22 Temmuz 2008
Avrupa'da İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra işlenmiş en büyük savaş suçlarının elebaşısı olarak görülen Bosnalı Sırp lider Radovan Karaciç'in cuma sabahı Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da bir belediye otobüsünde yakalandığı bildirildi. Başta 8 bin Bosnalı yetişkin ve erkek çocuğun öldürüldüğü Srebrenitsa katliamı olmak üzere Bosna'da on binlerce kişinin öldüğü şiddet olaylarını organize etmekle suçlanan Karaciç, eski Yugoslavya Federasyonu'nda işlenen savaş suçlarını yargılamak için kurulan BM'ye bağlı uluslararası savaş suçları mahkemesinin en çok arananlar listesinin de başında bulunuyordu. Sırbistan Devlet Başkanı Boris Tadiç, savaş suçları mahkemesinin "cehennemden sahneler ve insanlık tarihinin en karanlık sayfalarının yazılmasının" mimarı olarak gösterdiği Karaciç'in dün akşam tutuklandığını açıkladı. Sırbistanlı bir polis kaynağı, Karaciç'in yabancı bir istihbarat servisinin verdiği bilginin ardından saklandığı evde haftalarca izlendikten sonra Belgrad'ın bir banliyösünde yakalandığını söyledi. Karaciçi'in avukatı Sveta Vuyaciç de müvekkilinin cuma günü 09.30'da bir belediye otobüsünde yakalandığını, mahkemeye çıkarıldığı düne kadar gözaltında tutulduğunu ifade etti. Soruşturma yargıcı Milan Dilpariç ise bu sabah yaptığı açıklamada, Karaciç'i sorguladığını belirterek, bunun, Karaciç'e yönelik suçlamaların kendisine bildirilmesi, Lahey'deki uluslararası savaş suçları mahkemesine teslim edilmesiyle ilgili alınacak herhangi bir karara itiraz etmesi için kendisine üç gün verilmesinin, yasal sürecin ilk aşaması olduğunu hatırlattı. Sırbistan jandarmasının ağır silahlı özel birlikleri Belgrad'daki savaş suçları mahkemesinin etrafında geniş güvenlik önlemleri alırken, mahkemenin önünde bekleyen Karaciç'in kardeşi Luka Karaciç kardeşinin teslim olmadığını, bunun onun tarzı olmadığını söyledi. Mahkeme binası yakınlarında toplanan Karaciç yanlısı onlarca kişi "Kahraman Karaciç" ve "Vatan Haini Tadiç" sloganları atarken, mahkeme binası önünde bekleyen gazetecilere saldıran bazı kişiler ise tutuklandı. Belgrad'ın merkezinde bazı noktalara güvenlik güçleri yerleştirilirken, Kosova'nın bağımsızlığını ilan etmesinden sonra saldırıya uğrayan Amerikan Büyükelçiliği önünde de geniş güvenlik önlemleri alındı. Psikiyatrist ve şair olan ancak daha sonra Bosnalı Sırp milliyetçilerinin kervanına katılan Karaciç, uluslararası mahkeme tarafından 1995 yılında çeşitli fiillerden suçlanmıştı. Sırbistan, Karaciç'in yakalanmaması nedeniyle yıllardır AB'nin yoğun baskısı altındaydı. Karaciç'in en büyük suç ortağı ve Bosnalı Sırp milislerin komutanı Ratko Mladiç ise en son 2005 yılında Belgrad'da görülmüş, ondan sonra izine rastlanmamıştı. Karaciç ve Mladiç'in milliyetçi Sırp güvenlik güçleri tarafından korunduğu ileri sürülürken, geçen ay iktidara gelen Batı yanlısı hükümet, savaş suçlularını tutuklamakla görevli gizli polis şefini görevden uzaklaştırmıştı. Sırp insan hakları eylemcisi Natasa Kandiç, hükümetin bu adımının Karaciç'in yakalanmasını sağladığını kaydetti.
DOKTORLUK YAPIYORMUŞ
Bosna kasabı olarak bilinen savaş suçlusu Sırp lider Radovan Karaciç'in Sırbistan'ın başkenti Belgrad'ta bir alternatif tıp kliniğinde çalıştığı ve orada yaşadığı ortaya çıktı. Sırp yetkili, Karaciç'in özel bir klinikte çalıştığını, sakal bıraktığını ve Dragan Dabic kimliğiyle yaşadığını belirtti. Yetkili, Bosna kasabı Radovan Karaciç'in pazartesi günü Belgrad'ta tutuklandığını söyledi. Sırp savcılar, düzenledikleri basın toplantısında dün başkent Belgrad'da bir otobüste yakalanan Radovan Karaciç'in sahte bir kimlik ve bunu destekleyen sahte belgeler kullandığını kaydetti. Açıklamaya göre, Karaciç, kendisini Sırbistan vatandaşı olmayan Dragan Dabiç adlı bir Sırp olarak sunuyor ve alternatif tedavi uzmanı olarak çalışıyordu. Savcılar, Karaciç'in beyaz sakallı bir resmini de basın mensuplarına dağıttı.
RADOVAN KARACİÇ KİMDİR? Eski Yugoslavya'da şimdi Karadağ topraklarında kalan Savnik bölgesinde doğan Karaciç, 1990'da Bosna-Hersek'te Sırbistan Demokrat Partisi'nin kurucu üyeleri arasındaydı. Karaciç iki yıl sonra BM tarafından bağımsız devlet olarak tanınan Bosna'daki Sırp cumhuriyetinin başkanlık konseyinin üç üyesinden biri oldu. Karaciç aynı yıl Bosna Sırp Cumhuriyeti'nin tek başkanı oldu ve 1996 yılına kadar silahlı kuvvetler başkomutanı ve devlet başkanı olarak görevlerini sürdürdü. Karaciç'in hayatı 1992'de başlayan Bosna Savaşı'nın 1995 yılının sonunda bitmesiyle değişti. 250 binden fazla insanın öldüğünün tahmin edildiği ve 1.8 milyon kişinin evlerinden sürüldüğü Bosna Savaşı'nın bitmesinden sonra uluslararası savaş suçları mahkemesi Bosnalı Müslümanlar ve Hırvatlara karşı savaş suçu işlediği gerekçesiyle Karaciç'i resmen suçladı. Suçlamanın ardından kayıplara karışan Kariciç'in bazen Sırp Ortodoks kilisesi manastırlarında, bazen Bosna'nın doğusunda dağlık bölgelerdeki mağaralarda saklandığı iddia edildi. Bazı gazeteler, Karaciç'in bazen rahip kılığına girdiğini yazarken, bazıları da kadın peruğu takarak dolaştığını bildirdi. Karaciç, BM'nin en son 2000 yılının mayıs ayında güncellediği iddianameye göre, 1992-1996 yılları arasında soykırım, savaş suçu ve insanlığa karşı suç işlemek gibi birçok ithamın aralarında bulunduğu 15 suçtan yargılanacak. Davanın karmaşıklığı nedeniyle Karaciç'in savaş suçları mahkemesine çıkmasının aylar alabileceği bildiriliyor.
SARAYBOSNA'DA SEVİNÇ GÖSTERİLERİ Kaçak savaş suçlusu sanığı Radovan Karaciç'in tutuklanması haberi, Saraybosna'da sevinç gösterileriyle kutlandı. Saraybosna'nın 43 ay süren kuşatması sırasında ölen 11 bin Saraybosnalı nedeniyle soykırımı suçu işlemekle suçlanan Karaciç'in tutuklanmasının öğrenilmesi üzerine halkın akşam saatlerinde Saraybosna caddelerinde bir araya gelerek kutlamalar yaptığı gözlendi. Ajanslar, konuya ilişkin haberlerinde Saraybosnalıların konu hakkındaki duygularını "Bu olabilecek en iyi şey. Gördüğünüz gibi insanlar her yerde bunu kutluyor" şeklinde dile getirdiklerini belirttiler. Saraybosna radyolarında, Belgrad Hükümetince desteklenerek Müslümanlar ve Hırvatlara karşı üstün bir ateş gücüne kavuşan Karaciç'in 1992-1995 savaşı sırasında yaptığı çeşitli konuşmalardan bölümler yayınlanırken, araçlarıyla caddelere akın eden Saraybosnalılar, araçlarının klaksonlarını çalarak duydukları mutluluğu dile getirdiler. SLACİÇ'İN MESAJI Bosnalı Müslümanların lideri Haris Sılaciç Karaciç'in yakalanması nedeniyle yayınladığı mesajında şu ifadelere yer verdi: "Bu, en azından katliam kurbanlarının aileleri için bir çeşit tatmindir. Adalet Karaciç ve Mladiç tutuklanmadan tam anlamıyla yerine gelemez. Ancak Miloseviç'in ölmesine, Karaciç tutuklanmasına karşın, onların etnik temizlik projeleri ne yazık ki Bosna Hersek'te halen devam ediyor olması bir hakikat olarak halen önümüzde duruyor." Sılaciç, buna karşın yine de Karaciç'in tutuklanmasının Bosna'da olumlu etkisi olacağını belirtti. ULUSLARARASI YANKILAR Çeşitli uluslararası kuruluşların yetkilileri ve devlet adamları, kaçak savaş suçları sanığı Radovan Karaciç'in tutuklanması üzerine açıklamalar yayınladı. AVRUPA BİRLİĞİ Dönem başkanlığını Fransa'nın yönettiği AB Başkanlığından konuyla ilgili yayınlanan bildiride, Karaciç'in tutuklamanın "yeni Belgrad Hükümetinin, Balkanlar bölgesinde barış ve istikrara katkı yapmaya kendisini adadığının bir göstergesi olduğu" dile getirildi. Açıklamada, Karaciç'in tutuklanması aynı zamanda "Sırbistan'ın AB ile yakınlaşması yolunda atılmış önemli bir adım olarak" nitelendi. Avrupa Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso açıklamasında, Karaciç'in tutuklanmasından duyduğu memnuniyeti vurguladı. Tutuklanmayı, "çok olumlu bir gelişme" olarak niteleyen Barroso, bunun, Balkanların batısına kalıcı uzlaşma ve adaletin getirilmesine katkı sağlayacağını belirtti. Barroso "Bu, yeni Sırbistan hükümetinin, eski Yugoslavya'daki savaş suçlularını yargılamak amacıyla oluşturulan uluslararası savaş suçları mahkemesi ile tam bir işbirliğine gitmek konusunda kararlılığını kanıtlıyor. Bu, Sırbistan'ın Avrupa ile bütünleşme hedefi açısından çok önemli" ifadesini kullandı. AB Dış Politika Şefi Javier Solana, Karaciç'in tutuklanmasını " mükemmel bir haber" olarak nitelendirerek, şunları kaydetti: "Radovan Karaciç'in ait olduğu yer Lahey'deki mahkemedir. Adil bir şekilde yargılanmak ve kendisine yöneltilen suçlara cevap vermektir. Bu, yeni Sırbistan Hükümetinin kendisini uluslararası örgütlerle işbirliğine adadığını gösteriyor." AB genişlemeden sorumlu şefi Oli Rehn, konuya ilişkin açıklamasında, "Bu, kesinlikle Sırbistan'ın, eski Yugoslavya'daki savaş suçlularını yargılamak amacıyla kurulan özel uluslararası mahkeme ile işbirliğinde bir mihenk taşıdır" görüşüne yer verdi. Rehn, Karaciç'in tutuklanmasını "Sırbistan'ın Avrupa ile bütünleşme arzusu açısından çok önemli" diye niteledi. ABD Eski ABD başkanı Bill Clinton'ın Balkanlar özel temsilcisi James O'Brien ile ABD eski dışişleri bakan yardımcısı Richard Holbrooke da Karaciç'in tutuklanmasına ilişkin birer bildiri yayınladı. Bildirisinde, "insanların, Karaciç'i yargılanırken görmeyi hakkettiklerini" vurgulayan O'Brien "Bu, ayrıca saklanabilseniz bile sonsuza dek kaçamayacağınızın bir işaretidir" ifadesini kullandı. O'Brien, açıklamasını, " Eğer Karaciç'i, Lahey'e gönderirlerse, bu Sırbistan'ın Batı ile birleşme arzusunu göstermek amacıyla son aylarda attığı en önemli ikinci adım olacaktır" diye tamamladı. Holbrooke da yayınladığı mesajında Karaciç'in tutuklanmasını "büyük haber" olarak niteledi. Holbrooke mesajında şunları kaydetti: "Bu Avrupa'da en çok aranan adam, Avrupa'nın Usame Bin Ladin'i. Kendisi etnik temizliğin en önemli entellektüel mimarı. Karaciç benim gözümde (eski Yugoslavya Devlet Başkanı Slobodan) Miloseviç'ten de kötüydü ve Bosnalı Sırplar için bir çeşit Robin Hood haline gelmişti. Karaciç'in yakalanması tarihi bir olaydır." Bu gelişmenin, Sırbistantan'ın Batı ile birleşmesi arzusuna yönelik atılmış büyük bir adım olduğunu vurgulayan Holbrooke, "Tabii ki (Karaciç'in askeri komutanı) Orgeneral (Ratko) Mladiş hala dışarlarda bir yerde. Ama Karaciç bu ikili arasında en önemli olanıydı. Bu adam toplu cinayetin tam anlamıyla gerçek mimarıdır" şeklinde görüş belirtti. NATO Kaçak savaş suçlusu Radovan Karaciç'in yakalanarak tutuklanmasının NATO ve AB Başkanlığı tarafından memnuniyetle karşılandığı bildirildi. NATO'nun konuya ilişkin açıklamasında, Bosna'da işlenen savaş suçlarının sanığı Karaciç'in tutuklanması "uzun bir süreden beri beklenen iyi bir haber" olarak nitelendirildi. Bir NATO sözcüsü, "Eğer bu bilgi doğrulanırsa, bu uluslararası toplum için gerçekten de çok iyi bir haber olur. Bu uzun zamandan beri duymayı ümit ettiğimiz bir haber. Bu, Sırbistan'dan beklentilerimiz açısından iyi bir haber. Bu olumlu bir ışık olarak görülmelidir" dedi. (aa)
http://www.radikal.com.tr/Default.aspx?aType=Detay&ArticleID=889701&Date=23.07.2008&CategoryID=81
