Kültürel Miras Ve Koruma: Kim İçin? Ne İçin? Kayıt Arşivi
Podcast kanalları ve üyeliği hakkında daha detaylı bilgi almak için tıklayın.
Değerli konuğumuz Doğan Tekeli ile sohbetimizin geçen hafta bıraktığımız yerden devamını yayınlıyoruz.
Bu sohbetin 21 Nisan’da yayınladığımız bölümünde Antalya Arkeoloji (Bölge) Müzesi projesinin, o dönem ortakları Sami Sisa ve Metin Hepgüler ile birlikte tasarımcısı ve müellifi olan Doğan Tekeli ile bu eserini ve yıkım kararını konuşmuştuk. Bu programda ise kendisiyle bizzat üretimde bulunduğu, önemli aktörlerinden biri olduğu dönem olan 20 yüzyıl mimarlık mirasının Türkiye’de korunması, korunamaması meselesini ele alıyoruz. Doğan Tekeli-Sami Sisa Mimarlık ürünü olan İstanbul Manifaturacılar Çarşısı, Lassa Lastik Fabrikası gibi 20 yüzyıl modern mimarlığının önemli örnekleri üzerinden bu yapıların miras değerlerini konuşuyor ve bizzat tasarladığı bir yapının miraslaşmasını nasıl karşıladığını, bu konudaki düşüncesini soruyoruz.
* Sayın Doğan Tekeli ile görüşmemizde aracı ve yardımcı olan değerli dostumuz Pelin Derviş’e teşekkürlerimizle.
Doğan Tekeli anlatıyor: Antalya Arkeoloji (Bölge) Müzesi bağlamında 20. yüzyıl modern mimarlığının kültürel miras değeri - Bölüm 2
Antalya Arkeoloji Müzesi projesi tasarlandığı dönemdeki modern mimarlık yaklaşımlarını binanın yerleştiği peyzaj ve derin kültürel bağlamında yorumlayarak yansıtan, özgün ve önemli bir müze mimarlığı örneği ve yerel hafızada ve kültürde yer etmiş, benimsenmiş, sevilen bir yapı. Bu değerleri ile “modern mimari miras” niteliği taşıyor ve bu bakımdan korunması gerekiyor.
Bu kez bu eseri, Antalya Arkeoloji (Bölge) Müzesi projesinin o dönemki ortakları Sami Sisa ve Metin Hepgüler ile birlikte tasarımcısı ve müellifi değerli konuğumuz Doğan Tekeli'nin kendisinden dinliyor; bu yıkım kararını ve bizzat üretimde bulunduğu, önemli aktörlerinden biri olduğu dönem olan 20. yüzyıl mimarlık mirasının Türkiye’de korunması, korunamaması meselesini ele alıyoruz.
Sayın Doğan Tekeli ile görüşmemizde aracı ve yardımcı olan değerli dostumuz Pelin Derviş’e teşekkürlerimizle.
Doğan Tekeli anlatıyor: Antalya Arkeoloji (Bölge) Müzesi ve 20. yüzyıl modern mimarlık mirasının önemi - Bölüm 1
Antalya Arkeoloji Müzesi’nin Kültür ve Turizm Bakanlığı kararıyla yıkılıp yerine yeni bir müzenin yapılmak istendiğini, geçtiğimiz günlerde Antalya’da bakanlığın yaptığı lansman toplantısı vesilesi ile öğrendik.
Konuklarımız gazeteci Yusuf Yavuz ve Antalya Kültürel Miras Derneği’nden arkeolog Gökhan Tiryaki ile 1960'larda gelişen modern mimari düşüncenin ve müzecilik anlayışındaki gelişmelerin önemli bir örneği olan Antalya Arkeoloji Müzesi'nin planlanan yıkımına odaklanıyor ve halka mal olmuş bu kültür varlığının müzakere edilmeden, tartışılmadan tepeden bir kararla yıkılmak istenmesini ele alıyoruz.
Bir Modern Miras Yapısı Daha Tepeden Bir Kararla Yıkılmak İsteniyor: Antalya Arkeoloji Müzesi
Koç Üniversitesi Anadolu Medeniyetleri Araştırma Merkezi ANAMED Galeri’de açılan 'Kuşbakışı Filistin' adlı sergiyi küratörlerinden Prof. Dr. Zeynep Çelik ile konuşuyoruz. Sergi, Filistin coğrafyasında geçmişten günümüze süregelen 'kuşbakışın' detaylı enstantanelerini sunarak Filistin topraklarında yaşanan hükümranlık, kolonileştirme ve işgalin tarihsel boyutunu ve sonuçlarını irdeliyor. Kuşbakışı teknolojileri, havadan gözetleme ve uzaktan kontrollü havadan saldırı araçlarına dönüşerek bugün Gazze’nin canlısı ve cansızı ile tümden yıkımını gerçekleştiriyor. Sergiye çok sayıda sanatçı işi eşlik ediyor. Sanatçı işlerinde yeni uydu ve drone teknolojileri verilerinin Filistinliler ve insan hakları savunucuları tarafından nasıl direniş ve hak arama aracı olarak kullanıldığını görüyoruz.
Kuşbakışı Filistin: Tarihsel, politik ve kültürel bağlamda Filistin toprakları nasıl gözlenmiş?
İBB Miras bünyesinde başından beri sahada olan, uygulamaları birebir yapan ve yöneten Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı Kültür Varlıkları Projeler Şube Müdürü Merve Gedik ve Kültür Varlıkları Daire Başkanlığı, Kültür Varlıkları Projeler Müdürlüğü konservatörlerinden Nazım Can Cihan ile halen tutuklu olan İBB Genel Sekreter Yardımcısı Dr. Mahir Polat’ın 2019’da kurulmasında öncülük ettiği İBB Miras’ın ilkelerini, amaçlarını, uygulamaya koydukları önleyici ve sürekli koruma ve tarihi varlıkları hayata yeniden kazandırma yaklaşımlarını konuşuyoruz.
İBB Miras’ın Küçük Eserler için Büyük Çalışmaları
19 Mart 2025 Çarşamba günü İstanbul Büyükşehir Belediyesi yönetimine yapılan benzeri görülmemiş antidemokratik müdahale üzerine, demokratik hakları savunan, baskılara direnen binlerce insan günlerdir burada toplandığı Saraçhane “meydanı” İstanbul'daki protestoların odağı oldu. Konuğumuz Pelin Pınar Giritlioğlu ile tarihi içinde önemli kırılma noktalarına da işaret ederek İBB’nin bugünkü gücüne ve etkisine nasıl ve hangi politikalarla ulaştığını konuşuyoruz ve Saraçhane’ye politik itiraz ve direniş mekanı olarak yeni bir anlam kazandıran kent dinamiklerini Taksim gibi öncülleri ile birlikte değerlendiriyoruz.
İstanbul'un kalbi Saraçhane’de!
Burada yavaş yavaş çoğalarak toplanan sanatçılar Tokatlıyan Han’da başka türlü bir değer buldular; onlar, yüzyılı aşkın zamandır burada var kalmış, içinden çok farklı yaşantılar geçmiş olan bu binanın sürmekte olan yaşamına usulca katılarak bu mekân ile bir bağ, kişisel bir ilişki kurmuşlardı. 'Polifonik bir Bahçe' sergisi ile bu mekan ile kurdukları bağları ve ilişki kurma biçimlerini sundular, Tokatlıyan Han’ı da bu bağlar üzerinden tanıttılar izleyenlere.
Zamanında sergiyi bu programda konuşamadık, o nedenle şimdi serginin küratörü Eda Yiğit ile daha çok bu bina üzerinden; kendisinin ve sanatçıların Tokatlıyan Han ile kurdukları bağı, nasıl ilişkilendiklerini, bu bağın sergiyi nasıl yarattığını, nasıl devam edeceklerini, bu binanın geçmişten gelen ve halen var olan gücünü, etkisini konuşuyoruz. Büyük bir restorasyon ve yeniden işlevlendirme furyası ile karşı karşıya olduğumuz zamanlarda bu özel mekanı böyle sakince korumanın, değerlendirmenin buradaki yaşantıyı sürdürmenin ihtimallerini ele alıyoruz.
Tokatlıyan Han’ın sanatçı sakinleri; ona usulca bağlanarak değerlerini ortaya çıkaranlar: Polifonik Bir Bahçe
2023 yılının başında yaşanan depremlerin üzerinden iki yıl geçmiş olduğu bugünlerde, deprem konusu etrafında kitaplar ardı ardına yayınlanmakta. Bu kitaplardan; yakın zamanda İstos Yayınları'ndan çıkan, Nehna tarafından hazırlanan Deprem Sonrası Antakya: Tanıklıklar, Miras ve Gelecek başlıklı önemli bir tanesini, kitabın editörleri Anna Maria Beylunioğlu ve Jose Rafael Medeiros Coelho ile konuşuyoruz.
Kitapta çok sayıda yazardan; çok farklı ağızlardan, uzmanlık alanlarından kişilerin yorumlarından, en önemlisi Antakyalılardan depremi ve depremin yarattığı durumları okuyoruz. Çok fazla kullanılan ve biraz da tüketilmekte olan tanım; “Antakya’nın çok kültürlü kimliği” nasıl kurulmuş, evveli, aslı neymiş, bugüne nasıl gelmiş, deprem felaketinden nasıl etkilenmiş, kitaptaki yazılar bunları çok farklı yönlerden ele alarak çözümlüyor ve somut bilgilere dönüştürüyor. Kitap, Korku: Tanıklıklar, Endişe: Deprem, Antakya, Toplum ve Umut: Antakyalılık, Tarih ve Miras temalarıyla tanımlanan üç bölümde gruplanmış yazılardan oluşuyor.
Evveli, depremi ve sonrasıyla Antakya ve Antakyalılık kimliğinin çok bakışlı bir manzarası: Deprem Sonrası Antakya: Tanıklıklar, Miras ve Gelecek
Hatay’ın Defne İlçesi’nde yer alan ve depremler sırasında en çok tahrip gören yerlerinden birisi olan Çekmece Mahallesi’nde deprem ertesinde gerçekleştirilen bir katılımcı mimarlık ve planlama projesini konuğumuz Şule Can ile konuşuyoruz. Antakyalıların söz sahibi olduğu bir yeniden inşa sürecinin nasıl başarılabileceğine ilişkin Çekmece Mahallesi katılım çalışmalarından çıkan sonuçları ele alıyoruz.
Defne, Çekmece Mahallesi'nde katılımcı mimarlık ve planlama yoluyla yeniden yapılanma projesi: Mahallelilerin söz sahibi olduğu bir yeniden inşa süreci nasıl başarılabilir?
Türkiye Mimar Mühendis Odalar Birliği Mimarlar Odası ve Gaziantep Kent Konseyi’nin 7 Şubat 2025’te Gaziantep’te düzenlediği “6 ve 20 Şubat Depremlerinin İkinci Yılında Afet ve Mimarlık” başlıklı Arama Konferansı koordinatörü Doç. Dr. Koray Güler ile konferansı ve çalışma gruplarından elde edilen sonuçları konuşuyoruz. Afetlere yaşam alanlarımızı nasıl hazırlayacağız sorusu önümüzdeki en acil gündem maddesi olarak durmaya devam ediyor.
Afet ve Mimarlık: 6 Şubat depremlerinden ne öğrendik
Kâinatın tüm seslerine, renklerine, titreşimlerine Açık Radyo...
