Tolga Korkut
6 Kasım 2009www.bianet.org/bianet/saglik/118072-isteyen-asi-olur-ama-asi-sizi-olumden-kurtarir
Sağlık Bakanlığı'nın Pandemi Kurulu üyesi, Hacettepe Üniversitesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Levent Akın, Türk Tabipleri Birliği'nin (TTB) domuz gribi (H1N1) aşısıyla ilgili "Faydası, olası yan etkilerin yol açacağı zarardan çok büyüktür" sözünü doğruladı; aşıyla ilgili yanlış bilinenleri ve doğruları bianet'e özetledi.
Amaç hastalığın yayılmasını önlemek, aşı en etkili yol: Aşı olunmasını öneriyoruz. Birinci amacımız, hastalığın yayılmasını yavaşlatmak ve durdurmak. Bunda en etkili yol aşı. Aşı programı ciddi şekilde uygulanır ve toplum da buna uyum gösterirse, ocak ayı civarında olumlu sonuçları görürüz. Hiçbir şey yapmazsanız bu tür salgınlar 15-22 hafta etki gösterir. Bizde ilk hafta ekimin başıdır.
Dünyada sonuçları görüldü: Dünyada sonuçları görülmeye başlandı. Çin okul aşılarını tamamladı ve hastalık birden kesildi. Britanya 12 milyon aşı yaptı, yayılma büyük derecede yavaşladı. Aşı programını etkili hale getirmeyen Fransa, ABD, aşıya ulaşamayan Ukrayna gibi ülkeler yayılma sorunu yaşıyor.
İlk 500 bin doz sağlık personeline ve hacı kafilelerine: Aktif çalışan sağlık personelinin sayısı 320 bin. 350-400 bin doz arası onlar için ayrıldı. Hacı kafileleri için de 100 bin doz ayrıldı. İlk 500 bin doz aşı bu amaçla kullanılıyor.
Herkesin aşıya ihtiyacı yok: Risk grubundakilerin, yani iki yaşın altındaki çocukların, gebelerin ve kronik hastalığı olanların aşıya ihtiyacı var. Ayrıca seçilmiş hedef grupları da aşılamayı planlıyoruz. Kamu hizmetlerinin aksamaması için güvenlik, altyapı, itfaiyeciler ve sağlık görevlileri bu kapsamda. En büyük yayılma risklerinden biri olduğu için okullarda da aşılama planlıyoruz.
Kimseye zorla aşı yapılamaz: Rıza göstermeyene aşı yapmak insan haklarına aykırı. Yapılamaz.
Ölümden kurtarır: Aşıyla ilgili bilinmesi gereken en önemli şey, hastalığın ölümcüllüğünü durdurması.
Risk yanlış biliniyor: Aşıyla ilgili yan etkiler yanlış biliniyor. İnsanlar "beyinde hastalık, felç yapar" dedikodularına inanıyor. Tıp alanında saygın Lancet dergisinde 30 Ekim'de bir çalışma yayınlandı. Ellerde ve ayaklarda kısmi, geçici felç ihtimali dört milyon kişide bir. Felç iki üç hafta sürebiliyor. Kalıcı değil. Yan etkiler bu aşıya özgü değil, bütün aşılarda var. Türkiye'de çocuklara yaklaşık 20 çeşit aşı yapıyoruz, hepsinin yan etkileri var, kimse bunu konuşmuyor.
Anne adayları aşılanırsa, bebekler de aşılanmış olacak: Gebelere yabancı maddesi (adjuvan) en az aşıyı yapmayı hedefliyoruz. Gebelerde aşının yararı iki türlü. Hem anneyi koruyor hem de bebeği. Doğumdan önce anne karnından, doğumdan sonra anne sütünden bebek de antikor almış oluyor. Bebeklere ilk altı ay aşı yapamazsınız, aşıya bağışıklık tepkisi vermezler, dolayısıyla koruyuculuk sağlanamaz. Ama bu yolla bebeği de korumuş oluyorsunuz.
Koruyuculuğu iki üç hafta sonra başlar: Koruyuculuk, aşı olduktan iki ya da üç hafta sonra başlar. Aşı olanlar koruyucu önlemlerini iki üç hafta devam ettirsinler. Ellerini yıksınlar, hasta kişilerden bir iki metre uzak dursunlar. Otobüste, öksürene aksırana başlarını çevirmesinler, mendil ya da maske kullanabilirler. Hastalıkla ilgili kendimizi korumak, yayılmasını engellediği için toplumu da korumak demek.
