23 Aralık 2004Öğe Demirkan
KİT'ler yüzünden bir türlü belini doğrultamayan Türkiye'nin en başarılı KİT'lerinden biri kuşkusuz Ereğli Demir Çelik Fabrikaları.İskenderun Demir Çelik'i de bünyesine kattıktan sonra yılda 4.5 milyon tona çıkan çelik üretimiyle dünyanın en büyük 12'inci çelik şirketi. Yatırımlarını sürdüren Türkiye'nin tek yassı çelik üreticisi Erdemir'de hedef 10 yıl içinde dünyanın ilk 5'i arasına girmek.Çin dünya çelik üretiminin yüzde 32'lik kısmını yutunca son bir yılda çelik arzı talebe yetişemedi, fiyatlarda inanılmaz yükselişler oldu. Bunun sonucunda da Erdemir hiç beklemediği ciro ve kârlılık rakamlarına ulaştı. 6 aylık kârı 335.6 trilyon lira olan Erdemir son üç ayda inanılmaz bir performans gösterdi ve kârını 641 trilyona çıkardı. Bu kârlılık International Steel Group, US Steel, Mittal ve Arcelor gibi dünya devlerinin de Erdemir'in başına üşüşmesine yetti.Ancak bu gözkamaştırıcı başarılara imza atan Erdemir'in 10 Aralık tarihli İMKB açıklaması herkesin gözünden kaçtı.Erdemir Yarımca Porselen Sanayii hisselerinin tamamını Evyap'tan 82 milyon dolar bedelle satın aldığını duyuruyordu. Amaç şirketin demiryolu bağlantılı liman avantajını değerlendirmek olarak gösterildi. Buraya kadar herşey normal gibi görünüyor. Ancak garip olan sözkonusu bu yerin bundan sadece 6 yıl önce özelleştirme kapsamında Evyap'a 30.5 milyon dolara, üstelik 3 yıl vadeli satılmasıydı. Yani devlet 6 yıl önce sattığı yeri tam 51.5 milyon dolar daha fazla para ödeyerek geri alıyordu. Özelleştirilmesi an meselesi olan, önümüzdeki yılın en iddialı özelleştirmelerinden biri olmaya aday Erdemir'deki ilginçlik de zaten burada başlıyordu.8 firma Yarımca için kıran kırana yarıştıŞimdi 1998'e geri dönelim. Tarih 4 Temmuz 1998. Dönemin Başbakanı Mesut Yılmaz, Başbakan Yardımcısı Bülent Ecevit, Maliye Bakanı Zekeriya Temizel, Sanayi ve Ticaret Bakanı Yalım Erez ve Devlet Bakanları Güneş Taner ile Işın Çelebi'den oluşan Özelleştirme Yüksek Kurulu Yarımca Porselen'in 30.5 milyon dolara Evyap'a şansım onaylamıştı.İhalede ise kıran kırana bir mücadele yaşanmıştı. Evyap'ın dışında Kombassan Holding, Nuh Çimento, Porland Porselen, Sukay Dokuma, İzmit Ticaret Odası Güçbirliği de ihaleye katilmiş tekliflerini vermişti.Evyap, Yarımca Porselen'i aldı ama çalıştırmadı. 100'e yakın işçinin tazminatları verilerek iş akitleri feshedildi. Makineler söküldü ve hurda fiyatına satıldı. Metruk haldeki fabrika binası için de bir yıkım ekibiyle anlaşıldı. Evyap'ın amacı buraya bir liman yapmaktı. Proje hazırlandı, sahilde bazı dolgu çalışmaları yapıldı. Ancak liman tesisi için ciddi bir yatırım gerçekleşmedi.Ve aradan 6 yıl geçtikten sonra Evyap "Kendi işimize odaklanacağız" diyerek sözkonusu araziyi 82 milyon dolara Erdemir'e sattı.Akla iki olasılık geliyor. Ya ilk şanstaki fiyat ucuzdu, ya da Erdemir araziyi pahalı aldı. Uzmanlar 8 firmanın kıyasıya yarıştığı ihalede ortaya çıkan rakamın gerçeğe daha yakın olduğunu belirtiyor.Üstelik o tarihten sonra Türkiye'de iki ekonomik kriz oldu. Sözkonusu alanı da içine alan bölgede 1999 Ağustos'unda çok büyük bir deprem felaketi yaşandı. Gayrimenkul fiyatları da arsa fiyatları da olması gereken fiyatların bile altına indi. Sanki bunlar yaşanmamış gibi Erdemir sözkonusu araziye, tam da özelleştirme öncesi 82 milyon dolar saymakta sakınca görmedi. Hem de sadece 2.5 ay sonra özelleştirilip dövlet kontrolünden çıkmaya hazırlanırken...Evyap Türkiye'nin sabun ihracatının yüzde 75'ini yapıyor1927 yılında Erzurum'da Mehmet Rıfat Evyap tarafından kurulan Evyap, dünyanın en büyük sabun ve kozmetik üreticileri arasında yer alıyor. Duru, Arko, Sanino, Fax, Ava ve Savoy markaları ile sabun, kozmetik, deterjan, hijyenik ürünler pazarında faaliyet gösteriyor. 116 ülkeye ihracat yapan firma, Türkiye sabun ihracatının yüzde 75'ini gerçekleştiriyor.2002 yılında Mısır'da üretime başlayan firma, 2003 yılında ise Ukrayna'da sabun fabrikasını faaliyete soktu. Rusya, Ukrayna, Romanya, Polonya, Kazakistan'da da sabun pazarında liderliği elinde tutuyor. Yeni ilgi alam Iran olan Evyap'ın cirosu 250 milyon dolar. 2010 yılında sadece Rusya ve Ukrayna'da 170 milyon dolar ciro hedefliyor. Şirketin ikinci kuşak temsilcisi Fikret Evyap, 2004 yılında yönetimi çocukları Ayşe ve Mehmet Evyap'a devretme kararı aldı. Evyap son olarak çocuk bezi ve hijyenik ped pazarına girdi. Bu katogorinin başına da üçüncü kuşaktan Ayşe Evyap Arın getirildi."Erdemir ancak kötü yönetilirse zarar edebilir"Erdemir Yönetim Kurulu Başkanı Recai Berber şirketin 9 aylık performansını değerlendirirken iddialı konuşmuş ve "Erdemir'in artık zarar etmesi mümkün değil. Ancak kötü yönetim olursa zarar eder" demişti.Berber, ERDEMİR gibi bir tesisi kurmak için 10 milyar dolar kaynağa ve en az 5 yıla ihtiyaç duyulduğunu belirterek, "Dolayısıyla böyle bir şirketin yerli sanayicilerin elinde olmasını tercih ederiz" diye de konuşmuştu.
http://www.vatanim.com.tr/cat/haber_detay.asp?Newsid=43084&Categoryid=2
