Farklı paralellerde süzülen kitapları okumak ve yeni yazarlar keşfetmek belki de hepimizin gizli kalmış bir uğraşı. Hayatımıza yeni pencereler açacak olan bir yazar! Kulağa nasıl heyecan verici geliyor. Kendimizden bir şeylerin, okuduğumuz yazıların içinde gizlenmiş olması ve bunu fark etmemiz.

Richard Gary Brautigan ismi belki bir şey anımsatıyordur size, belki de şu anda ilk defa okuduğunuz bir isimdir, belki de çok sevdiğiniz bir yazardır.

Birazcık Richard Brautigan'ı kazıyalım bakalım. Bu gizli kalmış çekingen kişiliğe uzanıp onu tanımaya, hatta yakınlaşmaya çalışalım çünkü o bizlere artık geriye bıraktıkları haricinde ulaşamaz.

30 Ocak 1935'de Washington, Tacoma'da doğmuş. Amacı hep bir yazar olmakmış. Şiir, kısa öykü ve roman yazmak istermiş. Zaman gelmiş bu azminin sonucu olarak kendi yazdıklarını, kendisi yayınlatmış ve sokaklarda satmış. Hatta bazen bedava dağıtmış. Bazen o kadar aç ve parasız kalmış ki karnını doyurmak için kendisini hapishaneye attırtmış.

Söylentilere göre oldukça sorunlu bir çocukluk yaşamış ancak bu konuda kendisi asla konuşmamış. Hatta gerçek babasının onun oğlu olduğunu öldükten sonra öğrendiği bile söylenmiş, fakat bunu Richard Brautigan ile yapılan röportajlar zaman zaman yalanlıyor.

1954 yılında San Francisco, California'ya taşınmış ve o dönemlerde bölgede yeşermeye başlayan Beat edebiyat akımıyla tanışmış. 1959 yılına kadar oldukça zorluklar çekmiş. Ailesi Richard Brautigan'ın ne yaşam tarzına ne de yapmak istediğine saygı göstermiş. Hatta onun bir dönem psikolojik rahatsızlığı olduğuna inanıp tedavi görmesi için Salem'deki Oregon Eyalet Hastanesi'ne (meşhur Guguk Kuşu filminin çekiliği hastane) yatırmışlar. Burada Richard Brautigan'a paranoyak şizofren teşhisi konulmuş ve on iki seans elektrik tedavisi görmüş.

1959 yılında 24 şiirden oluşan ilk kitabı basılmış "Lay The Marble Tea". 1960'tan itibaren, onu ölümsüzleştiren eserlerini yazmış, Trout Fishing In America (Amerika'da Alabalık Avı), All Watched Over By The Machines of Loving Grace (Türkçe'ye çevrilmedi), In Watermelon Sugar (Karpuz Şekerinde), Sombrero Fallout (Sombrero'nun Düşüşü, Türkçe olarak henüz basılmadı)

1960'lı yıllar Brautigan için ünlenme ve idolleşme yılları olmuş. Sevilmiş, sahiplenilmiş ve bir kült olmuş. 1972 yılında Pine Creek, Montana'ya taşınmış ve yaklaşık 9 yıl süren bir içe kapanma süreci geçirmiş. Bu dönemde tek bir röportaj veya ders vermemiş.

1982 yılında "So The Wind Won't Blow It All Away" (Yani Rüzgâr Herşeyi Alıp Götürmeyecek) basılmış. Bu onun son üretimi olmuş. 1984 yılında intihar etmiş.

25 Ekim 1984 tarihinde, 49 yaşında ölmüş. Onu son yolculuğuna bir şişe içki ve. 44 kalibre Smith & Wesson markalı silah uğurlamış. Cesedi ölümünden birkaç hafta sonra Peter Fonda'nın eşi Becky Fonda'nın kiraladığı özel bir dedektif tarafından, Bolinas, California'daki evinde bulunmuş. Ceset neredeyse tanınmaz haldeymiş. Ölüm raporuna göre, Richard Brautigan birkaç hafta önce ayakta, okyanus manzarasına bakarak tetiği çekmiş…

Sessizlik…

Richard Brautigan'ın genel yazgısı bu belki de; geç keşfedilmek veya hiç keşfedilmemek. Sakin, basit ve çok mutlu olmayan bir hayattan kalan dalgacıklar gibi, ancak kıyıya vurduğunda fark edilen veya iz bırakarak hışırtı sesi ile kumun içine sinen bir yazar. Ama asla yok olmayan.

espri anlayışı ve Amerikan hayatına aykırı kültürel görüşü onu 60'lı ve 70'li yıllarda bir edebiyat idolü yapmış.

Richard Brautigan kolay kolay sınıflandırılabilecek bir yazar değil. Kendi kutusunun içerisinde yer alan tek seçenek. Evet, Beat Kuşağında biraz süzülüyor veya hatta bir ara sınıflandırılmaya çalışılıyor ancak kendi kuşağını da aslında bilinçli veya bilinçsiz olarak belirliyor. Bir farklı duruş yaratıyor. İşin özünde aslında sadelik yatıyor.

Basit cümlelerin temelinde, her katı farklı gülücüklerle, düşünceler ve hayal gücü ile dolu olan bir bina. Dışarıdan sağlam izlenimi vermemesine rağmen içinde ne kadar sarsılmaz ve eşsiz bir yapı olduğunu gösteren bir oluşum. Öte yandan da kargaşaya sürüklenip, yıkılabilecek kadar narin. Belki de şu anki karmaşık dünyamız için çok sıradan. Özelleştirilmiş sabit bir konu üzerine kurulmuş konular. Basitlik can sıkmadan nasıl ve ne kadar detaylandırılabilir? Ufacık bir konudan nasıl kaosa ulaşılır? Kendi halindeki karakterler nasıl uzanıp sizi yakalayabilir?

Yazdıkları kafa karıştırıcı, sorgulayıcı nitelikte olmayıp, basit, sakin, hafif esprili, biraz da hüzün eklenmiş yazılar. Bir bütün olarak algılanamaz ancak bireysel olarak tek başına ayakta duran. Kısa bölümler, uzamayan paragraflar kendi içerisinde kaybolmayan cümlelerin yer aldığı bir yazı. İşte bu Richard Brautigan...

Örnek bir başlangıç: "Gökyüzünden bir sombrero düştü*," peki sonra ne oldu, ne olabilir?

Ülkemizde birkaç yayınevi ve çevirmenin aşkla sahiplendikleri bu zamane idolü sadece 300 adet gibi komik baskı sayısıyla evlerimize girmeye çalıştı. Fakat basılanlar bile nadiren tüketildi ve ikinci baskı bir hayal oldu. Tüketilenler ise elden ele dolaşan bir kült oldu. Yine sessiz, yine sakin ve bazen ulaşılmaz.

* "Sombrero'nun Düşüşü" isimli kitaptan..

Kısa Kısa...