Burcu Biçer Spor Gündemi'nde, tartışmalarıyla birlikte gündeme gelen Formula 1'in Las Vegas ayağını ve ABD'deki spor organizasyonlarını nasıl şekillendirdiği üzerine konuşuyor.
Las Vegas, 1982'den bu yana ilk kez bir Formula 1’e ev sahipliği yapacak. Las Vegas'ın şimdiye kadar ev sahipliği yaptığı en önemli uluslararası spor etkinliklerinden biri olan yarışın, binlerce izleyiciyi şehre getirmesi bekleniyor.
Formula 1, merkezi yedi farklı ülkede bulunan 10 takımın, 14 farklı ülkeden 20 pilot önderliğinde, 20 farklı ülkedeki 23 yarışta kozlarını paylaştığı bir sistem. Formula 1 yani kısaltılmış hali ile F1, Uluslararası Otomobil Federasyonu’nun (FIA) düzenlediği en büyük açık tekerlekli araba yarışı. F1 Dünya Şampiyonası, Grand Prix olarak da bilinen yarış serisinde oluşmaktadır. Bu yarışlar, genellikle kapalı olan pistlerde yapılır ve ayrıca sezonda birkaç yarışı da kapalı sokak pistlerinde yapılır. Sonuçlar iki farklı şampiyona için de geçerlidir. Bir tanesi sürücüler için, diğeri ise markalar içindir.
ABD, Austin, Miami ve Las Vegas ile birlikte üç yarışa ev sahipliği yapacak. Las Vegas, 10 yıldan kısa bir sürede büyük bir spor pazarı haline geldi. Las Vegas'ta 1981 ve 1982 senelerinde iki F1 yarışı düzenlendi. Şehir, 2017'den bu yana NHL (Hokey Ligi), NFL (Beyzbol Ligi) ve WNBA’ye (Kadınlar Basketbol Ligi) ev sahipliği yaptı. – Yakın gelecekte NBA'in Las Vegas'a bir takım kurması da bekleniyor.
Avrupa temelli bir spor olarak F1’in popülaritesinin Türkiye gibi arttığı ikinci ülke, ABD. Bu popülerlik 2017’de Liberty Media’nın F1’i satın alması ile oldu. ABD menşeli Liberty Media, aynı zamanda MLB (Beyzbol Ligi) takımı Atlanta Braves’in de sahibi konumunda. Liberty Media yönetimindeki F1, sprint yarışları, bütçe sınırı ve radikal teknik değişimler gibi kararları kısa sürede hayata geçirdi.
Sprint yarışı: Bir hafta sonundaki ana yarışın kısaltılmış versiyonudur ve sprint yarışlarında ana yarışa kıyasla daha az kilometre tamamlanır. -100km. Yani, normal bir Grand Prix’in üçte biri uzunluğunda. Amaç, Cuma ve Cumartesi günü izlenilebilirliği artırmak. Sprint yarışında ilk sekize girmeyi başaran pilotlar, normal bir yarıştan elde edilen puanın %30’unu alır.
2019’da Netflix’te yayın hayatına başlayan Drive to Survive, başta ABD olmak üzere tüm dünyanın F1’e olan ilgisini arttırdı. Aslında mühendisliğin ön planda olduğu bir sporda izleyiciler, perde arkasında yaşananlara dair fikir edindi.
F1’in ABD’deki yayıncısı ESPN, geçtiğimiz yıl Aralık ayında 2021 sezonunda yarış başına ortalama 934 bin izleyici olduğunu ve bu sayının 2020’ye kıyasla %54, 2019’da göre ise %39’luk bir artış anlamına geldiğini açıkladı. ABD’deki F1 izleyicisi artışını takiben ülkede 2012’den beri Austin’in ev sahipliğinde yapılan Grand Prix sayısı 2022’de Miami ile ikiye çıkıyor ve Las Vegas Grand Prix’i de bu sebeple 2023 için görkemli şekilde tanıtıldı.
NBA’in global konumlanışı, NFL’in ABD dışında az takip edilmesine rağmen Super Bowl’un UEFA Şampiyonlar Ligi finalini aşan ekonomisi, Premier Lig’in Avrupa futbolunda zirvede yalnız kalması gibi örnekler, pazarlama açısından ABD yaklaşımının yarattığı farkı özetliyor.
F1’deki ABD esintileri, sermayeyi büyütmek açısından önemli bir güç. Yarışın kendisinin konu olması dışında hazırlanış süreci de Inside Track: The Business of Formula 1 adlı belgeselde anlatıldı.
CNBC ekonomi muhabiri ve belgesel sunucusu Sara Eisen, “Bu sporun özellikle ABD'deki popülaritesi sürekli arttı. Takımların değerleri artık milyarlarca dolara ulaşıyor ki bu daha önce hiç görmediğimiz bir şeydi. CNBC'de parayı gerçekten takip ediyoruz, bu yüzden F1'in iş hikayesine, özellikle Amerika'da sporu nasıl büyüttüklerine ve takımların nasıl çalıştığına bakmak için bir yolculuğa çıktım.”
2021 Abu Dabi Grand Prix'i ile ilk dünya şampiyonluğunu kazanan Belçikalı F1 pilotu Max Verstappen konu ile ilgili yaptığı açıklamada, “Las Vegas hafta sonu için, %99 şov, %1 de spor etkinliği. Açık konuşmak gerekirse çok fazla duygu yok. Ben her zaman işin performans kısmına odaklanmayı severim. Etraftaki diğer şeylerden hoşlanmıyorum. Elbette bazı yerlerde işin bir parçası olduklarını biliyorum ama benim lehime olan bir şey değil,” derken; F1'de iki dünya şampiyonluğu bulunan İspanyol pilot Fernando Alonso ise, “Şunu söylemeliyim ki, yapılan yatırım ve yarıştığımız yer göz önüne alındığında, bunun gibi yerlerin biraz farklı bir muameleyi ve bugün yaptığımız gibi biraz ekstra gösteriyi hak ettiğini düşünüyorum. Bu tür bir etkinlik için fazladan bir şey yapmakta sakınca görmüyorum,” açıklamasında bulundu.
F1'in etkinliğe yaptığı yatırımın 500 milyon doları bulduğu iddia edilirken, F1'de Scuderia Ferrari için yarışan Monakolu genç pilot Charles Marc Hervé Perceval Lecler, "Bu çok fazla. Ama bence bunu burada yapmazsanız, hiçbir yerde yapamazsınız. Bu belki ilk başta yarışla ilgilenmeyen insanların ilgisini çekmeyecektir. Ancak daha sonra arabaları gerçek hayatta gördüklerinde ilgilerini çekecektir. Bu da önümüzdeki yıllarda spor için potansiyel olarak çok daha fazla taraftar anlamına gelebilir," dedi. 
Las Vegas Grand Prix'sine ev sahipliği yapacak pistin inşası, yerel halk için pek çok soruna neden olmuş durumda. Hatta Liberty Media CEO'su Greg Maffei, yaptığı bir açıklama ile verilen rahatsızlıktan ötürü Las Vegas halkından özür diledi. F1 dünyasının popüler Britanyalı pilotu Lewis Hamilton, "Burada yaşayan insanlara karşı saygılı olmamız gerektiğini düşünüyorum. Çok çalışıyorlar ve hem şehre hem de sektörümüze çok para getiriyorlar. Bunun karşılığında biz de onlara ilgi göstermeliyiz. Dışarıdan bakıldığında şatafat ve ihtişamla dolu görünen ama insanlar üzerinde olumsuz etkiler yaratan bir etkinlik olmayı göze alamayız," açıklamasında bulundu.
Aşçılar ve Barmenler Birliği, 18 tesisteki 35 bin üyesinin, kendilerini çalıştıran kumarhaneler, oteller ve restoranlarla anlaşmaya varılmaması halinde greve gideceğini açıklamıştı. Aşçılar ve Barmenler Sendikası'nın 35 bin üyeyi kapsayan potansiyel bir grevi duyurması, F1 organizasyonu için önemli bir aksamaya neden olabilir. Michigan Üniversitesi İşletme Profesörü Erik Gordon, "Grevi karşılamayı göze alamayan şirketler, büyük tavizler verme yönünde büyük baskıyla karşı karşıya kalacak," dedi.
Yarış için yapılması planlanan tribünlerin görüş alanını iyileştirmek amacıyla ağaçlar sökülüyor. F1'in güvenlik nedenleriyle yaya yürüyüş yollarına görsel bariyerler de eklendi. Bu bariyerler, Bellagio'da hem inşaatla ilgili trafik sıkışıklığından hem de ağaçların kesilmesinden şikayet eden rahatsız sakinler tarafından yıkıldı. Yapılan açıklamada, "Bu çalışma, Las Vegas Grand Prix hazırlıklarının ve iyileştirilmiş görünürlük, hareketlilik ve yaya erişimi ve güvenliği yoluyla mümkün olan en iyi deneyimi sunma çabalarımızın bir parçası," dendi. Konu X üzerinde eleştirildi ve internette dolaşan bir dilekçe, MGM Resorts'u sorumluluk almaya ve Las Vegas Vadisi'nin başka yerlerine yeni ağaçlar dikme sözü vermeye çağırdı.
Okuma önerileri:
