İklim Habercileri'nin yirmi altıncı bölümünde Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesiyle beraber güçlenen enerji krizinin olası yansımaları Prof. Dr. Etem Karakaya ile tartışıldı.
Afşin C Termik Santralı’nın ÇED Süreci Durduruldu: “Uygulanması Halinde Telafisi Güç Zararlar Doğabilir”
Kahramanmaraş İdare Mahkemesi, Elektrik Üretim Anonim Şirketi (EÜAŞ) tarafından Çevresel Etki Değerlendirme (ÇED) süreci başlatılan, daha sonra da Türkiye Varlık Fonu’na devredilen Afşin C Termik Santralı’nın ÇED sürecini durdurdu. Mahkeme, “uygulanması halinde telafisi güç zararlar doğabileceğinden” karara itiraz yolunu kapattı. Elbistan Hayatı ve Doğayı Koruma Platformu’nun açtığı davada bilirkişi incelemesi yapılmış; bilirkişiler Afşin-Elbistan Ovası’na böyle bir termik santral yapılmasında kamu yararı olmadığı yönünde rapor vermişti. ÇED raporunu her yönden inceleyen altı üyeli bilirkişi heyetinin sunduğu görüşler doğrultusunda karar alan Kahramanmaraş İdare Mahkemesi, ÇED sürecinin yürütmesini itiraz yolunu da kapatarak durdurdu.
Enerji Faturasını Düşürmek için Kömür Devreye Alınıyor
Kamuya ait elektrik santralı işletmecisi Elektrik Üretim AŞ’nin (EÜAŞ) açtığı ihaleyle yeni bir alım kanalı açılacak. Açıklamada, “1 Nisan 2022-31 Aralık 2025 döneminde yerli kömür, ithal kömür, doğalgaz yakıtlı santrallar ve yenilenebilir enerji kaynaklı santralları işleten lisans sahibi özel şirketler ile tedarik lisansı sahibi özel şirketlerden elektrik enerjisi satın alınacaktır” dendi. Buna göre yıl boyu baz yük dağılımıyla, yerli kömür yakıtlı santralları işleten özel şirketlerden 150 milyar kWh’e kadar, ithal kömür yakıtlı santralları işleten özel şirketlerden 44 milyar kWh’e kadar, doğalgaz yakıtlı santralları işleten özel şirketlerden de 44 milyar kWh’e kadar elektrik enerjisi satın alınacak. Yenilenebilir enerji kaynaklı santralları işleten özel şirketlerle tedarik lisansı sahibi özel şirketlerden de 17,5 milyar kWh’e kadar elektrik enerjisi satın alınacak.
350.org Türkiye, Dumansız Para Sahası kampanyası ile Türkiye’de dokuz bankaya, başta kömür olmak üzere fosil yakıtlı yatırımlara finansman sağlamamaları için çağrı yaptı. Bu konuda henüz açıklama yapmamış olan bankalardan Aktifbank, Burgan Bank, DenizBank, Fibabanka, ICBC, Odeabank, Şekerbank, Türk Ekonomi Bankası ve QNB Finansbank’ın genel müdürlerine açık çağrı mektubunu içeren birer paket gönderildi. Bunun yanı sıra change.org/kirlihesaplar ismiyle imza kampanyası başlatıldı. Kampanya ayrıca, bireysel mevduatların bir başka finansman kaynağı olabileceğinden hareketle, söz konusu kuruluşlarda bireysel mevduat hesabı olan kişilere ve finansman kararlarının değişmesini isteyenlere ulaşmayı hedefliyor.
“Kayısı, Fındık ve Üzüm gibi Ürünlerde Ciddi Verim Kayıpları Yaşayacağız”
Boğaziçi Üniversitesi Ekonomi Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Gökhan Özertan, 2050’ye gelindiğinde fındıkta %10, üzümde %20 ve kayısı da ise verimin %40’a kadar gerileyeceğini belirtti. İklim değişikliğinin Türkiye’de tahıl ürünleri de dâhil ciddi verim kayıplarına yol açacağını vurgulayan Prof. Dr. Özertan, kapsamlı veriye dayalı eylem planın vakit kaybetmeden hazırlanması ve buna yönelik olarak harekete geçilmesi konusunda uyarıda bulundu.
“Türkiye’nin tahıl ambarı” olarak bilinen Konya Ovası’nda, kuraklık nedeniyle 2020-2021 sezonunda buğday ve arpa hasadında 1 milyon ton verim kaybı yaşandı. Bu ekim sezonunda bölgeye beklenenin üzerinde yağış düştü. DHA’nın haberine göre, yüksek yağış miktarı bu kez başka sorunu gündeme getirdi. Dağlık alanlarda ve ovalarda eriyen kar nedeniyle tarlalar suyla doldu. Kadınhanı ilçesine bağlı Söğütözü Mahallesi’nde buğday ve arpa ekili alanlar, sular altında kaldı.
İkizköylüler Zeytin Kararını Danıştay’a Taşıdı
İkizköylüler, zeytinlik alanları madencilik faaliyetlerine açan Maden Yönetmeliği’nde yapılan değişikliğin iptali için dava açtı. Karadam Karacahisar Mahalleleri Doğayı Doğal Hayatı Koruma Güzelleştirme ve Dayanışma Derneği (KARDOK Derneği) ve yurttaşların katılımı ile açılan davada acil yürütmeyi durdurma talep edildi. YK Enerji’nin geçtiğimiz hafta başından beri İkizköylülere zeytin ağaçlarını kesmeleri için yaptığı baskı nedeniyle, avukatlar dava dilekçesinde “Dava konusu düzenleyici işlemin uygulanması an meselesi olduğundan derhal yürütmenin durdurulması kararı verilmesi gerekmektedir” dedi.
Kömür şirketinin zeytin şenliğine sponsor olmasını protesto ettiği için gözaltına alınan İkizköy Çevre Komitesi üyesi Deniz Gümüşel hakkında Milas Cumhuriyet Başsavcısı takipsizlik kararı verdi. Deniz Gümüşel’in suç işlemediğine hükmettiği ve takipsizlik verdiği gerekçeli kararında savcı, çevre kirliliğinin geldiği noktaya dikkat çekerken iklim değişikliğine de değindi.
Ergene Dünyanın En Yoğun İlaç Atığı Barındıran Nehirleri Arasında
İngiltere’nin York Üniversitesi öncülüğünde yapılan ve sonuçları ABD merkezli saygın Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) dergisinde yayımlanan “Dünya Nehirlerindeki İlaç Kirliliği” araştırmasına göre 104 ülkede örnek alınan 258 nehrin dörtte birinden fazlasının, suda yaşayan organizmalar için güvenli olmayan düzeyde aktif farmakolojik bileşenler barındığı ortaya çıktı. Ayrıca araştırma bulguları Ergene Nehri’nin dünyada en kirli %20’lik dilimde yer aldığını gösterirken, nehir sularındaki ilaç bileşenlerinin insan sağlığı ve çevre açısından ciddi tehlike oluşturduğunu da gözler önüne serdi.
AB Rusya’ya Yönelik Enerji Yaptırımları Konusunda Bölündü: Komisyon 5 Yıllık Planı Tartışıyor
AB devlet başkanlarının bir araya geldiği bir toplantının ardından konuşan Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB’nin 2027’ye kadar Rusya’dan fosil yakıt ithalatını durdurma planları yaptığını söyledi. Ancak toplantıda 27 üye ülkenin tamamı tarafından kabul edilen Versailles Deklarasyonu, 2027 tarihine atıfta bulunmadı. Euractiv, zirve öncesinde, Polonya’nın Rus enerjisine yönelik topyekûn yaptırımları kararlı bir şekilde savunduğunu bildirdi. Almanya, Macaristan, Bulgaristan ve Finlandiya ise karşı çıktı. Avrupa Komisyonu, üye ülkelere bu yıl Rus gazını üçte iki oranında azaltmaları çağrısında bulunmuştu. Bunun yerine yenilenebilir kaynaklara, enerji verimliliğine ve Rusya dışındaki gaza yönelik yatırım çağrısı yapmıştı.
Europe Beyond’un yeni bir izleme aracına göre AB ülkeleri, Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmeye başladığı 24 Şubat’tan itibaren Rusya’dan günde yaklaşık 600 milyon euroluk kömür, petrol ve fosil gaz ithal ediyor. Canlı ENTSO-G ve en yeni Eurostat verilerine dayanan bir web sayacının çıktıları sayesinde ortaya konan analiz, ülkelerin fosil yakıt bağımlılığını acilen sona erdirmesi için her türlü çabayı göstermelerini tavsiye ediyor. Uzmanlara göre AB liderleri, savaşı finanse eden bu ithalatı hızlı bir şekilde kısıtlamalı.
IEA: Küresel Enerji Kaynaklı CO2 Emisyonları 2021’de Rekor Seviyeye Yükseldi
Uluslararası Enerji Ajansı (IEA), ekonomilerin koronavirüs pandemisinden kurtulması ve kömür kullanımının artmasıyla birlikte geçtiğimiz yıl küresel enerji kaynaklı karbondioksit emisyonlarının şimdiye kadarki en yüksek seviyesine yükseldiğini duyurdu. IEA analizine göre, enerji kaynaklı küresel emisyonlar 2021’de %6 artarak 36,3 milyar tona ulaştı. Kömür, 2021’de küresel CO2 emisyonlarındaki toplam artışın %40’ından fazlasını oluşturdu ve tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 15,3 milyar tona ulaştı. Doğalgazdan kaynaklanan CO2 emisyonları, 2019 seviyelerinin üzerine çıktı ve 7,5 milyar tona yükseldi. Çin, emisyonlardaki artışın en büyük itici gücü oldu. IEA, “Yalnızca 2021’de Çin’in CO2 emisyonları 11,9 milyar tonun üzerine çıkarak küresel toplamın %33’ünü oluşturdu” dedi.
Yeni Kömür Madeni Projeleri Küresel Metan Emisyonunu Beşte Bir Oranında Artırıyor
ABD’li çevre grubu Global Energy Monitor’un (GEM) yeni analizine göre, tüm yeni madencilik projelerinin faaliyete geçmesi durumunda, kömür çıkarılmasından kaynaklanan metan emisyonları yaklaşık %21 artabilir. Raporda, kömür madenlerinden kaynaklanan metan emisyonlarının şu anda yılda 52,3 milyon ton seviyesinde olduğu belirtildi. Yeni madencilik projeleri tamamlanırsa, bu rakama yılda 11,3 milyon ton eklenebilir. Petrolün çıkarılması sırasında ise 39 milyon ton metan emisyonu yayılıyor.
G20’nin Pandemi Sonrasındaki Bütçesinin Yalnızca %6’sı “Yeşil” Olarak Sınıflandırıldı
Yeni bir analize göre G20 ülkelerinin ekonomiye teşvik amaçlı aktardığı 14 trilyon dolarlık pandemi kurtarma harcamalarının yalnızca yaklaşık %6’sı “yeşil” işlere gitti. Pandemideki hükümet harcamalarının çoğu sağlık sistemlerinin finansmanına ve ücretlerin desteklenmesine katkıda bulunurken, ülkeler fosil yakıt endüstrileri için kurtarma paketlerine “yeşil şartlar” ekleme fırsatını kaçırdı. AB, teşviklerinin %30’dan fazlasının yeşil olarak değerlendirilmesiyle çok daha iyi performans gösterirken, ABD karışık bir tablo sundu. Bazı hükümetler fosil yakıtlara büyük meblağlar ayırdı: Örneğin, ekonomik kriz sırasında Hindistan kömür endüstrisini desteklemek için 14 milyar dolar harcadı ve Güney Afrika, büyük ölçüde kömürle çalışan elektrik santrallarından elektrik satın almak için 11.4 milyar dolarlık bütçe ayırdı. Çin, kömür madenlerinden üretimi artırdı ve bu da kömür kullanımında keskin bir artışa yol açtı.
