Arzın Merkezinden Gezegenin Çeperlerine Doğru
Güney Afrika Cazının “Babası”, ırkçılık karşıtı aktivist ve müzisyen Hugh Masekela 78 yaşında öldü. 21 yaşında gittiği sürgünde hapisteki Mandela için “Onu Evine Döndürelim” şarkısını besteledi. Tabandan yükselen halk baskısının sonunda Mandela 27 yıl yattığı hapisten çıkıp evine döndü, Masekela da Mandela’dan 4 yıl sonra, 30 yıllık sürgünün ardından doğup büyüdüğü topraklara ve evine döndü.
Amerikan fantastik kurgu ve bilimkurgu edebiyatının “Anası” anarşist yazar, şair, çevirmen ve aktivist Ursula K. Le Guin 88 yaşında öldü. “Kapitalizm içinde yaşıyoruz. İktidarından kaçılamaz gibi geliyor,” diyor, ekliyordu: “Kralların ilahi kudreti de öyle geliyordu.” Sonra da uyarı ve çağrısını yapıyordu: “Her türlü insan iktidarına insanlar tarafından direnilebilir ve bu iktidar değiştirilebilir. Direniş ve değişim sanatta başlar!”
Türkiye araştırmacı gazeteciliğinin “çalışkan evladı” hukukçu, yazar ve aktivist Uğur Mumcu, 51 yaşında hunharca öldürülüşünün 25. yıldönümünde anılmaya başlandı. Öldürülmeden önce defaatle “kim, kimi, neden öldürüyor?” diye sormuş, sarsılan adaletin getireceği yıkıntıyı önlemeye çabalamış, “bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olmak alışkanlığı en çok Kürt sorununda geçerlidir…” diye uyarmıştı.
ABD sinema dünyasının yüz akı Sundance Film Festivali’nde galası yapılan “Anote’nin Gemisi” filminde, arzın tam merkezinden güçlü bir uyarı geldi: Pasifik Ada Ülkesi, 100 bin kişilik Kiribati, yükselen deniz seviyeleri yüzünden “boğuluyor”. Filmde, eski Başkan ve iklim adaleti savaşçısı Anote Tong’a soruyorlar: “Adanız batacaksa, mücadele neden?” Anote’den cevap: “Hayatta kalmak zorundayız da ondan. Hem şu: Bize olanlar, dünyanın geri kalanının da kaderi olacak, onlar da bizi izleyecek, işte ondan, mücadele...”
Dünya siyasi düşüncesinin belirleyici figürlerinden,“Avrupa-Akdeniz bölgesi yurttaşı” filozof ve aktivist Etienne Balibar’a sorduk: “Umudun, toplumsal ve siyasi mücadelelere getirisi?” Filozof önce uyardı: “Umudun olmadığı koşullarda intihara, saldırganlığa ve yıkıma götüren, kendinden başka hiçbir seçenek bırakmayan nihilizm vardır.” Sonra da çağırdı: Hrant Dink gibiler, yani etraflarında yeni perspektifler, yeni sanatsal ya da siyasi direniş ve yaratım biçimleri için mücadele edenler olduğunu gördüğümüz her seferinde, umudun halen ayakta olduğunu düşünmek durumundayız.”
Vakanüvis ÖM
24 Ocak 2018
