Alain Delon'un ardından...

-
Aa
+
a
a
a

Bu haftaki programımızı, 18 Ağustos’ta, seksen sekiz yaşında hayata gözlerini yuman Fransız sinemasının efsanevi oyuncusu Alain Delon'a ayırdık. Program boyunca hem Delon’un oynadığı filmlerde yer alan parçalara kulak verdik hem de sanatçının kendisinin seslendirdiği birkaç şarkıyı keşfettik.

Alain Delon

8 Kasım 1935’te, Paris banliyösünde yer alan Sceaux’da, sinema müdürlüğü yapan bir baba ve eczane çalışanı bir annenin çocuğu olarak dünyaya gelen Alain Fabien Maurice Marcel Delon, anne babasının 1939’da o henüz dört yaşındayken boşanması yüzünden bir koruyucu ailenin yanına verilmişti. Çok küçük yaşta deneyimlediği bu travma onda hayatı boyunca kapanmayacak bir yara açacaktı. Ergenlik dönemi boyunca disiplinsiz davranışları nedeniyle birçok kez okul değiştirmek zorunda kalan Alain, on yedi yaşında askerlik görevini, sudan nefret etmesine karşın denizci olarak yapacak, burada başının hırsızlık nedeniyle belya girmesinin ardından da Fransız Hindi Çini’ndeki Saigon’a gönderilecekti. Hindi Çin Savaşının bitimine doğru bu kez bir cip çaldığı için tutuklanan ve bu nedenle donanmadan kovulan Delon, 1956’da Paris’e döndüğünde hamallık ve garsonluk gibi işlerle uğraştı. Mavi gözleri ve düzgün fiziğiyle dikkat çeken genç adamın bir gün Saint-Germain-des-Prés’de, oyuncu Brigitte Auber’le tanışıp onunla birlikte yaşamaya başlaması, bir anlamda hayatının dönüm noktası olacak, 1957’de Auber ile birlikte katıldığı Cannes Film Festivali’nde aktör Jean-Claude Brially’le tanışmasının ardından da sinemaya ilk adımlarını atacaktı. Alain Delon’un rol aldığı ilk önemli film başrolünü Romy Schneider’la paylaştığı Christine’di. Bu aynı zamanda iki genç oyuncu arasında beş yıl sürecek bir aşk hikâyesinin de başlangıcı anlamına geliyordu. 1960’ta, René Clement’ın Mr. Ripley uyarlaması Plein Soleil'de (Kızgın Güneş) rol alan Delon, bu filmdeki performansıyla Luchino Visconti’nin dikkatini çekecek, ünlü yönetmen onu 1960’da Rocco e i suoi fratelli (Rocco ve kardeşleri), 1963’te de Il Gattapardo (Leopar) adlı filmlerinde başrole yerleştirecekti. 

1963’te, idolü Jean Gabin’le birlikte Henri Verneuil’ün Mélodie en sous-sol (Vurgun) filminde rol alan Delon, ertesi yıl daha sonra Nathalie Delon adını alacak olan Francine Canovas ile evlendi. Çiftin çocukları Anthony 1964’ün Eylül ayında dünyaya gelirken Delon’un kariyeri, bu dönemde uluslararası bir boyut kazanacaktı. 1965’te, Ann-Margret ve Jack Palance’la Once a Thief, 1966’da Dean Martin’le Texas Across the River, 1968’de de Shirley MacLaine ve George C. Scott’la birlikte The Girl on a Motorcycle gibi filmlerde boy gösteren aktör, 1967’de Robert Enrico’nun (Macera peşinde) adlı roman uyarlamasında Lino Ventura, Jean-Pierre Melville’in Le Samouraï (Kiralık Katil) adlı polisiyesinde de eşi Nathalie’yle birlikte kamera karşısına geçecekti. 

1968’de eşi Nathalie’den ayrılan Alain Delon’un aynı yıl, Jacques Deray’nin La piscine (Sen benimsin) adlı polisiye gerilim filminde eski sevgilisi Romy Schneider’la bir araya gelmesi, magazin gazetecilerini bir hayli meşgul etti. Filmde rol icabı yakın arkadaşını öldüren ve Paul Crauchet’nin canlandırdığı müfettiş tarafından takibe alınan Delon’un, gerçek hayatta korumalığını yapan Stevan Markovic’in ölü olarak bulunması üzerine polis tarafından sorgulanması ise trajik bir tesadüf olarak kayıtlara geçecekti. 1968’den itibaren hayatını, meslektaşı Mireille Darc’la paylaşan Delon, 1970’te Jean-Pierre Melville imzalı bir başka polisiye olan Le Cercle Rouge'da (Ateş Çemberi) bu kez Bourvil ve Yves Montand gibi tecrübeli isimlerle kamera karşısına geçerken, aynı yıl Jacques Deray’in Borsalino’sunda yakın dostu Jean-Paul Belmondo’ya eşlik etti. Bu dönemde daha çok hırsız ya da polis karakterlerini canlandıran Delon, 1975’te Duccio Tessari’nin Zorro ve José Giovanni’nin Le Gitan filmlerinde boy göstererek, üzerine yapışmaya başlayan bu tip rollerden biraz olsun uzaklaştı. 

Alain Delon, 1972'de Dalida’yla birlikte seslendirdiği Paroles, paroles adlı parça sayesinde müzik piyasasında da yankı uyandırdı. İlk olarak İtalyan şarkıcı Mina ve aktör Alberto Lupo'nun kaydettiği şarkı, o sırada İtalya’da olan Dalida'nın kardeşi ve yapımcısı Orlando’nun dikkatini çekmiş o da Dalida'ya kendi versiyonunu kaydetmesini teklif etmişti. Dalida, erkek vokal olarak 17 yıllık arkadaşı Alain Delon'dan yardım istemiş Delon da teklifi hemen kabul etmişti. Kayıtlar sırasında önce Dalida, kendi bölümünü tamamlamış, daha sonra da Delon ışıkları söndürmüş, bir tabure istemiş ve karanlıkta Dalida'ya bakarak ona yanıt vermişti. Delon’un 2011 yılında, 60'larda Dalida’yla kendilerinden başka kimsenin bilmediği bir aşk yaşadıklarını açıkladığını da hatırlatalım

1972’de Un flic (Gecelerin Adamı) adlı polisiye için Jean-Pierre Melville’le üçüncü kez bir araya gelen Alain Delon, bir aile büyüğü gibi gördüğü yönetmenin ertesi yıl ani şekilde hayata veda etmesinden sonra zor günler geçirecekti. Bu ölümü bir türlü kabullenemeyen sanatçı, bundan üç yıl sonra bu kez kariyerinin başında birlikte çalıştığı ve kendisi için bir baba figürü olan Luchino Visconti’nin hayatını kaybetmesinin ardından kendini adeta bir boşlukta bulacak ve kendi açısından sinemanın artık çok fazla bir anlamı kalmadığını düşünmeye başlayacaktı. Buna rağmen beyazperdeyi terk etmeyen aktör, yetmişlerin ikinci yarısı ve seksenlerde daha çok aksiyon filmlerinde boy gösterdi. 1975’te Jacques Deray filmi Flic Story'de (Öldürme Hırsı) Jean-Louis Trintignant, 76’da yine Deray’nin yönettiği Le Gang'da (Çete), Xavier Depraz ve 77’de Georges Lautner imzalı Mort d’un pourri'de (Aranan Hedef) Ornella Muti’yle bir araya gelen Delon’un bu dönemde en fazla övgü alan filmi hiç şüphesiz 1976 tarihli Joseph Losey filmi Mr. Klein (Kaderi Arayan Adam) olacaktı. Delon, Nazi işgali sırasında Yahudi komşularının zor durumundan yararlanıp kendine maddi çıkar sağlayan bir sanat simsarını canlandırdığı bu filmle En İyi Erkek Oyuncu dalında César ödülüne aday gösterilirken, yapım En İyi Film, En İyi Yönetmen ve En İyi Dekor dallarında bu ödülü kucaklayacaktı. 

Seksenli yıllara, hem yapımcılığını ve yönetmenliğini üstlendiği, hem de başrolünde yer aldığı Pour la peau d’un flic (Örnekmücadele) adlı polisiyeyle giriş yapan Delon, sırasıyla 1982 ve 83 yıllarında gösterime giren Le choc ve Le battant (Gizli Silah) gibi gerilim filmlerinde yönetmenlik koltuğunda Robin Davis ile birlikte oturacaktı. Bir dönem yaşadıkları büyük aşk sona erse de hayatından hiçbir zaman çıkarmadığı Romy Schneider’ın, 1982’de henüz kırk üç yaşındayken hayata veda etmesi onu derin bir üzüntüye boğarken Delon 1984’te başrolünü Nathalie Baye ile paylaştığı Bertrand Blier filmi Notre histoire (Ayrı odalar) sayesinde En İyi Erkek Oyuncu dalında César ödülüne uzanarak yeteneğinin sorgulanmaya başladığı bir dönemde bir anlamda kendisini eleştirilere cevap vermiş olacaktı. Seksenlerin geri kalanında Parole de flic (Katillere Af Yok), Le passage ve Ne réveillez pas un flic qui dort (Uyuyan Aynasızı Uyandırma) gibi pek de parlak olmayan yapımlarda rol alan Delon, doksanlı yıllara Cannes’da Altın Palmiye’ye aday gösterilen Jean-Luc Godard filmi Nouvelle Vague ile giriş yaptı.

Oynadığı ya da yönettiği filmler kadar, hayatındaki kadınlar, hayvanlara olan sevgisi, politik tercihleri ve çocuklarıyla yaşadığı anlaşmazlıklarla da hep gündemdeydi Delon. 1987’de Comme au cinéma şarkısının klip çekimleri sırasında tanıştığı Hollandalı manken Rosalie van Breemen’le aşk yaşamaya başlayan sanatçının bu birliktelikten Anouchka ve Alain Fabien adlı iki çocuğu oldu. Çiftin 2001’de yollarını ayırması sonrasında Delon’un üç çocuğu 2023’te, aktörün yardımcılığını yapan Hiromi Rollin’e ahlaki taciz, hayvan istismarı ve kasıtlı şiddet gibi suçlamalardan dava açarken kısa sürede düşen bu dava sonrasında bu yılın başında bu kez Alain Delon, kız kardeşi Anouchka’yı miras konusunda babasını manipüle etmekle suçlayan oğlu Anthony’ye bir dava açtı. Bunun karşılığında Anouchka da erkek kardeşlerini babalarının hayatını tehlikeye atmakla suçlayarak, babasını tedavi için İsviçre’ye götürmek istediğini ve Anthony Delon’a iftira, taciz ve tehdit nedeniyle dava açacağını belirtti. 2025’te görülecek olan bu dava, Delon’un ölümün ardından nasıl bir boyut kazanacak hep birlikte göreceğiz ama biraz da aktörün hayvan sevgisinden bahsedelim şimdi. Özellikle köpeklere karşı büyük bir sevgi besliyordu Delon ve hayatı boyunca yaklaşık elli kadar köpeği sahiplenmişti. Bundan bir süre önce, öldüğü zaman, Douchy’deki evinde birlikte yaşadığı köpeği Loubo’nun da uyutulup onunla birlikte gömülmesini istediğini açıklayan aktör, hayvan hakları savunucularından gelen tepkiler üzerine bundan vazgeçmişti. Bunun yanı sıra bir televizyon programında kendisine yöneltilen “en sevdiğiniz ses hangisi” sorusuna: “Kurtların uluması” yanıtını veren Delon, en sevmediği sesin ise hayvanlara ateş eden avcıların silahlarının sesi olduğunu belirtmişti. Buna karşın silahlara olan tutkusunu asla reddetmeyen oyuncunun evinde bu yıl yapılan bir aramada yetmiş iki adet ruhsatsız silah bulunmuştu. Alain Delon’un hayatı boyunca sağ partileri desteklediğini, bir dönem, dürüst ve net bir insan olarak nitelendirdiği Jean-Marie Le Pen’e sempati duyduğunu açıklamasının ardından da kamuoyundan büyük tepki gördüğünü hatırlatalım ve usta oyuncunun kendi seslendirdiği parçalara göz atalım biraz da. 1985 yılında I don’t know adlı tek bir şarkıdan oluşan bir 45’lik yayınlamıştı Delon. Amerikalı şarkıcı Phyllis Nelson’la birlikte seslendirdiği romantik parçada: “Seven ne zaman âşık olacağını bilebilir mi? Bilmiyorum. Göklerden bir işaret alır mı? Bilmiyorum. Kalbimde sana söyleyeceğim o kadar çok şey var ki" diyordu sanatçı. 1987 tarihli Comme au cinéma (Tıpkı sinemadaki gibi) adlı parçada ise: “Çok hikâye anlatıldı “Genç kurt” ve “Leopar” hakkında, sıradandı çoğu ama can acıtmaya yetti, geniş planlar vardır bir de flu görüntüler ama gerçek hep bunların altında saklıdır. Ne söylenebilir benim gibi bir adam hakkında? Ne derlerse desinler değişmeyeceğim ben. Senaryoyu değiştirebilecek birkaç kelime, tıpkı sinemadaki gibi, odak benim üzerimde” sözleriyle bir yandan beyazperdeye saygı duruşunda bulunurken bir yandan da kendi hayatından kesitler sunuyordu Delon.

1998’de Jean-Paul Belmondo’yla bir kez daha bir araya geldiği Une chance sur deux (Muhteşem İkili) adlı filmin başarısızlığı üzerine sinemayı bıraktığını açıklayan Delon, 2000’lerde birkaç televizyon filminde rol alsa da zamanının çoğunu herkesten uzak bir şekilde yaşadığı Douchy’deki evinde geçiriyordu. İçinde yaşadığımız dünyaya karşı olan hoşnutsuzluğunu sık sık dile getiren oyuncu, geçmişte oynadığı filmlerdeki kostümler ve rol arkadaşlarının fotoğraflarıyla dolu bu evde, teselliyi hatırlarda arıyordu bir bakıma. 2019'da gerçekleşen  72. Cannes Film Festivali'nde Onur Ödülüne layık görülen Delon bu ödülden kısa süre sonra felç geçirmiş bunun ardından da oyuncuya lenfoma teşhisi konulmuştu. Alain Delon, vasiyeti üzerine 24 Ağustos Cumartesi günü Douchy’deki bu evin bulunduğu arazide, daha önce hayatını kaybeden otuz kadar köpeğinin yanında toprağa verildi. 

Şarkıcı / YorumcuParça AdıAlbüm AdıSüre
Alain Delon Comme au cinéma Best of Alain Delon Collector (Le meilleur des années 80) 4:19
Nino Rota Terra Lontana (Rocco i suoi fratelli, 1960) Les meilleures musiques des premiers films de Alain Delon 2:45
Nino Rota Thème principal (Le Guépard, 1963) Les meilleures musiques des premiers films de Alain Delon 3:59
Alain Delon Laetitia Le Samouraï / Les Aventuriers 2:22
François de Roubaix Le samouraï Le Samouraï / Les Aventuriers 2:05
Claude Bolling Borsalino Bolling Story (Anthologie des bandes originales 1960-1998) 2:24
Claude Bolling O Sinto Le gitan (Bande originale du film avec Alain Delon) 1:21
Claude Bolling Cousin Django Cinema Story (Inclus 25 Titres et le Borsalino Medley) 3:21
Tchan-tchou Vidal Premier rendez-vous La gitane (Gypsy Jazz manouche) 2:39
Claude Bolling Flic Story - Thème 2 (From Flic Story) Flic Story (Bande originale du film avec Alain Delon) 3:23
Claude Bolling Trois hommes à abattre Bolling Story (Anthologie des bandes originales 1960-1998) 2:57
Francis Lalanne On se retrouvera Le passage (Bande originale du film) 2:41
Alain Delon & Phyllis Nelson I don't know Best of Alain Delon Collector (Le meilleur des années 80) 4:10
Dalida & Alain Delon Paroles, paroles Paroles, paroles 4:05