25 Ocak 2005
BİA (Porto Alegre) - Dünya Sosyal Forumu'nun temel amacı, eşitlikçi, adil, haklarında karar verilenlerin kendileri hakkındaki kararlara katıldığı bir dünyanın peşine düşmek. Ancak bu yılki forumun, geçen yıllara göre daha sonuç odaklı, tabandan daha çok beslenen bir buluşma olması bekleniyor. Sorunları teşhis etmekten çözüm bulmaya, teoriden pratiğe yönelmek, şimdiye kadar Forum'a katılan eylemcilerin sık sık dile getirdiği bir ihtiyaç. Bu nedenle, dünyanın karşı karşıya olduğu sorunları çözmeye yönelik somut çözüm önerilerini üretebilmek için, bu yılki buluşmada organizasyonel ve yöntemsel değişiklikler var.Sonuca yönelik kampanyalar Brezilya Organizasyon Komitesi, 2 bin 500 civarındaki etkinliği, geçen yılki danışma sürecinin sonunda belirlenen 11 ana başlık altında toplamayı başardı. Her bir temanın, Forum bölgesinde kendine ayrılmış bir alanı var. En kalabalık tema, 500 etkinlikle insan hakları... Her günün ilk iki saati, her bir temanın kendi meclis toplantılarına ayrılacak. Bu çalışmalarda, katılımcılar Forum sonrasında gerçekleştirilecek kampanyalar için görüş birliğine varmaya çalışacaklar. Bu tartışmalardan doğacak sonuçlar duyurulacak.Forum'la birlikte başlaması planlanan kampanyalardan biri Brezilya Devlet Başkanı Luiz Inacio Lula da Silva'nın da katılımının beklendiği, "Yoksulluğa Karşı Eyleme Küresel Çağrı". Dünya çapında 100'ü aşkın sivil toplum kuruluşunun örgütlediği bu kampanya, dünya liderlerini sözlerini tutmaya ve yoksullukla savaş için sağlam, somut politikaları hayata geçirmeye zorlamak niyetinde.Küresel Çağrı'ya katılanlar, Forum süresince, Temmuzda İskoçya'da düzenlenecek G8 zirvesi sırasında ve Birleşmiş Milletler'in (BM) Milenyum Gelişme Hedefleri'ni (MDG) kabulünün beşinci yıldönümü olan Eylülde gerçekleştirecekleri gösterileri şimdiden örgütlemeyi planlıyorlar.Tabandan gelen Forum Porto Alegre buluşması, geçtiğimiz yıl Hindistan, Mumbai'de düzenlenen forumdan alınan dersler olduğunu da gösteriyor. Hindistan'daki buluşmada, yoksulların ve toplumsal olarak dışlanmışların sayısındaki kayda değer artış, bu yılki forumun organizasyonunu da etkiliyor.Örneğin, Brezilya'nın en büyük sendikası CUT'nin genel sekreteri Joao Felicio, akademik tartışmalara sıkışıp kalmak yerine, "üçlü, dörtlü ortaklıklarla çalışarak" katılımcıları harekete geçirmeyi öneriyor.Öte yandan, Feminist Çalışmalar ve Danışma Merkezi'nin (CFEMEA) yöneticilerinden Guacira de Oliveira da "Dünya Sosyal Forumu'nun zenginliğinin çeşitliliğinde yattığını" söylüyor:"Sunulan binlerce çözüm önerisinden bazıları örgütleri bir araya getirebilirse, ne ala. Ancak bu denli katılım almayan önerilerin de sunulması iyidir; çünkü bu denli dikkat çekici olmayan konuların da unutulmaması gerekir."Porto Alegre'deki beşinci buluşmanın etkinlik programı, aralarındaki eşgüdümü artırmanın yollarını arayan yüzlerce örgütün ortak çabasının bir sonucu. Örneğin su sorunu, daha önce birbirinden ayrı 100'den fazla etkinlikte tartışılmış, gündeme getirilmiş durumda. Ancak bu kez, organizatörler etkinlikleri birleştirmeyi başarıyor. Böylece benzer amaçlara ve kaygılara sahip olan grupların ve şebekelerin arasında bir bağ oluşması mümkün hale geliyor.Geçen yılki görüşmelerin sonucunda, bu yılın programı çok daha katılımcı bir sürecin sonucunda, "tabandan gelerek" belirleniyor. Bu yıl, programa dahil edilen etkinliklerin tümü katılımcılar tarafından önerildi. Daha önce temaları ve konuk konuşmaları belirleyen organizatörlerse, bu yılki programın belirlenmesinde rol oynamadı.Forumlarla ilgili yeni tarihli bir araştırmaysa, başka bir sorunu ortaya çıkardı: Şimdiye dek, katılımcılarının büyük çoğunluğunun eğitim düzeyi yüksek seçkinleri temsil etmiş olması. Bu nedenle, bu yılki forumun yeri de değiştirildi. Kimilerinin "seçkinci" olarak nitelediği Porto Alegre Katolik Üniversitesi yerine, Guaiba Nehri kıyılarındaki bir parka taşındı. Buraya, çoğunlukla geri kazanılmış ya da doğal malzemelerden yapılan 295 çadır ve 205 toplantı salonu kuruldu.Dayanışma ve uluslararasılıkForum'un toplamda 5 milyon dolara yakın bir bütçesi var. Bu bütçenin dayanışma ekonomisinin yararına kullanılması, tasarruf da sağlıyor. Forum için yararlanılacak ürünlerin ve hizmetlerin satın alındığı kaynaklarsa, kooperatifler, birlikler ya da kendi kendini yöneten kuruluşlardan alınıyor. Bir başka uygulama da, Forum'a özel bir para biriminin, adını yerli kültüründen alan "txai"nin etkinlikler boyunca kullanılacak olması.Tasarruf edilen parayla bir Dayanışma Fonu oluşturulmuş: Bu fon, yoksul ya da coğrafi olarak uzak bölgelerden gelen katılımcıların ulaşım ve diğer masraflarını karşılamakta kullanılıyor. Forum'a katılan organizasyonların da kendi Dayanışma Fonlarını oluşturması teşvik ediliyor. Böylece, genellikle ev sahibi ülkenin yurttaşlarının çoğunlukta olduğu katılımcı dağılımının uluslararası niteliğinin artması amaçlanıyor.Organizatörler, bu uygulamaların, bir tür önceliklerin yer değiştirmesi olduğunu, taban katılımının çokluğunun ünlü kişilerin katılımından daha önemli olduğunu vurguladığını söylüyor.Forumun ruhuDünya Sosyal Forumu, forumun kendi tanımıyla "Neo-liberalizme, sermaye veya her türlü emperyalizmin egemenliği altındaki bir dünyaya karşı çıkan; öte yandan kişi olarak insanı merkeze alan küresel bir toplumu gerçekleştirmeye yönelik sivil toplum gruplarının ve hareketlerinin düşüncelerinin peşine düşmek, düşüncelerini demokratik bir biçimde tartışmak, önerilerini formüle etmek, deneyimlerini birbirleriyle özgürce paylaşmak ve etkili eylemler için iletişim ağları oluşturmak için bir araya geldikleri, açık bir buluşma mekanı."Temel işleviyse, farklı bir küreselleşmenin yollarını tartışmak. Bu küreselleşme, dayanışma esaslı, evrensel insan haklarına, hangi ulustan olursa olsun bütün kadınların, erkeklerin ve çevrenin haklarına saygılı bir küreselleşme. Bu çabanın tabanınıysa, toplumsal adalete, eşitliğe ve halkların egemenliğine hizmet eden demokratik uluslararası sistemler ve kuruluşlar oluşturuyor.Forum'un temel özelliği, peşine düştüğü ilkeleri kendi içinde yaşatması. Örneğin, katılımcı bütün gruplar, ayrım gözetilmeden, hiyerarşik bir ilişki olmaksızın kendilerini ifade etme olanağına sahipler. Aksi, bir "sesini duyurma kavgası"nı kaçınılmazlaştırırken, buluşmanın ruhunu da yaralayabilir çünkü.2007'de Forum'un Afrika'da düzenleneceği kesin. Ancak ev sahibi ülkenin seçiminde zorluklar yaşanması bekleniyor. 2006 içinse, Brezilyalı organizatörler, farklı ülkelerde her biri ayrı bir temada olan eşzamanlı forumlar düzenleyerek Forum'un merkezsizlik derecesini iyice artırmayı öneriyorlar. (TK/BB)Dünya Sosyal Forumu'nu düzenli olarak izlemek için link'ler: * IPS Dünya Sosyal Forumu Haberleri Gün gün, saat saat Porto Alegre'den haberler ve görüntüler için IPS'in Forum'a özel sitesi* Dünya Sosyal Forumu 2005 Porto Alegre resmi sitesi Temel bilgiler ve organizasyonla ilgili gelişmeler. * Bu yazıyı Tolga Korkut IPS Dünya Sosyal Forumu haberlerinden derledi.
