Geçmişten günümüze: Yaz aylarına damga vuran şarkılar

Yaz şarkısı denince akla genelde ritmik, hareketli şarkılar geliyor. Bu haftanın açılışını da bunlardan biriyle yaptık. Images, onlara 1999’da katılan Emile Wandelmer ile birlikte seksenli yılların kült şarkılarından biri olan Les démons de minuit’yi seslendirdi. Jean-Louis Pujade ve Christophe Després tarafından kurulan grup, bu şarkıyı önce Emotion Love Tonight adıyla İngilizce olarak kaydetmiş ama parça o dönemde stüdyoların ilgisini çekmemişti. Yapımcı Richard Seff’in şarkıyı Fransızca sözlerle yeniden yayınlama fikri sonrasında ise tüm plak şirketleri adeta parçayı kapmak için yarışmış, şarkı nihayet Warner etiketiyle 1986 Haziran’ında piyasaya çıkmış ve tam on üç hafta liste başı kalmıştı.

Biraz daha geriye, 1965 yazına gidersek, o yıl henüz on dokuz yaşında olan Hervé Vilard, Champs-Elysées’deki bir müzik mağazasında çalışıyor, buradan kazandığı parayla da şarkı söyleme dersleri alıyordu. İlk 45’liğini bir süre önce yayınlayan genç adam, ikinci 45’lik için aradığı ilham perisini metroda bulmuştu. Bir gün Charles Aznavour’un o dönemde popüler olan C’est fini adlı şarkısını mırıldanırken bir reklam afişi dikkatini çekti Hervé’nin. Capri’de tatilden bahseden bir afişti bu. Bunun üzerine Aznavour’un şarkısıyla bu afişte bahsedilen egzotik adayı bir araya getirdi ve ortaya Capri c’est fini çıkmış oldu. Şarkı 1965 Haziran’ında yayınladı ve sadece Vilard’ın kariyerine damga vurmakla kalmadı, kısa sürede Fransız popüler müziğinin klasikleri arasına da girdi. 

Nasıl ki 60’larda romantik slowlar, yetmişlerin ikinci yarısı ve seksenlerin başında disko türündeki şarkılar modaysa, doksanların modası da rap müzikti. 1988’de kurulan Marsilyalı rap / hip hop grubu IAM de bu türde bir şarkıyla 1994 yılına damgasını vurmuştu. Grubun ismi için, Amerika’da bireysel özgürlükler için mücadele edenlerin bir dönem kullandığı "I am a man" sloganı esin kaynağı olmuş. İlk albümünü 1989’da piyasaya süren IAM, 1993’te bu kez bir double albüm için hazırlıklara başlamıştı. Kırk şarkıdan oluşan bu albümdeki şarkılardan biri de Je danse le mia adını taşıyordu. Grup üyeleri şarkıyı, rap ve dans müziğinden ilham alarak bestelemişti. Parçanın sözleri için de Marsilya kökenli deyimlerden esinlenmişlerdi. Parça ülke çapında büyük ilgi gördü ve Fransız müzik listesi Top 50’ta zirveye oturan ve orada sekiz hafta kalan ilk rap müzik şarkısı oldu. 1995 Şubat’ında da IAM Yılın Grubu dalında Victoire de la Musique ödülüne layık görüldü. 

Michel Delpech 1969’da hippileri konu alan Wight is wight, ertesi yıl da Beatles’ın dağılması nedeniyle yazdığı Et Paul chantait Yesterday gibi şarkılarla dönemin popüler sanatçılarından biriydi. 1971’de yayınladığı Pour un flirt ise onu uluslararası üne kavuşturan parça olacaktı. Şarkıların “aşk yapmaya" doğrudan davetler içerdiği bir dönemde “Seninle bir flört için her şeyi yapardım” gibi sözlerle flört gibi biraz eski moda ama romantik bir kavramı yeniden gündeme getiriyordu Delpech. Parça dört ay içinde bir milyon iki yüz binin üzerinde sattı ve Almanya, Hollanda ve Avusturya listelerinde de kendine yer buldu. Şarkının bir dönem ülkemizde ünlü bir lastik markasının reklam müziği olarak kullanıldığını da hatırlatalım.

Starmania müzikalinin başarısının ardından Michel Berger, eşi France Gall’in yeni albümü için çalışmalara başlamıştı. Albümdeki şarkılardan biri de farklılıklara karşı saygı ve hoşgörü mesajları içeren Il jouait du piano debout (Piyanoyu ayakta çalıyordu) idi. Berger, şarkı için Amerikalı ünlü rock’n’roll yıldızı Jerry Lee Lewis’ten esinlenmişti. Onun, konserlerinde piyanoyu kendine has bir şekilde ayakta çalması oldukça etkilemişti sanatçıyı. O dönemde Berger & Gall ikilisi Elton John’la çalışıyordu ayrıca. Bu nedenle şarkının, İngiliz pop star için yazıldığı da akıllara geldi. Zira o da 1979’da Rusya’da ordunun gözetimi altında bir konser vermişti ve şarkıda “O ayakta piyano çalıyordu, korkaklar diz çökmüşken ve askerler hazır olda beklerken” gibi sözler yer alıyordu. İlham kaynağı kim olursa olsun, sonuçta parça 1980’in yaz mevsimi boyunca müzik listelerinin zirvesinde kaldı ve France Gall’in repertuarının vazgeçilmezlerinden birine dönüştü. 

2010 yazında Belçikalı Stromae Alors on dance adını taşıyan şarkısıyla tüm dünyayı dans ettirmişti. 2000 yılında OPS Maestro takma adıyla ilk bestelerini yapmaya başlayan genç adam, on sekiz yaşına geldiğinde arkadaşı J.E.D.I lakaplı Jean-Didier Longane ile birlikte Suspicion isimli rap müzik grubunu kurmuş, o tarihten itibaren de Maestro kelimesinin hecelerinin tersten okunuşu olan Stromae takma adını kullanmaya başlamıştı. 2009’da Brüksel’de bulunan NRJ radyosunda yaptığı staja paralel olarak YouTube üzerinden müzik dersleri vermeye başlayan Stromae, yavaş yavaş rap müziği ardında bırakarak bambaşka türlere doğru yelken açıyordu artık. 2009’un sonbahar aylarında yayınladığı Alors on danse’la ise elektronik müzik kulvarına geçişine resmiyet kazandı. Bu parçayı da içeren "Cheese" adlı albümün 2010 Haziran’ında piyasaya çıkmasıyla da hem Alors on danse hem de Stromae global anlamda bir fenomene dönüştü. İlk bakışta eğlenceli bir dans şarkısı bu fakat sözlerinin, müziği kadar neşeli olduğunu söylemek pek de mümkün değil. Gün boyu kafası hayata dair farklı problemlerle meşgul olan bir ofis çalışanını konu alıyor parça ve tüm bu dertleri unutmak için çareyi gece dışarı çıkarak dans edip şarkı söylemekte buluyor bu kişi. Yayınlandıktan sonra kendine Almanya, Yunanistan, Rusya ve İtalya listelerinin zirvesinde yer bulan parça, Fransa haricinde de 500 binin üzerinde bir satış rakamına ulaşmıştı. 

Dalida, yetmişli yılların sonlarına doğru Laissez-moi danser - Bırakın dans edeyim adlı şarkısıyla büyük yankı uyandırmıştı. Orijinali Toto Cutugno’ya ait parça, Voglio l’anima adıyla sanatçının aynı adlı albümünde yer alıyordu. Ne var ki Dalida’nın erkek kardeşi Orlando, parçanın İtalya’da hak ettiği ilgiyi görmediğini düşünüyordu ve söz yazarı Pierre Delanoë’den şarkıyı Fransızcaya uyarlamasını rica etti. Delanoë’nin yazdığı sözlerle piyasaya 1979 yazında çıkan parça, disko akımının tam ortasında, müzik listelerini adeta alt üst etti. Bunun yanı sıra 400 bini aşan satış rakamıyla Dalida’nın en çok satan single’larından biri olma unvanını kazandı. Şarkıyı İngilizce ve İspanyolca olarak da kaydetti Dalida, aynı zamanda parçanın günümüze dek pek çok remix’i de yapıldı.  

Hip-hop grubu Manau, ilk single’ı La tribu de Dana’yı 1998'in Mayıs ayında yayınlamıştı. 1980’lerin sonunda, Martial Tricoche ve Cédric Soubiron’un bir araya gelmesiyle kurulmuştu Manau. Daha sonra ikiliye Hervé Ladric de katılmıştı. Bu dönemde Martial, abisinin Bröton kökenli bir arkadaşı sayesinde Kelt kültürüne ilgi duymaya başlamıştı. Aynı zamanda Dana adında bir İrlanda kabilesini konu alan kitaplar okuyor, Tri Yann ve Gilles Servat gibi Bröton grup ve müzisyenleri dinliyordu. Bunlardan aldığı ilhamla 1997 Temmuz’unda büyücüleri ve cesur savaşçıları konu alan bir şarkı yazdı ve Cedric’ten bunu bestelemesini rica etti genç adam. Cédric'in de aklına 1972’de Alan Stivell’in popüler hale getirdiği Tri martolod adlı geleneksel melodi geldi. Grup, bu melodiden ödünç aldıkları sample’larla şarkının bestesini de tamamladı ve 1998 Mayıs’ında piyasaya çıkan single bir buçuk milyonun üzerinde bir satış rakamına ulaştı. Bu büyük başarının ardından Alan Stivell kendine ait bir melodinin izinsiz kullanıldığı gerekçesiyle grubu dava edeceğini açıklasa da olay kısa sürede tatlıya bağlandı. Stivell’in Tri Martolod’sunun yakın zamanda Nolwenn Leroy tarafından da yorumlandığını hatırlatalım.

Fransız popüler müziğinin günümüzdeki en önemli yorumcu ve bestecilerinden Calogero, Je joue de la musique – Müzik çalıyorum adlı parçasını 2017’nin Nisan ayında yayınlamış ve o yazın en çok dinlenen isimlerinden biri olmuştu. Amerikalı rock müzik grubu The Dobbie Brothers’ın 1972 tarihli Listen to the music adlı şarkısından esinlenmişti sanatçı bu parça için. Şarkının sözlerini de Calogero’nun eşi Marie Bastide kaleme almıştı. Parçanın kayıtları ise adı Beatles’la özdeşleşen Londra’daki ünlü Abbey Road stüdyolarında gerçekleştirilmişti.