Batılı politikacılar, Gazze'deki sivilleri aç bırakan ve yaklaşan İsrail kara işgalinden önce onları yumuşatmak için onları karanlığa sürükleyen İsrail'i desteklemek için sıraya girerken, bu noktaya nasıl ulaştığımızı ve bunun geleceğe dair neye işaret ettiğini anlamak önemli.
On yıldan fazla bir süre önce İsrail, Gazze'yi kuşatma yoluyla işgal etmenin kendi yararına olabileceğini anlamaya başladı. Küçük kıyı bölgesini boynundaki bir albatrostan, uluslararası güç politikasının ticari oyununda değerli bir portföye dönüştürmeye başladı.
İsrail’in ve Batılı müttefiklerin ilk çıkarı, ikincisinden daha çok tartışılıyor.
Doğu Akdeniz kıyısını kucaklayan küçük kıyı şeridi, test alanı ve bir vitrin karışımına dönüştürüldü.
İsrail, Gazze'yi, Batı'da gelişen ulusal güvenlik endüstrileriyle ilişkili her türlü yeni teknolojiyi ve stratejiyi geliştirmek için kullanabilir; zira oradaki yetkililer, bazen popülizm olarak da adlandırılan iç huzursuzluk konusunda giderek daha fazla endişeleniyordu.
Hamas'ın bölgeyi yönetmek üzere seçilmesinin ardından 2007'de İsrail tarafından Gazze'deki 2,3 milyon Filistinliye uygulanan kuşatma, her türlü deneye olanak sağladı.
Nüfus en iyi şekilde nasıl kontrol altına alınabilirdi? Diyetlerine ve yaşam tarzlarına ne gibi kısıtlamalar getirilebilirdi? Muhbir ve işbirlikçi ağları uzaktan nasıl toplanacaktı? Nüfusun tuzağa düşürülmesi ve sürekli bombardıman edilmesinin sosyal ve politik ilişkiler üzerinde nasıl bir etkisi oldu?
Ve sonuçta Gazze halkı nasıl baskı altında tutulacak ve bir ayaklanma nasıl önlenecekti?
Bu soruların yanıtları İsrail'in alışveriş portalı aracılığıyla Batılı müttefiklerin kullanımına sunuldu. Mevcut ürünler arasında roket önleme sistemleri, elektronik sensörler, gözetleme sistemleri, dronlar, yüz tanıma, otomatik silah kuleleri ve çok daha fazlası yer alıyordu. Hepsi Gazze'de, gerçek hayattaki durumlarda test edildi.
İsrail'in duruşu, Filistinlilerin geçen hafta sonu bu tutukluluk altyapısını paslı bir buldozerle, yelken planörlerle ve kaybedecek hiçbir şeyinin olmadığı duygusuyla -en azından birkaç günlüğüne- atlatmayı başarmaları nedeniyle ciddi bir darbe aldı.
İsrail'in, Filistinlileri ezecek araçlara hâlâ sahip olduğunu göstermek için kara birlikleriyle Gazze'ye geri dönmesinin nedenlerinden biri de bu.
Toplu ceza
Bu da bizi Gazze'nin hizmet ettiği ikinci amaca getiriyor.
Batılı devletler, ülke içinde yaygın huzursuzluk belirtileri karşısında giderek daha fazla cesaretlerini yitirdikçe, uluslararası hukukun kendilerine getirdiği kısıtlamalardan nasıl kaçınabilecekleri konusunda daha dikkatli düşünmeye başladılar.
Bu terim, İkinci Dünya Savaşı'nın ardından, her iki tarafın da savaş hatlarının diğer tarafındaki sivillere satranç tahtasındaki piyonlardan biraz daha fazlası gibi davrandığı, resmileştirilen bir dizi yasayı ifade ediyor.
Uluslararası hukuk taslağını hazırlayanların amacı, Avrupa'da Nazi zulmünün tekrarlanması ve İngiltere'nin Dresden gibi Alman şehirlerine yangın bombası atması veya ABD'nin Hiroşima ve Nagazaki’ye atom bombası atması gibi diğer suçları mantıksız hale getirmekti.
Uluslararası hukukun temellerinden biri - Cenevre Sözleşmesinin kalbinde yer alan - toplu cezalandırmanın; yani düşmanın sivil halkına misilleme yapmak, liderlerinin ve ordularının eylemlerinin bedelini onlara ödetmesinin yasaklanmasıdır.
Çok açık ki Gazze bu yasağın en bariz ihlalidir. “Sessiz” zamanlarda bile, bir milyonu çocuk olan bu bölge sakinlerinin hareket hakkı gibi en temel özgürlükleri elinden alınıyor; ilaç ve ekipman getirilemediği için uygun sağlık hizmetlerine erişim kısıtlanıyor; içilebilir su ve İsrail Gazze'deki elektrik santralini bombalamaya devam ettiği için elektrik kullanımı sınırlandırılıyor.
İsrail, İsrail'in 1948'de Filistinlileri kendi topraklarından çıkarma ve onları Gazze gibi aşırı kalabalık gettolara hapsetme hakkını reddeden Hamas tarafından yönetildiği için Gazze halkını cezalandırdığı gerçeğini hiçbir zaman dile getirmedi.
İsrail'in Gazze'ye yaptığı şey toplu cezalandırmanın tam tanımıdır. Bu bir savaş suçudur: 16 yıl boyunca, günde 24 saat, haftanın 7 günü, her yılın 52 haftası.
Ancak sözde uluslararası toplumdan hiç kimse bunu fark etmiş gibi görünmüyor.
Savaş kuralları yeniden yazıldı
Ancak İsrail ve Batı için en zor hukuki durum, İsrail'in şu anda yaptığı gibi Gazze'yi bombalaması veya yakında yapacağı gibi asker göndermesidir.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze halkına "Hemen gidin" derken sorunun altını çizdi. Ancak kendisinin ve Batılı liderlerin bildiği gibi Gazze halkının gidecek, bombalardan kaçacak hiçbir yeri yok. Yani herhangi bir İsrail saldırısı, tanımı gereği sivil nüfusa da yöneliktir. Bu, Dresden yangın bombalamalarının modern eşdeğeridir.
İsrail, kuşatmanın başlamasının ardından 2008 sonlarında Gazze'ye yönelik ilk büyük bombardımanından bu yana bu zorluğun üstesinden gelmek için stratejiler üzerinde çalışıyor.
Başsavcılıktaki bir birim, savaş kurallarını İsrail'in lehine yeniden yazmanın yollarını bulmakla görevlendirildi.
O zamanlar birim, İsrail'in Gazze'deki bir polis mezuniyet törenini havaya uçurarak çok sayıda genç öğrenciyi öldürmesiyle eleştirileceğinden endişe ediyordu. Polis, uluslararası hukuka göre asker değil sivildir ve bu nedenle meşru bir hedef değildir. İsrailli avukatlar ayrıca İsrail'in Gazze'nin sivil yönetiminin altyapısı olan devlet dairelerini tahrip etmesinden de endişe duyuyordu.
İsrail'in endişeleri artık sinsi görünüyor; uluslararası hukukta kadranı ne kadar değiştirdiğinin bir işareti. Bir süredir Hamas'la bağlantılı olan herkes, ne kadar yüzeysel olursa olsun, sadece İsrail tarafından değil, tüm Batılı hükümetler tarafından meşru bir hedef olarak görülüyor.
Batılı yetkililer, Hamas'a basit bir terör örgütü muamelesi yapma konusunda İsrail'e katıldılar; Hamas'ın aynı zamanda çöp kutularının toplanmasını ve okulların açık tutulmasını sağlamak gibi sıradan görevleri yerine getiren insanlardan oluşan bir hükümet olduğunu da görmezden geldiler.
Ya da hukuk fakültesi dekanı Orna Ben-Naftali'nin 2009'da Haaretz gazetesine söylediği gibi: “Gazze'deki yetişkin erkeklerin ve binaların çoğunluğunun meşru hedef olarak görülebileceği bir durum yaratılıyor. Kanun aslında baş aşağı edilmiş durumda.”
O dönemde birimin başında bulunan David Reisner, İsrail'in felsefesini Haaretz'e açıklamıştı: “Şu anda gördüğümüz şey, uluslararası hukukun revizyonudur. Bir şeyi yeterince uzun süre yaparsanız, dünya bunu kabul edecektir.”
“Uluslararası hukukun tamamı artık, bugün yasak olan bir eylemin, yeterli sayıda ülke tarafından uygulanması halinde izin verilebilir hale geleceği fikrine dayanıyor.”
İsrail'in uluslararası hukuku değiştirmeye yönelik müdahalesi onlarca yıl öncesine dayanıyor.
İsrail'in 1981'de BM Güvenlik Konseyi tarafından kınanan bir savaş eylemi olan Irak'ın yeni kurulan nükleer reaktörüne saldırısına değinen Reisner, şunları söyledi: “İsrail'in suç işlediğine dair bir kanı vardı. Bugün herkes bunun önleyici meşru müdafaa olduğunu söylüyor. Uluslararası hukuk ihlallerle şekillenir.”
Ekibinin, ABD'li yetkilileri, İsrail'in Filistinlilere boyun eğdirmeye yönelik uluslararası hukuku giderek daha esnek bir şekilde yorumladığı konusunda ikna etmek için 2001 yılında dört kez ABD'ye gittiğini ekledi.
“Eğer o dört uçak [ABD'ye yolculuklar] olmasaydı, bunu yapacağımızdan emin değilim.
Terörle mücadele tezini bugünkü ölçekte geliştirmeyi başardık” dedi.
ABD Afganistan ve Irak'ı işgal etmeyi seçtiğinde, savaş kurallarının yeniden tanımlanmasının ne kadar değerli olduğu ortaya çıktı.
'İnsan hayvanları'
Son yıllarda İsrail uluslararası hukuku “geliştirmeye” devam etti. Bazen bir binanın veya mahallenin yıkılması durumunda birkaç dakika önceden haber verilmesi anlamına gelen “ön uyarı” kavramını uygulamaya koydu. Yaşlılar, çocuklar ve engelliler gibi hâlâ bölgede bulunan savunmasız siviller, zamanında ayrılmadıkları için meşru hedefler olarak yeniden şekillendirildi.
Ve kuralları daha da değiştirmek için Gazze'ye yönelik mevcut saldırıyı kullanıyor.
2009 Haaretz makalesi, hukuk yetkililerinin o zamanlar Gazze'den sorumlu askeri komutan olan Yoav Gallant'a yaptığı referansları içeriyor. Kendisi, hukuki inceliklere ayıracak vakti olmayan "vahşi bir adam", "kovboy" olarak tanımlandı.
Gallant artık savunma bakanı ve bu hafta Gazze'de "tam kuşatma" uygulanmasından sorumlu kişi: "Elektrik yok, yiyecek yok, su yok, yakıt yok; her şey kapalı." Hamas ile Gazze'deki siviller arasındaki ayrımı bulanıklaştıran bir dille Filistinlileri "insan hayvanlar" olarak tanımladı.
Bu kolektif cezayı bambaşka bir boyuta taşıyor. Uluslararası hukuk açısından bakıldığında, hem retorik hem de esas bakımından soykırım alanına girmektedir.
Ancak skala o kadar değişti ki, merkezci Batılı politikacılar bile İsrail'e tezahürat yapıyor; genellikle yasaların çiğnenmesine verdikleri desteği gizlemek için kullandıkları "kısıtlama" veya "orantılılık" çağrılarını bile yapmıyorlar.
İngiltere, İsrail'in uluslararası hukuk kural kitabını yeniden yazmasına yardım etme konusunda öncülük ediyor.
İşçi Partisi muhalefetinin lideri ve Britanya'nın bir sonraki başbakanı olacağı neredeyse kesin olan Keir Starmer'ı dinleyin. Bu hafta, insanlığa karşı suç olan Gazze'nin "tamamen kuşatılmasını" destekledi ve bunu İsrail'in "kendini savunma hakkı" olarak yeniden biçimlendirdi.
Starmer, kişisel olarak ahlaki sonuçlardan muaf görünse de, İsrail'in eylemlerinin hukuki sonuçlarını kavramakta başarısız olmadı. Starmer bir insan hakları avukatı olarak eğitilmiştir.
Onun yaklaşımı, Filistin davasına sempati duymasıyla bilinmeyen gazetecileri bile şaşırtıyor gibi görünüyor. Sky News'ten Kay Burley, Gazze'deki sivillere "hayvan insan" muamelesi yapılmasına sempati duyup duymadığını sorduğunda Starmer, destekleyecek tek bir söz bulamadı.
Bunun yerine, doğrudan bir aldatmacaya yöneldi: Hamas'ı, İsrail'in yıllar önce hem fiilen hem de beyanatla gömdüğü bir “barış sürecini” sabote etmekle suçladı.
İşçi Partisi'nin artık İsrail'in işlediği savaş suçlarına göz yumduğunu doğrulayan gölge başsavcı Emily Thornberry de aynı senaryoya sadık kalıyor. BBC'nin Newsnight programında Gazze'ye giden elektrik ve malzemeyi kesmenin uluslararası hukuka uygun olup olmadığı konusundaki sorulardan kaçındı.
Starmer'ın pozisyonunun selefi Jeremy Corbyn'in pozisyonuyla bu kadar dramatik bir şekilde çelişmesi tesadüf değil. İkincisi, İsrail'in Birleşik Krallık'taki en ateşli destekçileri tarafından kışkırtılan sürekli bir antisemitizm karalama kampanyası nedeniyle görevden alındı.
Starmer bu meselenin yanlış tarafında görülmeye cesaret edemiyor. İsrailli yetkililerin istediği ve beklediği sonuç da tam olarak buydu.
10 numarada İsrail bayrağı
Starmer elbette yalnız değil. İngiltere'nin savunma bakanı Grant Shapps da İsrail'in Gazze'deki iki milyon Filistinliyi aç bırakma politikasına güçlü desteğini ifade etti.
Birleşik Krallık başbakanı Rishi Sunak, resmi konutu olan Downing Street No.10'un ön cephesine İsrail bayrağını yerleştirdi ve görünüşe göre normalde Yahudi karşıtı bir kinaye olarak kabul edilen şeye, yani İsrail'in Birleşik Krallık'ın dış politikasını kontrol ettiğine görsel bir biçim vermek ile ilgilenmiyor.
Geride kalmak istemeyen Starmer, Wembley stadyumunun kemerinin İsrail bayrağının renkleriyle süslenmesi çağrısında bulundu.
Her ne kadar bu İsrail amigoluğu, Hamas'ın hafta sonu İsrailli sivilleri katletmesinin ardından bir dayanışma eylemi olarak satılsa da, alt metin açıktır: İngiltere, Gazze'de savaş suçları içeren misilleme kampanyasına başlarken İsrail'in arkasındadır.
İçişleri Bakanı Suella Braverman'ın polise, Gazze'yi destekleyen protestolarda Filistin bayraklarının sallanması ve Filistin'in kurtuluşu için yapılan sloganların suç sayılması yönündeki tavsiyesinin amacı da budur.
Medya her zamanki gibi güvenilir bir şekilde üzerine düşeni yapıyor. Channel 4 TV ekibi bu hafta Corbyn'i Londra sokaklarında takip ederek Hamas'ı "kınamasını" talep etti. Bu taleplerin çerçevelenmesi yoluyla, Corbyn'in Gazze'deki sivillerin refahına yönelik ek endişeleri gibi daha az rahatsız edici olan her şeyin, eski İşçi Partisi liderinin antisemitizminin bir onayı olduğunu ima ettiler.
Politikacıların ve düzen medyasının açık imaları, Filistinlilerin haklarına yönelik her türlü desteğin, İsrail'in savaş suçları işleme konusundaki "tartışılmaz hakkı"na yönelik herhangi bir itirazın antisemitizmle eşdeğer olduğu yönündedir.
Avrupa'nın ikiyüzlülüğü
İsrail'in Gazze'ye yönelik soykırımcı politikalarını desteklerken her türlü muhalefeti bastıran veya bunu antisemitizm olarak nitelendiren bu ikili yaklaşım, Birleşik Krallık'la sınırlı değil.
Berlin'deki Brandenburg Kapısı'ndan Paris'teki Eyfel Kulesi'ne ve Bulgar parlamentosuna kadar Avrupa genelinde resmi binalar İsrail bayrağıyla donatıldı.
Avrupa'nın en üst düzey yetkilisi, Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, bu hafta AB parlamentosunu boğan İsrail bayrağını kutladı.
İsrail'in savaş suçları artmaya başlarken bile defalarca "Avrupa'nın İsrail'in yanında olduğunu" ifade etti.
İsrail hava kuvvetleri Perşembe günü Gazze'ye yaklaşık 6.000 bomba atmakla övündü. Aynı zamanda insan hakları grupları, İsrail'in Gazze'ye yakıcı kimyasal beyaz fosfor attığını bildirdi; bu, kentsel alanlarda kullanıldığında bir savaş suçudur. Çocuklar için Uluslararası Savunma
ise şu ana kadar 500'den fazla Filistinli çocuğun İsrail bombaları nedeniyle öldürüldüğünü kaydetti.
Von Der Leyen'in uluslararası hukuk ilkelerini tamamen tutarsız bir şekilde uyguladığına işaret etmek BM'nin işgal altındaki topraklarla ilgili özel raportörü Francesca Albanese'ye bırakıldı.
Neredeyse tam bir yıl önce, Avrupa Komisyonu başkanı Rusya'nın Ukrayna'daki sivil altyapıya yönelik saldırılarını savaş suçu olarak kınamıştı. "Kışın gelmesiyle birlikte erkeklerin, kadınların, çocukların suyunun, elektriğinin ve ısınmanın kesilmesi, bunlar saf terör eylemleridir" diye yazdı. “Ve bunu böyle adlandırmalıyız.”
Albanese, Von der Leyen'in İsrail'in Filistin altyapısına yönelik daha da kötü saldırıları hakkında buna eşdeğer bir şey söylemediğini kaydetti.
Ağırları göndermek
Bu arada Fransa, Gazze'nin bombalanmasına karşı gösterileri dağıtmaya ve yasaklamaya başladı bile. Adalet bakanı, Filistinlilerle dayanışmanın Yahudi topluluklarını rahatsız etme riski taşıdığını ve "nefret söylemi" olarak ele alınması gerektiğini öne sürerek Braverman'ı tekrar etti.
Dışişleri Bakanı Anthony Blinken'in bu haftaki ziyaretinde açıkça belirttiği gibi, Washington doğal olarak İsrail'in Gazze'ye yapmaya karar vereceği her şeye verdiği destekten taviz vermiyor.
Başkan Joe Biden silah ve finansman sözü verdi ve İsrail bu savaş suçlarını işlerken kimsenin İsrail'i rahatsız etmemesini sağlamak için "ağır silahlar"ın askeri eşdeğerini gönderdi. Kara harekâtı başlatılırken İsrail'in komşularının sessizliğini sağlamak için bölgeye bir uçak gemisi gönderildi.
BM genel sekreteri Antonio Gutteres gibi başlıca görevi uluslararası hukuku desteklemek olan yetkililer bile değişen zeminle birlikte hareket etmeye başladı.
Çoğu Batılı yetkili gibi o da Gazze'nin "insani ihtiyaçlarının" İsrail'in uymak zorunda olduğu savaş kurallarının üzerinde olduğunu vurguladı.
Bu İsrail'in başarısıdır. Gazze için geçerli olması gereken uluslararası hukukun dili -İsrail'in uyması gereken kurallar ve normlar- yerini en iyi ihtimalle insani yardım ilkelerine bıraktı: hakları sistematik olarak ayaklar altına alınanlar ve hayatları yok edilenlerin acılarını dindirmeye yönelik uluslararası hayırseverlik eylemleri.
Batılı yetkililer gidişattan fazlasıyla memnun. Sadece İsrail'in iyiliği için değil, kendilerinin de iyiliği için. Çünkü gelecekte bir gün, şu anda Gazze'deki Filistinliler İsrail için ne kadar sorun teşkil ediyorsa, kendi halkları da onlar için o kadar sorun teşkil edebilir.
İsrail'in kendini savunma hakkını desteklemek onların önlemidir.
*Jonathan Cook’un Znetwork için kaleme aldığı “Lawless In Gaza: Why Britain And The West Back Israel’s Crimes” adlı makale Nil Sarrafoğlu tarafından çevrilmiştir.
