Açık Gazete: 15 Aralık 2017

Dünya insanlarının sınıfsal ayrımındaki dinamiklere genel bir bakışla açılış yaptık: Öncelik, genellikle olduğu gibi dünyanın en büyük ekonomisinde idi: ABD Kongresinde en zenginlerle en büyük şirketleri ihya edecek, orta sınıfların ve yoksulların gelirlerini, sağlık ve beslenme harcamalarını da dramatik biçimde kısacak sarsıcı önemde bir vergi yasası çıkıyor. Yasa, gelecek hafta kesinleşecek. İnternet nötrlüğünü (özgürlüğünü) bir elin baş parmağını geçmeyen sayıda büyük iletişim şirketi lehine değiştiren tarihi karar da ABD'nin Federal İletişim Komisyonu'nda (FCC) Cumhuriyetçilerin sağcı 3 üyesinin oyu ile 3'e 2 kabul edildi. Dijital yurttaş haklarını ortadan kaldırdığı belirtilen bu tarihi değişiklik, önümüzdeki günlerde Kongre'de ve mahkemelerde ele alınacak. Protesto gösterilerine aleyhte oy veren 2 FCC üyesi de katıldı.

Bu gelişmelere paralel olarak, dünyanın önde gelen ekonomistlerinden Thomas Piketty ve arkadaşlarının yeni yayımladıkları araştırma, yeryüzünde zenginlerle fakirler arasında zaten mevcut olan uçurumun, son 35 yılda büsbütün derinleştiğini ortaya koyuyor. Hızla büyüyen bu büyük eşitsizliğin oranı Ortadoğu'da yüzde 61'e çıkmış, burada can alıcı önemde bir araç olan özelleştirmeler de uçurumu büsbütün artırmış durumda. Araştırmacılara göre, bununla mücadele, yolsuzluk, para aklama ve vergi kaçakçılığını önlemekten geçiyor; bununsa 3 temel yolu var: a)küresel finans kayıt sistemi, b)gelir artışına endeksli vergi sistemi, c)orantılı asgari politikası.

Türkiye'de Cumhurbaşkanı "Her kesime herkese destek: Bir ay sizden, bir ay devletten..." diye nitelendirilen bir paket açıklıyor, Başbakan küresel krizin devam ettiği dünyada ülkeler iflas bayrağı çekerken, Türkiye'nin büyümede % 11.1 ile dünya rekorunu kırdığını müjdeliyor, Cumhurbaşkanı ekonomi başdanışmanı Hatice Karahan da ekonominin toparlandığını, yaşananın sağlam bir gelişme olduğunu saygın Financial Times gazetesine bildiriyordu.

Ne var ki, Türkiye'nin önde gelen ekonomistlerinden Refet Gürkaynak (Bilkent), Mahfi Eğilmez (Kadir Has), Ümit Akçay (Berlin School of Economics & Law) ve CHP milletvekili ekonomist Selin Sayek Böke (eskiden Bilkent), yeni büyüme serisinin bir şey ifade etmediğini, "mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış" verilere bakılmayınca bunun ancak yanıltıcı ya da  "hormonlu" büyüme olarak nitelendirilebileceğini, bunun "halkın yüzde 99'una yaramadığını" belirtiyorlardı.

İkinci bölüme iki "son dakika" haberi ile başladık: Türkiye'de dünyadaki tek cittaslow ada olan Gökçeada'da (İmroz) altın ve gümüş madenleri arama ruhsatı alan Merih Madencilik şirketinin, tepkiler karşısında başvurusunu geri çektiği bildirildi. Yerel gazetenin sitesi çanakkalegundem.net,  "Madencilere karşı "birlik" kazandı" manşetiyle verdiği haberde "Gökçeada halkının mücadelesi, zaferle sonuçlandı. Adanın geleceği kurtuldu." diye yazdı. İkinci son dakika haberi ise, ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence'in Pazartesi gerçekleşeceği resmen bildirilen İsrail ziyaretini belirsiz bir tarihe ertelediğine ilişkindi. Bu kararda Kutsal Kabir Kilisesi bekçisinin kapıları açmayı reddedeceği haberi ile bir ilgisi olup olmadığı açıklanmadı.

Bu "iyi haber"lerin ardından ülkedeki sosyolojik dinamiklere ilişkin haberlere yer verdik, ekonomik-toplumsal-şiddetsel ilişkilere eğildik: İstanbul'da 30 kişi arasında yol ortasında tabanca, uzun namlulu silah ve kalaşnikoflarla girişilen çatışmada 1 ölü, 1 ağır yaralı, 20 araçta ağır hasar  bildiriliyordu. Manisa'da 2 AKP'li belediye başkanı, 10-15 kişiyle bir bürokratı silah zoruyla kaçırıp 2 saat sorguya çekiyor, adamın AKPli MV Metin Külünk'ün müdahalesiyle kurtulduğu anlatılıyor, Almanya'da AKP Dış İlişkiler Vekili ve İstanbul MV Metin Külünk'ün para verdiği öne sürülen "Almanyalı Osmanlılar" grubuna, olası yurt dışı bağlantısına dair Baden Württemberg eyaletinde resmi soruşturma açılıyor, eyalet meclisi grup başkan vekili Hans-Ullrich Rülke, bir gazeteye verdiği demeçte Türkiye'de yönetimin Almanya'da paramiliter destek birliği kurduğu kanısını belirtiyordu.

Tokat'ta tiyatro sahnesinde konuşma yapan oyuncuya sahne arkasından çıkan kişi kafa atıyor, İzmir'de OHAL karşıtı mitinge OHAL gerekçesiyle yasak geliyor, Diyarbakır'da Nevruz'da üniversiteli genci sırtından vuran polisin tutuksuz yargılandığı, ayrıca halen görevde olduğu öğreniliyor, Denizli'de akrabasının tecavüzü sonrası doğum yapmak zorunda kalacak 14 yaşındaki zihinsel engelli çocuğun, devlet tarafından ödenen engelli maaşı da bu hamilelik yüzünden kesiliyordu.

Son bölümde de hukuk ve demokrasi konusuna değindik: Ülkedeki demokrasi ve özgürlük sorunları üzerine TBMM'de 27 Eylül'de verilmiş olan tek soruluk bir soru önergesinde "Türkiye 22 Eylül 2017 tarihi itibariyle dünya genelinde basın özgürlüğü sıralamasında kaçıncıdır?" sorusuna !4 Aralık'ta Başbakan yerine Başbakan Yardımcısı Hakan Çavuşoğlu yazılı cevap verdi: Türkiye'yi basın özgürlüğü sıralamasında "yerlerde gösteren" endekslerle ilgili olarak bu endekslerin "Batı merkezli kuruluşlar" tarafından hazırlandığını ve basın özgürlüğü kavramını "Batı merkezli olarak ele aldığı için sorunlu" olduğunu söyledi. (Bkz.: Günün Sözü)

Sezin Öney ile "Seyyare"de Rusya'nın Ortadoğu'ya müdahil olmasının boyutlarını, Putin'in gelecek yıl Rusya seçimlerindeki şansının yüksekliğini, S - 400 füze savar sistemlerinin ortak üretim mi yoksa satışının mı sözkonusu olduğunu, Erdoğan - Putin görüşmesinin Batı'ya bir mesaj olduğunu, Orta Doğu politikasının Rusya'da nasıl karşılandığını konuştuk.

Alp Ulagay ile "Spor"da Beşiktaş'ın Avrupa Şampiyonlar Ligi'nde 2. turda karşısına çıkan rakibi (Bayern München) karşısındaki potansiyel tur atlama şansını, Türkiye'de futbol takımlarının altyapıdan oyuncu yetiştirme potansiyelindeki gerilemeyi, Fenerbahçe Basketbol takımının Avrupa liglerindeki son karşılaşmasını ve takımın Avrupa basketbolundaki güç durumunu ele aldık.