Brezilya’da eşi benzeri görülmemiş bir sıcak hava dalgası nedeniyle üç binden fazla kentte kırmızı alarm ilan edildi.
BBC’den Kathryn Armstrong’un haberine göre, Brezilya’da eşi benzeri görülmemiş bir sıcak hava dalgası nedeniyle üç binden fazla kentte kırmızı alarm ilan edildi. Rio de Janeiro’da hissedilen sıcaklık 52,5 °C’ye çıkarken, ülke genelinde 100 milyondan fazla kişiyi etkileyen sıcak hava dalgasının Cuma gününe kadar sürmesi bekleniyor. Yetkililer, bu sıra dışı sıcakların hem iklim değişikliği, hem de El Niño’dan kaynaklandığı görüşünde. Ulusal Meteoroloji Enstitüsü (Inmet), Salı öğleden sonra São Paulo’da sıcaklığın 37,3 C’ye çıktığını açıkladı. Inmet’in kırmızı alarmları, ülkenin büyük bir bölümünü kaplıyor. Kırmızı alarm, hava sıcaklığının beş gün boyunca mevsim ortalamasının beş derece üzerinde seyrettiği ve sağlık için risk oluşturduğu durumlarda veriliyor. Güney yarımkürede yaz mevsiminin başlamasından bir ay önce gerçekleşen bu olay, klima kullanımının artması nedeniyle elektrik tüketimini rekor seviyelere çıkardı. Inmet’in geçen hafta yayımladığı veriler, Temmuz-Ekim döneminde hava sıcaklığının mevsim normalleri üzerinde seyrettiğini göstermişti. İklim değişikliği, dünyanın pek çok farklı noktasında aşırı hava olaylarının daha sık ve daha yoğun görülmesine yol açıyor. Bilim insanlarına göre, dünya genelinde sıcak hava dalgaları daha uzun ve daha yoğun hale gelirken, insanlar atmosfere sera gazına yol açan gazlar salmaya devam ettikçe bunun sürmesi bekleniyor.
Karbondioksit %50’nin üzerine çıktı
Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) tarafından yapılan açıklamada, 2022’de salınan karbondioksitin küresel ortalamasının ilk kez Sanayi Devrimi öncesi seviyelerin %50 üzerine çıktığı ifade edildi. Sera gazı artışının 2023’te de devam ettiği kaydedilen açıklamada, bu yıl karbondioksit konsantrasyonlarındaki artış oranının da geçen yıla ve 10 yılın ortalamasına göre biraz daha düşük olduğu belirtildi. Açıklamada, bunun ‘büyük olasılıkla’ karbon döngüsündeki doğal, kısa süreli değişimlerden kaynaklandığı ancak endüstriyel faaliyetler nedeniyle emisyonların artmaya devam ettiğine dikkat çekildi. Atmosferdeki metan konsantrasyonlarının da artışta olduğu vurgulanan açıklamada, azot oksit seviyesinin de 2022’de bir önceki seneye kıyasla kayıtlara geçen en büyük yıllık artışı gördüğü bilgisi paylaşıldı. Açıklamada, “Sera gazı salımlarının artması durumunda, karbondioksitin havada birikeceği ve bu sene kaydedilen sıcaklık rekorlarının, emisyonlar sıfıra düşürülse bile bu yüzyılın sonuna kadar devam edebileceği,” uyarısı yapıldı. Atmosferdeki sera gazlarının, geçen yıl da bir kez en yüksek seviyesine ulaştığı kaydedilen açıklamada ayrıca, dünyanın en son üç, beş milyon yıl önce sıcaklığın 2-3 derece daha yüksek olduğu dönemde geçen seneye benzer bir karbondioksit seviyesini gördüğü ifade edildi. Cenevre’deki basın toplantısında konuşan WMO Genel Sekreteri Petteri Taalas, bilim camiasının uyarılarına karşın ‘hala aksi yönde ilerlendiğini’ bildirdi. Taalas, şu anki sera gazı konsantrasyonları seviyesinin gelecekte sıcaklıkları, Paris Anlaşması’nda belirlenen hedeflerin çok daha üzerine çıkarabileceği konusunda uyardı. Sıcaklık artışlarına aynı zamanda yoğun yağış, buz erimesi, deniz seviyelerinin yükselmesi de dahil aşırı hava koşullarının eşlik edeceğine dikkati çeken Taalas, fosil yakıt tüketiminin acil azaltılması çağrısında bulundu.
Elektrikli otomobil satışları yavaşladı
Daha uygun fiyat beklentisi içindeki elektrikli araç piyasasında tüketiciler arz, üreticiler talep eksikliğinden yakınıyor. Yıllar süren hızlı büyümenin ardından, Avrupa'da elektrikli otomobil satışları yavaşlama sürecine girmiş gibi görünüyor. Tüketicilerin iki ila üç yıl sonra çıkması beklenen daha iyi ve daha ucuz modelleri beklediği bir dönemde, Avrupa'da tamamen elektrikli araç satışları 2023'ün ilk dokuz ayında %47 arttı. Üreticiler, yüksek faiz oranları ve durgun bir pazarın etkisiyle müşterilerin satış kararlarını ertelediği uyarısında bulundu. Almanya ve İtalya'daki bayilerin yanı sıra, dört küresel veri analiz firması tarafından yapılan araştırmalar, satışlardaki yavaşlamanın arkasında ekonomik belirsizlikten daha fazlası olduğunu gösterdi. Otomobil bayilerine göre tüketiciler, teknolojinin gelişeceğini varsayıyor ve hızla değer kaybedecek bir aracı şimdi almaktansa bir sonraki model için üç yıl beklemeyi tercih ediyor. Dört yıldır ve 85 bin kilometreye varmış bir elektrikli araç kullanıcısı olarak beklemeye gerek olmadığını düşünüyorum. Fosil yakıt yükünden acilen uzaklaşmak gerekiyor.
Van Gölü’nün karşı karşıya olduğu tehlikeler
Van milletvekilleri Van Gölü ve Havzası’nın korunması amacıyla ortak kanun teklifi sundu. Van Gölü’nün karşı karşıya olduğu tehlikelere dikkat çeken milletvekilleri, Van Gölü’ndeki çekilme, göle dökülen atıklar, dip çamuru temizliği gibi onlarca konuyu gündeme alarak hazırladığı gerekçede, kentte göl için hazırlanan raporlara ve çalışmalara da atıfta bulunarak, bilimsel veriler ışığında gölün karşı karşıya olduğu sorunları anlattı. Koruma Kanunu için hem genel, hem de madde gerekçelerini sıralayan vekiller, aynı zamanda TBMM’ye sunulan kanun teklifini de paylaştı. Meclise sunulan teklifte; arıtma faaliyetleri ve evsel atıklardan dolayı yaşanan kirliliğe, küresel iklim krizinin neden olduğu çekilmeye, kıyı işgali, HES, kum ve taş ocaklarının faaliyetlerine, gölün korunması için daha önce alınan koruma tedbirlerine, gölde ve havzada yaşayan biyoçeşitliliğin karşı karşıya kaldığı sorunlara ve havzada kuruyan veya kurumak üzere olan gölet ve derelerin durumuna değinildi.
İKSV yönetimi, kendi belirlediği danışma kurulunun seçtiği küratörü değiştirdi
Olay aslında oldukça açık bir –kurumsal– sansür vakası olarak ele alınmalı. İstanbul Kültür Sanat Vakfı (İKSV) yönetimi, kendi belirlediği danışma kurulunun seçtiği küratörü değiştirdi. Sansür vakalarında genellikle ‘hassasiyetler’ vb. birtakım gerekçeler gösterilmesi âdetten iken, İKSV, bu değişiklik kararı hakkında hiçbir açıklama yapmamayı seçti. “İstanbul Bienali küratörü, bienali düzenleyen İKSV yönetimi tarafından belirlenir. İstanbul Bienali Danışma Kurulu, bienale olan diğer katkılarının yanında küratör seçiminde değerlendirilecek adaylar için önerilerde bulunur. Tüm kurul üyeleri tarafından da bilindiği gibi, bu bir seçici kurul değildir ve nihai atama her zaman İKSV tarafından yapılır. Danışma Kurulu’nun 18. İstanbul Bienali için önerdiği çok değerli adaylar da küratör seçimi sırasında titizlikle değerlendirilmiştir. İKSV yönetimi, yaptığı değerlendirmeler sonucunda uluslararası sanat dünyasında bilgi birikimi, tecrübesi ve başarılarıyla bilinen bir sanat insanı olan Iwona Blazwick’i 2024 bienalinin küratörü olmaya davet etme kararı almıştır.” Bu teknik açıklamayla kurum, bu tür kararları almakta keyfi davranabileceğini ve bunu açıklamak zorunda olmadığını, dolayısıyla esasen kamuoyuna karşı bir sorumluluk hissetmediğini söylüyordu.
