İklim Haber’den Barış Doğru ve Bulut Bagatır’ın hazırlayıp sunduğu “İklim Habercileri”nin onuncu programında COP26’nın yankıları tartışıldı, Türkiye’nin kömürden çıkışına dair yol haritası ele alındı ve farklı şehirlerdeki kömüre karşı olan mücadelelere kulak verildi.
COP26 sonrası liderler neler söyledi?
COP26 Başkanı Alok Sharma, BM iklim müzakerelerinin ardından, İngiltere’nin, küresel ısınmayı 1.5 derece ile sınırlamak hedefi doğrultusunda, önümüzdeki yıl seragazı emisyonlarını acilen kesmeleri için dünya çapındaki hükümetlere baskı yapmaya sürdüreceğini ifade etti. Guardian’da yayımlanan yazısında Sharma, Glasgow’da ülkelerin iklim eylemi için bir çerçeve çizmek adına dünyanın birlikte çalışabileceğini, ancak gelecek yıl, odaklanılması gereken noktanın verilen sözlerin tutulması olduğunu söyledi. COP26’nın Başkanı, ülkelerin taahhütlerini artırmaları ve bunları eylemlerine ve politikalarına dahil etmek zorunda olduklarını onayladı. Siyasi liderleri Glasgow’da harekete geçmeye çağıran dünyanın dört bir yanından genç aktivistlere atıfta bulunarak da, “Anlaştığımız şeyleri yerine getirmeyi hepsine borçluyuz” dedi.
Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum ise COP26 sonrasında yaptığı açıklamada, Glasgow İklim Paktıyla alınan kararların, daha adil bir dünya için, aynı sorumluluk ve bilinçle tüm taraflarca uygulanmasını ve taahhütlerin hassasiyetle yerine getirilmesini beklediklerini belirterek, “İklim değişikliğiyle mücadele noktasında büyük kazanımlar elde ettiğimiz bu konferansın sonuçlarının sürdürülebilir olması adına Türkiye olarak her zamanki gibi gayretle çalışacağız. Küresel sıcaklık artışının artı 1,5 derece ile sınırlandırılması temel hedefine ulaşmak için yürütülecek iklim diplomasisinde her zaman en öndeki yerimizi alacak, bölgesel ve küresel iş birliğini daha da artıracağız” diye konuştu.
Gelecek yıl Mısır’ın Şarm El-Şeyh kentinde COP27’ye ev sahipliği yapma planlarıyla ilgili endişeler artıyor. Uzmanlar ve insan hakları aktivistleri, Observer’a sivil toplum gruplarının zirveyi protesto etme yeteneğinin Mısır’ın otoriter rejimi tarafından kısıtlanarak yaklaşık 200 ülkeden liderler ve bakanlar üzerindeki baskıyı azaltacağından korktuklarını söylediler. Mısır Cumhurbaşkanı Abdel Fatah al-Sisi, 2013’te askeri darbeyle iktidara geldiğinden bu yana, Mısır’ın modern tarihinde sivil haklara yönelik en geniş ve en derin baskıyı gerçekleştirdi. Politikacılar, sosyal medyada yorum yapan kişiler ve hatta Kahire metrosundaki fiyat artışını protesto eden küçük gruplar terör suçlamalarıyla gözaltına alındı ve hapsedildi.
“Karbon yakalama teknolojisi gelişirse Türkiye kömürden çıkmaz”
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, Türkiye’nin iklim değişikliğiyle mücadele ve 2053 net sıfır emisyon hedeflerine ilişkin ise enerji ihtiyacını fosil yakıtlardan karşılayan tüm sektör ve kurumların dönüşüm sağlaması gerektiğini ifade etti. Karbon yakalama teknolojisinin gelişmesi durumunda kömürün Türkiye enerji portföyünden çıkarılmayacağını kaydeden Dönmez, “Yakıtın kendisinde kaliteyi artırıcı ve karbon azaltıcı teknolojik gelişmeler süreci şekillendirecek ama teknolojiler bugünkü haliyle kalırsa, net sıfır emisyon hedefi doğrultusunda 2053’ten sonra kömürden elektrik üretim imkanı kalmaz” dedi.
Bartın’ın zaferi: Termik santrale izin yok
Danıştay 6’ncı Dairesi, Bartın’ın ilçesi Amasra’da termik santral yapılması için 1/100 binlik Çevre Düzeni Planı’nda (ÇDP) yapılan değişikliği iptal etti. Danıştay 6’ncı Dairesi yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucunda termik santral, kalker ocakları, kül depolama sahası plan kararının Bartın’ın çevresel değerlerinin korunması gerekliliğiyle çelişen bir proje olduğu belirtildi. Ayrıca proje planlama sahasının toplam 304 bin 189 metrekare olduğu, bunun %90’lık kısmının orman alanına isabet ettiğine işaret edildi.
İkizköy ve Validebağ Türk Toraks Derneği’nin Savunuculuk Ödülü’ne layık görüldü
60 baro, geçtiğimiz hafta Zeytin Hasadı şenliğininin sponsorluğunu üstlenen YK Enerji’yi protesto ettiği için göz altına alınan Deniz Gümüşel’e destek vererek, “Çevre Mühendisi Deniz Gümüşel’in serbest bırakılmış olması, hukuksuzluğun giderildiği anlamı taşımamaktadır. Çevreci yurttaşımız hakkında dava açılması durumunda aşağıda imzası bulunan barolar olarak yanında olacağımızı, kamuoyuna duyururuz” açıklamasında bulundu. Bunun yanı sıra Göğüs hastalıkları uzmanı hekimlerin oluşturduğu Türk Toraks Derneği, bu yılki kongresinde, Çevre ve İklim Sorunları Savunuculuk Ödülü‘nü Validebağ Korusu mücadelesi ile Akbelen Ormanı‘nı kömür madenlerine karşı savunan İkizköy Çevre Komitesi‘ne verdi.
Portekiz son termik santralini de kapattı, kömürle vedalaştı
Portekiz, Pego isimli kalan tek kömür santralinin planlanandan 10 gün önce kapanmasıyla beraber Avrupa’da kömür yakmayı durduran dördüncü ülke oldu. Ülke, 2017’de Bonn’daki COP23’te 2030’a kadar kömürden çıkmak için bir deklarasyon imzaladığında başlayan yolculuğunu böylece sonlandırıyor. Avrupa’da kömürden çıkış ivmesi artmaya devam ediyor, 21 ülke şu anda ya kömürsüz ya da kömürden çıkış planına sahip. Portekiz, kömürden çıkış sürecini hızlandırırken hali hazırda kömürü tamamen terk eden Belçika, Avusturya ve İsveç’e katılıyor.
Yeni rapor: Türkiye’de ortalama sıcaklık 2021-2099 döneminde yıllık 1 ila 6 derece artacak
İklim değişikliğinin etkilerinin en aza indirilmesi, kuraklıkla mücadele ve su kaynaklarının verimli kullanılması için alınması gereken tedbirlerin belirlenmesi amacıyla kurulan Meclis Araştırması Komisyonu’nun, dört aylık çalışmanın ardından hazırladığı 729 sayfalık raporda, sorunlar tespit edilerek çözüm önerileri sunuldu. Kısa süre içinde Meclis Başkanlığına sunulması beklenen raporda, Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün, iklim değişikliğinin gelecekte Türkiye’yi nasıl etkileyeceğini ortaya koyabilmek amacıyla 2016-2099 dönemi için geliştirdiği küresel iklim projeksiyonlarına da yer verildi. Buna göre, Türkiye genelinde ortalama sıcaklık 2021-2099 döneminde yıllık 1 ila 6 derece artacak. İlerleyen periyotlarda değişim artış yönünde olacak. Yağışlar ise yüzyılın son periyodunda yurt genelinde azalacak. Azalışlar, ilkbaharda %20-50 aralığına, yaz mevsiminde ise %60’lara varacak.
AB, sığır eti ve kahve ithalatı yasağıyla ormansızlaşmayı durdurmayı hedefliyor
Avrupa Komisyonu, şirketlerden küresel tedarik zincirlerinin ormanların yok edilmesine katkıda bulunmadığını kanıtlamalarını isteyerek ormansızlaşmayla bağlantılı malların ithalatını önlemeyi amaçlayan bir yasa önerdi. AB’nin yürütme organı tarafından önerilen yasa, AB’ye soya, sığır eti, palmiye yağı, odun, kakao ve kahve ile deri, çikolata ve mobilya gibi bazı türev ürünlerin ithalatçıları için zorunlu durum tespiti kurallarını belirliyor. Yasanın AB hükümetleri ve Avrupa Parlamentosu tarafından onaylanması halinde, 27 ulustan oluşan AB’de faaliyet gösteren şirketler, belirtilen malların üretici ülkenin yasalarına uygun olarak üretildiğini göstermek zorunda kalacak. Ayrıca, orada üretim yapmak yasal olsa bile, ürünlerin 31 Aralık 2020’den sonra, ormansızlaştırılan veya bozulan herhangi bir arazide yetiştirilmediğini de ispatlamaları gerekecek. Komisyon, yasanın 2023 yılına kadar geçmesini, büyük şirketlere uymaları için 12 aylık bir uyum süresi, daha küçük şirketlere ise 24 aylık bir uyum süresi verilmesini umuyor. Buna uymayan, bir AB ülkesi şirketi cirosunun %4’üne kadar para cezası alabilir. Savanlar, sulak alanlar ve turbalıklar gibi doğal ekosistemleri dışarıda bıraktığı ve ormanlar için büyük bir risk oluşturan kauçuğu hedef almadığı için yasanın güçlendirilmesi gerekiyor.
Amazon Ormanları’ndaki ormansızlaştırma son 15 yılın en yüksek seviyesine çıktı
Brezilya’nın Amazon yağmur ormanlarının son 15 yılın en yüksek ormansızlaştırmasıyla karşı karşıya olduğu açıklandı. Brezilya uzay araştırma ajansının (Inpe) raporuna göre ormansızlaştırma bir yılda %22 arttı. Son verilere göre, 2020-2021 yıllarında Amazon’da yaklaşık 13 bin 235 kilometrekare ormanlık alan yok oldu. Bu 2006’dan beri kaydedilen en yüksek kayıp. Brezilya Çevre Bakanı Joaquim Leite verilerin, karşı karşıya oldukları zorluğu gösterdiğini belirterek “Bu suçlara karşı daha etkin olmalıyız” dedi. Bakan Leite verilerin son birkaç ayı kapsamadığı uyarısını da yaptı.
