4 Temmuz 2008
Sosyalist Enternasyonal'in (SE) Atina'da yapılan genel kurul toplantısının en sıcak gündem maddesi "demokrasi karşıtı, darbe yanlısı" olduğu gerekçesiyle CHP'ydi. SE üyesi 159 sosyalist partinin lideri, Türkiye'den bu örgüte üye tek parti olan CHP'ye sert tepkisini Atina toplantısından önce duyurdu. CHP Genel Başkanı Deniz Baykal bu tepkiyi yatıştırmaya çalıştı ama başarılı olamayınca toplantıya gitmeme kararı aldı. SE üyeleri buna rağmen "Gelirse, sert bir şekilde eleştireceğiz" açıklaması yapınca, Türkiye'deki karışık gündeme bir de CHP'nin 'enternasyonal' sıkıntısı oturdu. Baykal'ın gitmediği toplantıda sosyalist liderler, CHP'yi gıyabında değerlendirdi ve sert tartışmalar sonunda "yakından izlemek için Türkiye'ye heyet gönderme kararı" aldı.
Etik Komite adına kararı SE Konseyi'nde ilan eden Fransız üye Maurice Braud, "Türkiye'deki gelişmeleri izlemek üzere bir heyet gönderileceğini" söyleyince, İsveçli üyeler tepki gösterdi. İsveçli parlamenter Anne Linda, izlemenin CHP için yapılacağını ima ederek, kararın neden tam olarak okunmadığını sordu. Braud, bunun üzerine kararı "seçimlerden hemen sonra özel bir heyetin Türkiye'deki gelişmeleri ve özellikle CHP'nin durumunu izlemek üzere Türkiye'ye gideceği" şeklinde tam olarak okudu. Belçikalı ve Fransız üyelerin CHP lehine çaba harcadığı, ancak İsveç'in ısrarlı tavrı üzerine başarılı olamadığı belirtiliyor.Türkiye'ye gelecek heyet, CHP' nin Sosyalist Enternasyonal ilkelerine uyup uymadığını araştıracak ve hazırlayacağı raporu genel konseye sunacak.BU İLKELERE UYUP UYMADIĞI DENETLENECEKTarihi 1889'da Paris'te toplanan 2. Enternasyonal'e dayanan, savaş sonrası 1951'de bugünkü adıyla Frankfurt'ta kurulan SE'nin ilkeleri kuruluşundan bu yana temel olarak aynı. SE Etik Komitesi, bugün 159 olan üye partilerin, ilkelere uyumunu izlemekle görevli. CHP'yi demokrasi karşıtı, darbe yanlısı olduğu, Kürt sorununa ve azınlıklara karşı olumsuz yaklaştığı suçlamaları nedeniyle yakından izleyecek olan SE'nin temel ilkeleri şunlar:Sosyalist Enternasyonal'e üye partiler; Birey ve azınlık haklarına saygı duymak, Tarafsız bir adalet sistemi ve bağımsız bir hukuku savunmak, Bütün ayrımcılıklara; özellikle ırk, etnik köken, cinsiyet, cinsel yönelim, din, dil, siyasal inançlar temelinde yapılan ayrımcılıklara karşı mücadele etmek, İktidarı ele geçirmek için askeri güç kullanımından sakınmakla yükümlü. ÖYMEN: HER SOSYAL DEMOKRAT PARTİ FARKLIDIRCHP Genel Başkan Yardımcısı Onur Öymen, konuyla ilgili gazetecilerin soruları üzerine CHP'nin bu ilkelere uyup uymadığı konusunda şunları söyledi: "Sosyalist Enternasyonal, bizim 30 yıldan beri üye olduğumuz, temel değerlerini paylaştığımız bir örgüttür. Her sosyal demokrat partinin izlediği politika farklıdır. Bir ülkenin sosyal demokrat partisinin Sosyalist Enternasyonal'e üye olması demek, başka ülkelerin sosyal demokrat partileri ile her konuda aynı görüşte olması anlamına gelmiyor. Mesela İngiliz İşçi Partisi'nin Irak operasyonu konusundaki tutumu farklıdır; Almanların, Fransızların farklıdır. Burada iki işi birbirine karıştırmamak lazım."Öymen, NTVMSNBC'nin soruları üzerine de, SE'nin CHP'yi "izleme" kararını şöyle değerlendirdi: "İktidar partisi ve onun yandaşlarının CHP aleyhine yürüttüğü kampanyadır bu. Ama kampanya başarısızlıkla sonuçlandı. SE sonuç bildirgesinde CHP ve Türkiye hakkında hiçbir olumsuz ifade yok. Biz de, bugüne kadar yaşanan bütün gelişmeleri değerlendirmek üzere bir komisyon kuracağız."SHP: ATATÜRKÇÜ, CUMHURİYETÇİ, SE'CİYİZSHP Genel Başkan Yardımcısı İlhan Göğüş ise, NTVMSNBC'nin sorularını yanıtlarken CHP'yle kendilerinin de uyuşmadığını vurgularken, SHP'nin hem Atatürk, hem Cumhuriyet, hem de Sosyalist Enternasyonal ilkelerini savunduğunu söyledi. Sosyalist Enternasyonal'in DTP'ye "gözlemci" statüsü verdiğine dikkat çeken Göğüş, şöyle devam etti: "Sosyalist Enternasyonal'in de eleştirilebilecek yönleri olabilir. Örneğin DTP'nin Sosyalist Enternasyonal'de gözlemci üye olarak bulunmasını hayretlerle karşılıyorum. Etnik temelde siyaset yapan bir partinin sosyal demokrasiyle nasıl bir ilişkisi olabilir! Çünkü sosyal demokraside her konuda, her insan birey olarak ele alınıp eşit mesafede yaklaşılır. Keşke CHP kendini orada daha iyi savunabilseydi ve DTP'nin neden orada olduğunu sorgulayabilseydi. SHP üye olsaydı, bunu orada sorardım. Biz SHP olarak, Sosyalist Enternasyonel'i çok önemsiyoruz, programımıza bakılacak olursa Atatürk ilkeleri ve Cumhuriyet savunuculuğunun yanı sıra Sosyalist Enternasyonel ilkelerini de benmisediğimiz görülebilir."SLOVAK SMER DE İZLEMEYE ALINMIŞTICHP'nin asil üye, DTP'nin "gözlemci" statüsünde bulunduğu SE'den DSP ise yükümlülüklerini yerine getirmediği için çıkarılmış. Eski DSP'li, yeni AK Parti milletvekili Haluk Özdalga ile Baskın Oran, SE'ye CHP'nin ihraç edilmesi talebiyle mektup yazdılar. Ancak SE liderleri, şimdilik bu cezanın gündemde olmadığını söylüyor. Baskın Oran gerekçesini "Eğer CHP Sosyalist Enternasyonal'den atılırsa, bu partiyi bir parça sallayıp kendine getirebilir. Benim amacım CHP Sosyalist Enternasyonal'den atılsın, adam olsun tekrar alınsın" diye açıklamıştı.SE, CHP ile ilgili başlatılacak olan izleme sürecinin benzerini en son Slovakya'daki sol parti SMER için yürüttü ve SMER "uzaklaştırma" cezası aldığı dönemde politikasını SE kriterlerine uydurunca, üyeliği yeniden elde etti.SE'nin 119 yıllık geçmişinde, ihraç ettiği partiler de var. Ama ihraç kararları genellikle aidatını ödemeyen, seçimi kaybedip dağılan, üyesi kalmayan ya da çeşitli nedenlerle kapanan sosyalist partiler için alındı.