"İklim krizi ağır bir konu ve bu konuda çiçekli böcekli neşeli tasarımlar yapamıyorum. Benim tasarımlarımda genel olarak bir ağırlık var. İnsanların baktıklarında neşeyle dolacakları tasarımlar değil; çünkü iklim krizi böyle bir konu değil."
İklim Kuşağı Konuşuyor’un geçtiğimiz haftaki konuğu iklim aktivisti tasarımcı Yasemin Sayıbaş Akyüz’dü. Akyüz'le söyleşimizde icracısı olduğu "iklim değişimi sanatı"nı inceledik.
Akyüz’ün, sanat ve iklim değişikliği konularının birleşiminden doğan “iklim değişimi sanatı” eserlerinden oluşan “Küresel Isıtma” sergisi geçtiğimiz hafta Bodrum, Gümüşlük’teki Toprak Ev’de açıldı.
İlk defa Açık Radyo sayesinde iklim krizinin farkına vardığını söyleyen Akyüz, kendisini bu mücadeleye adamış ve yaşadığı Bodrum’da “Bodrum İklim Acil Çağrısı” inisiyatifini kurarak iklim krizi farkındalığı yaratmada bilfiil aktif rol oynayan bir sanatçı.
“Çabalarımızın karşılığı gelecek, biliyorum; çünkü bir şeyler için ciddi bir mücadele veriyoruz. Umarız ki dünyaya iklim krizi açısından da faydamız olur.” diyen Akyüz, fiziki mekanlarda toplu eylemlerinin pandemi nedeniyle sekteye uğramasıyla, bir grafik tasarımcı olarak, dijital aktivizmin içerisinde kendisini sanatla ifade edebileceği bir alan olduğunu keşfetmiş.
Bunun üzerine Akyüz, iklim krizi mücadelesi içine sanatı katarak insanları etkilemek, iklim krizini anlatmak üzere gündelik iklim krizine dair olaylar ve bilimsel raporları konu edinen çalışmalarına başlamış.
(Kaynak: Yeşil Gazete, Ece Baykal Fide)
“Sanat bana göre muhalefet gerektiren bir şey, karşı duruş gerektiren bir şey"
Sanatçı tasarımlarının yanında çözümler de sunmaya çalışıyor. Gündemi takip ederek gündemdeki afetler, bilimsel raporlar ve toplantılarla güncel olaylardan bilgi topluyor ve bunlardan hareketle sanatsal faaliyetlerini gerçekleştiriyor. Akyüz bundan dolayı tasarımlarımda bilgilendirici bir yön de olduğunu söylüyor: “Okuduğum, öğrendiğim bilgileri aktararak tasarımı veriyorum. İyi tepkiler alıyor olmamda bunun da bir etkisi oluyor.”
Türkiye’de ve Dünya’da iklim krizine karşı mücadele eden kuruluşlarla, yerel hareketlerle iletişimde kalarak bunlara sanatıyla destek olmaya çalıştığını ifade eden sanatçı, bu mücadelede tasarımın çok etkili olduğunu söylüyor.
Aldığı tepkiler karşısında da iklim krizi mücadelesi açısından oldukça umutlu: “Düşündüğümden daha iyi tepkiler geliyor ve bu da iklim hareketinin sesini iyi duyurabildiğimi ve insanların ne kadar duyarlı olduğunu gösteriyor.”
Sanatın iklim krizini ifade etme konusunda insanları bambaşka yerlerden yakalayabilme potansiyeli ayrıca araştırmacılar tarafından da konu edinilen bir mesele. İklim değişikliği iletişiminde sanatın rolünü araştıran Christian Andreas Klöckner ve Laura K. Sommer, yazdıkları makalede [1] iklim değişimi sanatında konu edilen mesajın umut verici olduğu ve değişim için fikirler verdiği sürece insanların fikirlerini değiştirebileceğini ve bu sanatın bilimsel verileri daha da erişebilir kıldığını öne sürüyor.
Bu bağlamda hem Akyüz’ün eserlerini tanımak hem de iklim değişimi sanatının iklim krizini ifade etmedeki etkisini yerinde tespit etmek için sanatçının ilk sergisi “Küresel Isıtma” 24 Eylül’e kadar Gümüşlük Toprak Ev’de ziyaret edilmeyi bekliyor.
[1] Klöckner, Christian Andreas, and Laura K. Sommer. "Visual art inspired by climate change—An analysis of audience reactions to 37 artworks presented during 21st UN climate summit in Paris." PloS one 16.2 (2021): e0247331.
