28 Temmuz 2008Sibel Türtaş
Eğitim-Bir-Sen Şanlıurfa Şubesi, geçen yıl Doğu ve Güneydoğu'daki şubelerin katıldığı bir Bölge İstişare Toplantısı düzenledi. 1-2 Aralık 2007'de düzenlenen toplantının sonunda açıklanan bildirgede, bazı önerilere yer verildi. Öğrenci andının da değerlendirildiği bildirgede, "İlköğretim okullarında okutulan öğrenci andı yeniden gözden geçirilmeli, etnik farklılıklar ve evrensel değerler dikkate alınarak yeniden dizayn edilmelidir" dendi.Bildirgede, yerel dil ve lehçelerin seçmeli olarak okutulması, ideolojik eğitimden demokratik eğitime geçilmesi, öğrencilere kılık kıyafet serbestisi getirilmesi, başörtüsü yasağının kaldırılması gibi öneriler de yer aldı. KANUNA UYMAMAYA TEŞVİK • Toplantının ardından bir vatandaş, bildirge hakkında suç duyurusunda bulundu. Suç duyurusunu değerlendiren Şanlıurfa Cumhuriyet Başsavcılığı, bildirgede imzası bulunan öğretmenler hakkında soruşturma başlattı. Başsavcılık, soruşturma sonunda, Eğitim-Bir- Sen'in Şanlıurfa, Bitlis, Mardin, Adıyaman, Elazığ, Batman, Hakkari, Bingöl, Diyarbakır ve Van Şube yöneticisi 42 öğretmen hakkında dava açılmasını kararlaştırdı.İddianamede, öğretmenlerin andın değiştirilmesi, farklı dilde eğitim verilmesi ve başörtüsü yasağının kaldırılması talepleri "halkı kanunlara uymamaya tahrik suçu" olarak yorumlandı. Öğretmenlerin Türk Ceza Yasası'nın 217. maddesi uyarınca altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasını öngören iddianamede, bildirgenin basına yansımış olması nedeniyle öğretmenlere verilen cezanın arttırılması da isteniyor. ABD'DE MAHKEMELİK OLMUŞTU • ABD'nin Kaliforniya eyaletinde ateist bir babanın açtığı davaya bakan San Francisco İstinaf Mahkemesi, öğrenci andında geçen 'Tanrının emrindeki millet' sözünün, 'dinsel inanca' atıfta bulunduğuna, bu yüzden kilise ile devlet işlerinin ayrılmasını öngören anayasaya aykırı olduğuna karar vermişti. Öğrenci andı, Amerika'nın keşfinin 400'üncü yıldönümü dolayısıyla 1892'de Baptist rahip Francis Bellamy tarafından yazılmış, "Allah'ın emrindeki millet" sözü ise 1954'te İke Einsenhower'ın başkanlığı döneminde anda eklenmişti. "MAKBUL VATANDAŞ", BASKICI?"ANDIMIZ" • "İlkokul çocuklarında Atatürk algısı" konulu yüksek lisans tezini "Sevgili Atatürkçüğüm" adıyla yayımlayan İstanbul Bilgi Üniversitesi'nden Esra Elmas, "Andımız" hakkında şunları söyledi: "Resmî söylemin kurguladığı "makbul vatandaş"ın bütün bileşenleri var bu andda. Türk olmak ya da kendini Türk olarak tanımlamak konusundaki güçlü vurgu, Türk milletinin varlığının bireyin varlığından daha önemli olması ve tüm bu bileşenlerin Atatürk'e referansla çocuğa öğretiliyor olması... Öncelikle bu, hiyerarşik olarak çocuğun dezavantajlı olduğu bir iletişim biçimi. İkincisi, farklı kültürlerin yaşadığı bir coğrafyada tek bir etnik kimliği öne çıkaran, milliyetçilik dozu yüksek bir uygulama. Bu ritüeli, okulda çocuğun tükettiği fiziksel ve zihinsel yapıyla birlikte ele alacak olursak, kısaca özgür bir birey olma potansiyelinin daha ilkokulda doğrudan sınırlandırıldığı söylenebilir. Baskıcı ritüeller bireyler için hakiki bir anlam yaratmaktan ziyade içi boşaltılmış semboller ve ezberlenmiş refleksler yaratmaktan öteye gidemiyor."75 YILLIK ANT İKİ KEZ DEĞİŞTİ • İlkokullarda her sabah okutulan ant, eski Milli Eğitim bakanlarından Reşit Galip tarafından yazıldı. 1932 yılında bakanlık görevine getirilen ve bir yıl bu görevi sürdüren Reşit Galip, 23 Nisan 1933'te Çankaya Köşkü'nde Atatürk'ü ziyaretinde, "Sabah çocuklara bir şey söylemek istedim o anda bu ant çıktı. Çocuklara armağanım olsun" diyerek, metni kendisine sundu.Milli Eğitim Bakanlığı Talim Terbiye Kurulu da 10 Mayıs 1933'te 101 sayılı kararı ile öğrenci andını uygulamaya koydu. Bu karara göre, öğrenciler andı her gün tekrar edeceklerdi.1972'DE İLK DEĞİŞİKLİK • Metin, 1972 yılında değiştirildi. 29 Ağustos 1972 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanan İlkokullar Yönetmeliği'nde andda yer alan "budunumu" kelimesi "milletimi" olarak değiştirilirken, "Türküm, doğruyum, çalışkanım" diye başlayan cümle ile en sonda yer alan "Ne mutlu Türküm diyene" cümlesi eklendi.1997'DE İKİNCİ DEĞİŞİKLİK • "Andımız" 1997 yılında ikinci kez değiştirildi. Milli Eğitim Bakanlığı İlköğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 10. maddesi ile yeniden düzenlenen ant son halini aldı.
