Eksik Mecaz Kayıt Arşivi
Podcast kanalları ve üyeliği hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayın.
Göçmüş Kediler Bahçesi’ndeki gezintimizi sürdürüyoruz ve Bilge Karasu’nun 'Avından El Alan' ve 'Korkusuz Kirpiye Övgü' öykülerindeki hayvanlardan insanhayvanlara dolaşık ölümdirimi, hayvanın yerine geçmenin anlamını konuşuyoruz.
Korkusuz Kirpi
İsyanını alışageldik dili ve yazma biçimlerini bozguna uğratarak gösteren Bilge Karasu’nun Göçmüş Kediler Bahçesi kitabını konuşuyoruz. İçinden geçtiğimiz zorlu dönemde edebiyatın eleştirelliğine, isyankar sesine ve aynı zamanda sağaltıcı gücüne çok ihtiyacımız var. İnsanla ve insan dışı varlıklarla kurduğumuz ilişkinin metaforik göstereni olarak 'Avından El Alan' öyküsünün okurunu felsefi düzlemde iktidar ilişkisini düşünmeye nasıl davet ettiğini, dilin ve yazının iyileştiriciliğini nasıl somutladığını tartışıyoruz.
Avından El Almak
Konuğumuz Ergun Kocabıyık ile dolaylı hayvan olarak insanı konuşmaya devam ediyoruz.
Doğum mitlerinde karşımıza çıkan topraktan, tohumlardan, ağaçlardan büyüyen insan gibi doğaya bağlanma arzusunun tezahürlerini; hayvan atalara soyunu bağlama gibi hayvan türlerinin metaforlaştırılma biçimlerini, insanın yüceleşme arzusunun temsili olarak hayvan olmayan hayvanları ele alıyor, türler arası geçişin mümkünlüğü ile türcülüğün yanyanalığını tartışıyoruz.
Türler Arası Geçişler
İnsan dışı varlıklar bahsinde hayvanlar dolayımıyla insanı konuşuyoruz. Konuğumuz eski bir Açık Radyo programcısı, yazar ve yayıncı Ergun Kocabıyık. Kocabıyık'ın Dolaylı Hayvan adlı kitabından hareketle, insanın melez varoluşunu, dünya üzerindeki yersiz yurtsuzluğunu ve insandan gayrı olanla kurduğu ilişkileri tartışıyoruz.
Dolaylı Hayvan
Konuğumuz Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi Fatih Altuğ ile sohbetimizin dördüncü bölümünde edebiyatta insan dışı varlıkların temsili üzerine tartışmaya devam ediyoruz. Ahmet Hamdi Tanpınar’ın eserlerinde kökler, toprak ve bitkiler üzerine geliştirdiği metaforları ele alırken, organizmacı ve kök-merkezli düşünceyle yerinden edilme ve merkezsizlik arasındaki gerilimi inceleniyoruz. Ardından da Latife Tekin’in özellikle Ormanda Ölüm Yokmuş romanı üzerinden, doğayla iç içe geçmiş insan dışı varlıkların rolünü değerlendiriyoruz.
Dolanan Kökler Saplar Bitkiler
Konuğumuz Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi Fatih Altuğ ile sohbetimizin üçüncü bölümünde 1908'i takiben Osmanlı dünyasındaki özgürlük ve çoğulculuk rüzgarlarının insan dışı hayvanlara uzanan etkisini Hüseyin Rahmi Gürpınar'ın 'Hayvanat Mitingi' başlıklı metni etrafında konuşuyoruz.
Hayvan hakları ve özgürlüklerini odağa alan bu ilginç metin ile hemen hemen aynı yıllarda yazılmış bir gazete yazısı da madalyonun öteki yüzünü gösteriyor. 1910'daki Hayırsızada hayvan katliamına giden süreci, adadaki şiddetin işaretlerini sergileyen Karabatak imzalı "İstanbul'un Çar-pa Menfileri [dört ayaklı sürgünleri] Hayırsızada'da" başlıklı bu yazı ve benzerleri dönemin hayvana yönelik şiddete, katliamlara dair ikircikli tepkilerini ortaya koyuyor.
Hayvanat Mitingi
Konuğumuz Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi Fatih Altuğ ile edebiyatta insandışı varoluşları konuşmaya bir 10. yüzyıl metniyle devam ediyoruz. İnsan ile hayvanların ilişkilerindeki etik sorunları ele alan İhvan-ı Safa'yı tartışıyoruz.
Hayvanlar Mahkemesi
Konuğumuz Boğaziçi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü öğretim üyesi Fatih Altuğ ile insan ve insandışı karşılaşmaların izini sürmeye bir 12. yüzyıl metniyle devam ediyoruz. Robinson Crusoe'dan başlayarak hem Batı hem Doğu düşüncesinde kalıcı izler bırakmış olan İbn Tufeyl'in 'Hay bin Yakzan' anlatısını konuşuyoruz.
Hayy bin Yakzan
Konuğumuz Süreyya Evren ile sohbetimize yine çok tartışılan bir vizyon filmi Emilia Pérez ile devam ediyor; insan sonrası, insan dışı ve dönüşüm kavramlarının çerçevesi içinde insanın sınırlarını, başkası olma arzusunu ve edebiyat ile sinemanın karşılaşmalarını ele alıyoruz.
Emilia Pérez
Konuğumuz yazar, çevirmen, sanat eleştirmeni ve Apaçık Radyo programcısı Süreyya Evren ile dönüşüm, transformasyon, posthumanizm kavramlarından uzaklaşmadan yakın zamanda çeşitli ödüller almış, hakkında epeyce eleştiri yazmış bir filmi konuşuyoruz; 2024 tarihli Fransa yapımı The Substance (Cevher). Kendinden bir başkasını yaratmak, protezler ve Faustyen arzu nasıl bir araya gelir?
The Substance / Cevher
Kâinatın tüm seslerine, renklerine, titreşimlerine Açık Radyo...
