan'ın, Tayyip Erdoğan'ın Soçi görüşmelerine hazırlık yapmak suretiyle iki defa Rusya'ya gittiğini ve birçok mesele olsa da ağırlıklı bu konuya eğilim gösterildiğini belirtti. Gidilen yerlere ek olarak gidilemeyen bir yer olan Toledo'ya değinen Aktar, 31 Ağustos’ta Toledo’daki AB Dışişleri Bakanları (Gymnich) toplantısına Fidan'ın davet edilmediği için katılamadığı bilgisini aktardı.
Kıbrıs
Kıbrıs konusunda Aktar, Pile'de yaşanan olaylar ile ilgili kınamaları ve hükümet seçimleri sonrasında “acabalar” ile yeşeren yeni ilişki umutlarının pek de karşılığını bulamadığını belirtti.
Soçi'deki Erdoğan-Putin görüşmesi
Soçi görüşmelerinde dört konuya dikkat çeken Aktar, şöyle sıraladı:
- Tahıl Anlaşması Meselesi
- Akkuyu Nükleer Santrali Meselesi
- Rusya'nın Türkiye'de Gaz Merkezi Kurulması Teklifi
- İkinci Parti S-400 Alımı Meselesi
“1 Milyon ton tahıl Katar desteği ile Türkiye'de işlenerek ihtiyacı olan ülkelere satılacak” şeklinde oluşturulan bir alternatifi anlatan Aktar, bu durumun diğer yanıyla “Ukrayna tahılı anlaşmasına göz kırpabilirim” in olasılığını taşıdığını, Rusya ticaretine batıdan gelen yaptırımları hafifletici nitelikte olduğunu ve tüm bunların Türkiye üzerindeki ticari baskıyı hafifleten taleplerin kozu olabileceğini belirtti. Konunun henüz netlik kazanmadığını ekledi.
İkinci konu olan Akkuyu nükleerinin 2024'e ertelendiğini belirten Aktar, üçüncü konu olan doğal gaz meselesi için; “zihni sinir” diyerek, “Rusya'ya birçok yaptırım getirmiş olan ve Rus gazından kendini arındırma çabası olan batıya gaz satma projesi” dedi. Yukarıda belirtilen gündemlerin hiçbirinin karara bağlanmadığını ya da bir sonuç çıkmadığını belirten Aktar, Erdoğan'ın dördüncü defadır Putin'in ayağına gittiğine dikkat çekti.
Türkiye – Yunanistan: Yeni bir sayfadan bakmak
Yunanistan Dışişleri Bakanı Giorgos Gerapetritis ile Hakan Fidan'ın Ankara müzakerelerini aktaran Aktar, 1820 lerden bu yana defaatle açılmaya çalışılan beyaz sayfa ve onun umutlarının bir kez daha denendiğini belirterek, gündeme alınan konulara (siyasi diyaloglar, iklim değişikliği konusu, güven artırıcı önlemler canlandırılacak tedbirler…) değindi.
