Elijah McKenzie-Jackson, Londra yaşayan ve Fridays For Future, UKSCN ve Extinction Rebellion hareketlerinde yer alan 16 yaşında bir iklim aktivisti.
(İklim aktivisti Atlas Sarrafoğlu'nun bu röportajı Yeşil Gazete'nin internet sitesinden alınmıştır.)
Elijah McKenzie-Jackson, Londra yaşayan ve Fridays For Future, UKSCN ve Extinction Rebellion hareketlerinde yer alan 16 yaşında bir iklim aktivisti. Şubat 2019’dan bu yana aktivist olan Elijah, Heathrow grevleri sırasında görevlilerin havaalanını terk etmelerini istemesi üzerine 90 dakika daha orada kalmayı seçen dört kişiden biriydi.
Elijah, aynı zamanda Batı Cumbria kömür madenine karşı parlamento binası önünde açlık grevine başladı; Amazonlara gitti ve bizim için Amazon hikayesini anlattığı bir metin kaleme aldı. Elijah ile geçtiğimiz yaz katıldığımız aktivistler yaz toplantısında Lozan’da beraberdik.
Onunla Londra’dan yaptığım röportaj şöyle:
Atlas Sarrafoğlu: İklim grevlerine nasıl başladın? İlham kaynağın nedir?
Elijah McKenzie-Jackson: İlk iklim grevim 15 Şubat 2019’da Londra merkezindeydi. Daha küçükken spor yapmak için dışarıya çıkmak yerine, evde ya da yerel kütüphanemizde yaşadığımız dünyayı okuyup öğreniyordum. İngiltere’deki okullardaki iklim krizine ilişkin farkındalık ve öğretim eksikliği nedeniyle eğitimimi kendim ele alarak kendi araştırmalarımı yapmak zorunda kaldım. Yaşadığımız çevresel acil durumla ilgili daha fazla okumaya ve bilgimi genişletmeye başladığımda, bu sorunların insanlığın karşılaştığı en karmaşık sorun olduğu ve buzdağının sadece ucunu gördüğüm çok açık hale geldi. Bu, kendimi çok sinirli, bunalmış ve öfkeli hissetmeme neden oldu.
Bu karmaşaya nasıl ve neden girdiğimizi ve insanlığın yaşayan dünyaya verdiği zararı tersine çevirmek için neden hiçbir şey yapılmadığını anlayamadım. İklim grevleri başladığında, bastırılmış enerjimi burada kullanabileceğimi fark ettim. Hayal kırıklıklarım eyleme dönüştü. Tek bir kişinin ilham kaynağım olduğunu sanmıyorum, bana ilham veren şey, duygularımı paylaşan bu kadar çok genç görmek oldu. İklim krizi için savaşmaya devam etmem için bana her gün hala ilham veren şey bu.
‘Aktivizm hayattaki yerimi öğrenmemi sağladı’
İklim grevleri hayatını nasıl etkiliyor? O zamandan beri hayatında ne tür değişiklikler oldu?
Aktivist olmak ve iklim grevleri hayatımı oldukça etkiledi. Çok hızlı büyümek zorunda kaldım; hata yapmama ve çılgın bir genç olmama izin verilen yıllarımı es geçtim; Bazen hayatıma bakıyorum ve aklımda hiçbir yük ya da endişe olmadan arkadaşlarımla eğlenebildiğim günleri özlüyorum … Ancak benzersiz yetenekler elde ettim ve eğer iklim aktivisti olmasaydım, bunlara sahip olamayacağım özel anlar yaşadım. Birçok parlak genç aktivistten oluşan bu uluslararası topluluk artık benim ana destek sistemlerimden biri ve en yakın arkadaşlarım oldu. Artık hayattaki yerimi biliyorum.
‘Krizin insanlar üzerindeki etkisi düşünülmüyor’
Geçen yıl Amazon yağmur ormanlarının derinliklerinde iklim konferansı düzenleyen birkaç aktivistten biriydin. Lütfen bize neden oraya gittiğini ve bunca zaman neler olduğunu anlat.
Çevresel adaletsizlikleri yavaş yavaş öğrenirken, iklim krizinin ekosistemleri olduğu kadar insan hayatını da etkilediğini fark ettim. İnsanlar iklim krizini düşündüklerinde günümüzde meydana gelen insan etkisini düşünmüyorlar; ancak küresel güneydeki marjinal topluluklar şu anda doğal topraklarını savunurken veya sel ve kasırgalar gibi doğrudan iklim etkilerinden dolayı ölüyor.
Amazon’a giderek iklim krizi ve insan haklarıyla ilgili acil durumlarının hikayelerini anlatmak ve bununla ilgili farkındalık yaratmak istedim. Avrupa’da iklim aktivisti olurken önemli şey, iklim krizinden doğrudan etkilenmediğini ve ayrıcalıklı bir konumda olduğumu kabul etmektir, Amazon’a gitmem şu anda etkilenenlerin medyada susturulan seslerini duyurmak için önemliydi.
‘Son seçeneğim açlık greviydi’
Geçtiğimiz yıl HS2 ve BLM gibi iklim ve çevre protestolarında çok aktiftin. Hatta Londra Parlamentosu önünde ilk derin kömür madenine karşı bir açlık grevin bile var. Seni açlık grevine iten nedir ve bunu nasıl başardın?
Hükümete ve bu karardan sorumlu şirketlere karşı grev yaparak baskı yaptıktan sonra, İngiltere’nin 30 yıl boyunca önerilen bu ilk derin kömür madenine karşı açlık grevine başladım. Açlık grevimden önce kendimi susturulmuş hissediyordum. Hiçbir ana akım aktivist grup bu madene karşı aktif olarak kampanya yürütmüyordu ve hiçbir ulusal medya madeni düzgün bir şekilde haber yapmamıştı. Açlık grevine gitmek istemedim ama madeni durdurmak için son seçeneğim buydu. Açlık grevine başladığımda karışık tepkiler geldi.
Covid-19 salgını ve iklim krizinin birbirleriyle ilişkisi hakkında ne düşünüyorsun? Geçiş sence nasıl olmalı?
Öncelikle koronavirüsün korkunç bir trajedi olduğunu belirtmek isterim. Ancak bu pandemi, acil sistematik değişim ve bireysel eylemlerle krizlerin uygun şekilde ele alınabileceğini kanıtlamıştır. Batı dünyasındaki salgınla karşılaştırıldığında iklim krizi acil bir tehdit gibi görünmese de, küresel güney ve marjinal toplulukların şu anda insan yapımı iklim etkisiyle karşı karşıya olduğunu kabul etmeliyiz. İnsanlar hava kirliliği seviyelerinin azaldığını ve suların daha temiz olduğunu görseler de bu, iklim krizinin durduğu anlamına gelmez. Bu, yaşam tarzı değişikliği nedeniyle emisyonların yalnızca geçici olarak durdurulmasıdır. Normal hayata dönersek, emisyon seviyeleri yeniden yükselecek ve iklim tahribatı yoluna devam edecek.
İklim aktivizminin yanı sıra okulla nasıl başa çıkıyorsun? Kendini nasıl topraklıyorsun?
Değişimin anahtarının iktidardaki insanlar üzerindeki baskıdan ve eğitimden geçtiğine inanıyorum. Bu yüzden sadece aktivizme değil, okul çalışmalarıma da odaklanmam çok önemli. Elbette zamanımı her ikisi arasında eşit olarak dağıtmak çok zor ancak zamanlama ve planlama, tükenmişliği önlemek için çok önemli bulduğum bir şey. Okuldayken okul çalışmalarıma ve evdeyken aktivizme odaklanıyorum. Bölümlendirme, her iki alanda da başarı için çok önemli.
Geleceğin bizim için ne getireceğini düşünüyorsun? Bu krizle başa çıkabileceğimizi düşünüyor musun?
İklim kriziyle doğrudan mücadele etmekten başka seçenek yok. Yaşam ya da ölüm. Harekete geçilene kadar durmayacağız. Geleceği tahmin edemem, ancak bu neslin bilgeliğini, ilerlemesini ve azmini bilerek – dünyanın hala kurtarılabileceğine inancım var.
‘Aktivizm dünyaya bakışımı değiştirdi’
Türkiye’de iklim eylemlerini başlatmak isteyen insanlara söyleyeceğin bir şey var mı? Paylaşmak istediğin herhangi bir tavsiye veya ipucu?
Aktivizm yolculuklarına başlayıp başlamayacaklarını tartışan insanlara bir şey söylemem gerekirse, onlara kesinlikle yapmalarını söylerdim. Kendi adıma aktivizm bana çok şey öğretti ve dünyaya bakış açımı büyük ölçüde genişletti. Hayatımda verdiğim en iyi karar bu ve şüphesiz ki bu inanılmaz aktivist topluluğunun sizi kollarını açarak karşılayacağını biliyorum. Her insanın dünyayı değiştirme gücü vardır. Soru şu ki, bunu yapmak için ilk adımı atacak mısınız?
Senin gibi iklim aktivistleri için hükümetinin bakış açısı nedir? İklim sorunları için karar vericilerle temas halinde misin? Onlardan talepleriniz neler?
Dünyanın dört bir yanında hükümetler acil bir durumdaymışız gibi davranmıyor. Bu gezegendeki gençliği görmezden geliyorlar ve gelecek nesillerin bizim bildiğimiz şekliyle yeryüzünde yaşama fırsatını reddediyorlar. İngiltere hükümeti 1 Mayıs 2019’da bir iklim acil durumu ilan etti, ancak geri dönüşü olmayan iklim etkilerine işaret eden mevcut bilimden diğer tarafa bakmaya devam ediyor. Politikacılar bilim insanlarını ve çevre aktivistlerini görmezden gelmeyi seçiyorlar, ancak tam da bu yüzden gerekli yerlerde grev ve baskı uygulamaya devam ediyoruz.
Konuyla ilgili, Birleşik Krallık Öğrenci İklim Ağı (UKSCN) dört talep geliştirdi:
• Geleceği kurtarın. Bu, iklim adaletini sağlamak için Yeşil Yeni Düzeni uygulamak demektir.
• Geleceği öğretin. Bu, gençlere iklim acil durumunun kaçınılmazlığını, ciddiyeti ve bilimsel temelini öğretmek için eğitim sisteminde reform yapmaktır.
• Geleceğe söyleyin. Bu hükümetlerin ekolojik krizin ciddiyetini ve şimdi harekete geçme gerekliliğini kamuoyuna iletmesi anlamına gelir. Son olarak,
• Geleceği güçlendirin. Bunun anlamı, gençlerin politika oluşumuna dahil edilmesi ve hiç kimsenin demokrasimize katılmaktan dışlanmamasıdır.
Birleşik Krallık’ta 16 yaşın üzerindeki herkesin seçimlerde oy kullanma hakkı olmalıdır – orantılı temsil sayesinde herkesin oyu hükümetimize yansıtılır ve aynı değerdedir.
