BİA Haber Merkezi 01/02/2005 Kemal Özmen
BİA (İstanbul) - Son dönemde sık sık gündeme getirilen Kerkük meselesiyle birlikte Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) arasındaki tansiyonun arttığı yolunda mesajlar veren iktidarın açıklamalarını değerlendiren Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler kürsüsü öğretim üyesi Doç. Mustafa Aydın, hükümetin açıklamalarının tamamen iç kamuoyuna yönelik olduğu görüşünde. "Nedenine gelince Türkiye'nin söylediklerini gerçekleştirebilecek bir gücü yok" diyen Doç. Aydın, Türkiye - ABD ilişkilerinin aslında 1 Mart tezkeresinden bu yana düzelmediğini; ancak Türkiye'nin de Kerkük'e müdahale etmek gibi bir işe kalkışabileceğine ihtimal vermediğini söyledi. Erdoğan'dan ABD'ye eleştiri Başbakan Recep Tayyip Erdoğan bugün partisinin Meclis grubunda Irak seçimlerini değerlendirirken yaptığı konuşmada "Irak'ta düzeni tesis etmekle yükümlü güçler milletimizin teessürle karşıladığı gelişmelere gerekli duyarlılığı gösterememiştir" diyerek ABD'yi eleştirdi."Türkiye'nin hukukunu dikkate almadan atılan adım bölgede yangını büyütür" diye konuşan Başbakan Erdoğan, dün Dışişleri Bakanı Abdullah Gül'ün Kerkük'teki Türkmenleri kasdederek "Eğer akrabalarımız bu bölgelerde huzur içinde olmazlarsa, onlara haksızlıklar yapılırsa demokratik bir ülkede yönetimler seyirci kalamaz" şeklindeki konuşmasına benzer ifadeler kullandı: "Şunu herkes bilmelidir ki Türkiye, sadece tarihi bağlarla değil, akrabalık bağlarıyla da bağlı olduğu bu coğrafyanın uzun yıllar boyunca devam edecek bir kargaşaya sevk edilmesine izin vermeyecektir. ""Müdahale ya ABD'ye karşı veya onun onayıyla olur" Bütün bu açıklamalara karşın AKP - ABD ilişkilerinde tansiyonun arttığını düşünmediğini söyleyen Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi öğretim üyesi Doç. Mustafa Aydın, "AKP hükümetinin açıklamalarının iç kamuoyuna yönelik olduğunu düşünüyorum. Nedenine gelince Türkiye'nin söylediklerini gerçekleştirebilecek bir gücü yok" dedi.1 Mart tezkeresinin ardından ABD ile yolumuz ayrıldıktan sonra şimdi Kuzey Irak'a müdahale ederiz açıklamalarının hamasi olduğunu ifade eden Doç. Aydın görüşlerini şöyle ifade etti:* Bu tür bir müdahale PKK'ya karşı değil Kuzey Iraklılara karşı olacak. Bu çok kolay değil. Kuzey Irak'taki grupların PKK'ya oranla daha fazla askeri gücü var. * Öte yandan böyle bir müdahale ABD'nin güvenlik güçlerine karşı olacaktır. Çünkü ABD şu an Irak'ta sorumlu güç. Böyle bir müdahale kalkıştığınızda ya ABD'ye karşı yaparsınız ya da onun onayını alırsınız. ABD'nin buna onay vermeyeceğini bildiğimize göre ve ABD'nin Kürtlerle ilişkilerinin iyi olduğu da göz önüne alındığında buna kalkışmamız zor görünüyor. Güvensizlik devam ediyor "Türkiye'nin böyle bir şey yapabileceğine ihtimal vermiyorum" diyen Doç. Aydın, "ABD, Irak'ta Kürtlerle kader birliği yapıyor. ABD, zorla göç ettirmiş Kürtlerin Kerkük'e dönüşünü onayladığı yönündeki açıklamalarında da bunu görmek mümkün. Türkiye'nin elinden, uluslararası baskı yaratmaya çalışmak dışında Kerkük konusunda çok fazla birşey geleceğini düşünmüyorum" diye konuştu.Doç. Aydın, Türkiye'nin bunun yerine ABD ile biraya gelerek iki ülke ilişkilerini gözden geçirecek bir toplantı yapması gerektiğine inanıyor:"Bize aktarılan ve söylenenin aksine Türkiye - ABD ilişkileri düzelmedi ve iki ülke arasındaki güvensizlik devam ediyor. Konuya daha geniş bakmak lazım; yeni bir anlayış belirleyecek bir toplantı yapılmalı."ABD İncirlik'i dayatabilecek konumda değil ABD'nin İncirlik Üssü'nün kullanmaya yönelik taleplerinin yeni olmadığını hatırlatan Doç. Aydın, "ABD son 1 yıldır her ortamda bu talebini yüksek sesle dile getiriyor. Önümüzde günlerde Türkiye'ye gelecek olan ABD Dışişleri Bakanı Condoleeza Rice da yapılan toplantılarda İncirlik konusundaki taleplerini ifade edecektir; ama ABD şu an İncirlik'i dayatabilecek konumda değil" şeklinde konuştu. İran'a müdahale kısa dönemde mümkün değil ABD savunma bakanı müsteşarı Douglas Feith'in, dün Dışişleri Bakanı Gül ile yaptığı görüşmede İran'ın nükleer çalışmalarını üstü kapalı olarak gündeme getirdiği ve Türkiye'den işbirliği istediği şeklindeki haberleri değerlendiren Doç. Aydın, ABD'nin İran'a müdahalesinin Türkiye açısından tehlikeli olacağı, ancak kısa dönemde bir müdahaleye ihtimal vermediği görüşünde. Aydın, "Önümüzdeki bir, bir buçuk yıllık süreçte ABD'nin İran'a müdahalesi pek mümkün görünmüyor. ABD'nin, Irak'ı sonuçlandırmadan İran'da bir şey yapabileceğini düşünmüyorum. ABD, işgalden sonra Irak'ta ortaya çıkan kaos ortamının İran'da da karşısına çıkacağının farkındadır. ABD şu an İran üzerindeki baskısını daha fazla hissettirmek istiyor" değerlendirmesinde bulundu.ABD Irak'taki kaosa PKK'yı eklemek istemiyor Türk Amerikan ilişkilerinin hoş bir konumda olmadığı bir ortamda AKP'nin PKK konusundaki taleplerinden sonuç alamayacağı söyleyen Aydın, "PKK konusunda ABD'nin kısa vadede harekete geçmeyeceğini biliyoruz. Türkiye kabul etmek istemese de ABD'nin kendine has güvenliği açısından talepleri var. ABD Irak'taki kaosa PKK'nın eklenmesini önlemek istiyor" diye konuştu.Doç Aydın, genel anlamda Türkiye - ABD ilişkileri açısından şu değerlendirmeyi yaptı:"Türkiye'de oluşan ABD karşıtı hava AKP'nin elini kolunu bağlamış durumda. Ancak Türkiye hamasi açıklamalardan vazgeçmeli. Uzun vadede baktığımızda Irak'taki işgal, Türkiye - ABD ilişkilerinin sadece bir parçası olduğunu unutmamalıyız. ABD ile küs olarak ne kadar gidebiliriz. Bush daha yeni seçildi. Türkiye'nin çıkarları açısından ABD ile ilişkilerini yeniden değerlendirmesi gerektiğini düşünüyorum." (KÖ/YS)
