21 Ağustos 2006Hürriyet Gazetesi
Alışık olduğumuz "Meteorolojiden aşırı sıcak uyarısı" başlıklı haberlere göre, "Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü, yurdun güney ve iç bölgelerinde mevsim normallerinin üzerinde seyreden yüksek hava sıcaklıklarına karşı vatandaşların tedbirli olmalarını istedi." Peki, meteoroloji bu olayı halka doğru bir şekilde ifade edebiliyor ve vatandaşlarımız da bu durumda ne tür tedbirler alacağını biliyor mu?İlköğretim Hayat Bilgisi kitaplarında, hayata dair fazla bir şey yok. Kuraklık, sıcak hava dalgaları ülkemizde henüz afet bile sayılmıyor. Sıcak hava dalgalarından korunmayla ilgili derli toplu bilgiyi sadece "Kızılay’la Güvenli Yaşamı Öğreniyorum" kitabında bulabilirsiniz (<http://www.kizilay.org.tr/channels/1.asp?id=131>).Resmen olayın adını bile doğru koyamıyoruz. Dünyada hissedilen hava sıcaklıkları 40,6 derece C ve daha yüksek olduğu günlerdeki hava şartları resmen "Sıcak Hava Dalgası" olarak adlandırılır. Yani meteorolojimizin bu tür hava şartlarının süreceğini belirlediğinde bizi "yüksek hava sıcaklıklarına" değil "sıcak hava dalgalarına" karşı uyarması gerekir. Ayrıca literatürde hava sıcaklıkları, normal değerinden 6 derece C ve daha yüksek olduğunda da "aşırı yüksek hava sıcaklığı" olarak adlandırılır. Yani gazetedeki haber başlıkları meteorolojinin uyarısından daha doğru ifadeler taşıyor...*Sıcak havalarda terleme canlılar için doğal bir soğuma mekanizmasıdır. Havadaki yüksek nem vücuttan terin buharlaşmasını yavaşlattığı için sıcak-nemli havalar, insanları bunaltır ve hava sıcaklığını daha fazla hissetmelerine neden olur. Örneğin, sıcaklığın 32 derece C ve bağıl nemin yüzde 70 olacağı bir günde insanların hissedeceği hava sıcaklığı 41 derece C’dir. Bu değer hafif rüzgárlı bir hava ve gölgedeki sıcaklığa göre hesaplandığı için, güneş altında duranlar bu değere en az 8 derece C daha ilave etmelidir.Yazın bunaltıcı hava daha çok çocuk, yaşlı, hasta ve kilolularda olmak üzere, insanlarda ısı krampları, ısı bitkinlikleri ve ısı çarpmaları gibi birçok sağlık problemlerine neden olabilir. Bu nedenle, sıcak havalarda hava sıcaklığı ve bağıl nem miktarını birlikte değerlendiren "hissedilen sıcaklığı" bilmemiz gerekir. Bunun için hissedilen sıcaklık bilgilerini veren hava durumu programlarını izleyin ve en azından aşağıdaki korunma kurallarını uygulayın.*Yavaşlayın: Hareketlerinizi yavaşlatın. Dışarıda fiziksel güç harcayarak yapacağınız bir işiniz veya oyun varsa onu sabahın erken saatlerinde veya akşam yapın.Yazlık ve bol giysiler giyin: Dışarı çıkmak zorundaysanız, hafif kumaştan yapılmış, açık renkli ve vücudu sıkı bir şekilde sarmadan örten giysileri tercih edin.Az miktarda ve sık yiyin: Yüksek miktarda protein ve yağ içeren gıda maddeleri su kaybını arttırıp vücut sıcaklığını yükseltir. Az ama sık sık öğünler şeklinde yiyin. Midenizde ısı enerjisi depolamayın. Sulu ve hafif şeyleri tercih edin.Isı şoklarından sakının: Güneşten uzak durun ve mümkünse dışarı çıkmayın. Güneşte yanmayın. Güneş yanıkları vücudun soğumasını da zorlaştırır.Susamadan su için: Sıcak hava dalgaları siz farkına varmadan vücudunuzu kurutur. Vücudunuz normal vücut sıcaklığını koruyabilmek için alkollü, asitli ve gazlı içecekler gibi herhangi bir sıvıya değil, özellikle suya ihtiyaç duymaktadır. Susamayı beklemeden sık sık su için. Evcil hayvanlarınızı da içeride tutun ve su kaplarını daha sık doldurun.
