Bugün Kopenhag İklim Zirvesine 80 gün kaldı!
80. gün şerefine size bu Kopenhag İklim Zirevsini iyice açıklamak istiyorum. 2012 yılında yani 3 yıl içinde Kyoto protokolü geçerliliğini yitiriyor. Kyoto Protokolü küresel ısınmanın durdurulması için yapılmış bir anlaşmaydı. İklim için atılmış bu adımın devam etmesi için, yeni bir iklim protokolüne ihtiyaç var. 2009 Aralık ayında Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Çerçeve Sözleşmesine üye ülkeler, varılacak uluslararası yeni bir iklim anlaşması için son defa bir araya gelecekler. Kopenhag, iklim için varılacak anlaşmadan önceki son toplantı. Bu yüzden, toplantı sonucu alınacak kararlarla oluşturulacak Kopenhag Protokolü’nün iklimi kurtaracak ve küresel felaketi önleyecek eylem planları içermesi gezegen ve insanlık için son derece kritik.
Toplantı, Danimarka’nın başkenti Kopenhag’da yapılacak. 7 Aralık’tan 18 Aralık’a kadar iklimin konuşulacağı toplantıyı Danimarka İklim ve Enerji Bakanı Connie Hedegaard ve Danimarka Barşbakanı Lars Løkke Rasmussen başkanlık edecek. Toplantıya 170 ülkenin temsilcilerinin yanı sıra sivil toplum kuruluşları da katılacak. Yaklaşık 8 bin kişinin toplantıya katılması bekleniyor.
Kopenhag toplantısında konuşulacak önemli konular şunlar olacak:
· Sanayileşmiş ülkeler sera gazı emisyonlarını ne kadar düşürmeyi kabul edecekler?
· Farklı bir alanda değerlendirilmesi gereken gelişmekte olan ülkeler (Çin ve Hindistan gibi), sera gazı emisyon artışlarını ne kadar sınırlandırmayı kabul edecekler?
· Gelişmekte olan ülkelerin emisyon azaltımı, iklim değişikliğine adaptasyonu gibi konular için gereken finansal destek nasıl sağlanacak?
· Sağlanacak bu finansal destek nasıl yönetilecek?
1800’li yılların sonunda itibaren, küresel ortalam sıcaklıklar bugüne kadar 0.8°C artış gösterdi. Eğer dünyadaki artış bu şekilde devam eder ve gereken önlemler alınmazsa 2100 yılına kadar sıcaklıklar 4°C’ye kadar artacak. Dünyanın yaşadığı son buz çağından sonra 5 bin sene içinde sıcaklık ortalamalarının 4°-7°C arasında artığı düşünülürse, şu anda 100 senedeki hız ortaya çıkar. Başka bir deyişle, mevcut dünya ekonomik düzeni, bizleri iklim felaketine doğru hızla götürmekte. Küresel ortalama sıcaklıkların 2°C’lik sınırı aşması, dünyanı geri dönüşü olmayan iklim felaketlerinin başlamasına sebep olacak. Küresel ısınmanın etkisini şu anda da yaşıyoruz. Seller ve fırtınalar gibi aşırı hava olaylar, kutup buzullarındaki erime, orman yangınları, deniz seviyesindeki yükselme hep küresel ısınma sebebiyle yaşanılan olaylar. İklim felaketlerine doğru hızla giden yolda son dönemeçlerimizi dönerken, Kopenhag iklim zirvesi bizi bu gidişattan kurtarabilecek son nokta.
Kopanhag toplantısından önce şimdiye kadar Bonn’da iki tane hazırlık toplantısı yapıldı. G8 ve G20 zirvelerinde yine iklim ile ilgili konular ele alındı. Bonn toplantılarında müzakerecilerin bir iklim anlaşması üzerine çalışmak yerine sorumluluk almaktan kaçan tavırlar sergilemeleri iklim ile ilgili alınacak önlemlerin önünü tıkamıştı. En son olan G8 zirvesinde ülkeler 2°C’lik kritik sınırın aşılmaması için nihayet karara vardılar, ancak bu kararın hayata geçirilmesi için ortada bir eylem planının olmaması kafalarda soru işaretleri yaratıyor. 7 Aralık’ta gerçekleşecek Kopenhag İklim Zirvesi öncesinde iki tane daha hazırlık toplantısı olacak. Bunlardan ilki 28 Eylül’de Bangkok’da, diğeri de 2 Kasım’da Barselona’da yapılacak.
İklimin kurtarılması için dünya devletlerinin birbirlerini suçlamayı bir an önce bırakıp sorumluluk almaları gerekiyor. Özellikle sanayileşmiş ülkelere burada büyük görev düşüyor. Tarihsel salımlarından ötürü küresel ısınmanın en büyük sorumlusu olan bu ülkelerin iklim liderliğine soyunması ve iklimi kurtaracak kararların alınması için girişimlerde bulunması gerekiyor.
Küresel ısınmanın kritik değer olan 2°C’yi aşmaması için dünya liderlerinin aşağıdaki konularda anlaşmaya varmaları gerekiyor:
· Sanayileşmiş ülkelerin bir grup olarak toplam salımlarını 2020 yılına kadar 1990 seviyelerine göre %40 oranında azaltmalarına yasal bağlayıcılık getirilmesi,
· Sanayileşmiş ülkelerin 2050 yılına kadar salımlarını neredeyse sıfır noktasına kadar düşürmeleri
· Gelişmekte olan ülkelerin temiz enerjiye geçişleri, iklim değişikliğine uyum sağlamaları, tropikal bölgelerde olan ülkelerin dünya iklim dengeleri üzerinde önemli etkisi olan ormanlarının korunması için yıllık 140 milyar dolarlık bir fonun sanayileşmiş ülkeler tarafından sağlanması
· Gelişmekte olan ülkelerin sıfır maliyet ile yapabilecekleri salım azaltım eylemlerini gerçekleştirmeleri
· Tüm gelişmekte olan ülkelerdeki orman tahribatlarının ve bunun yarattığı sera gazı salımlarının 2020’ye kadar sona erdirilmesi için bir finans mekanizmasının oluşturulması; özellikle 2015 yılına kadar Amazon, Kongo Havzası, Endonezya ve Papua Yeni Gine ormanlarının öncelikli ilan edilip tahribatın sıfıra ulaştırılması
Gezegenimiz ve iklim için çığır açacak Kopenhag Zirvesi için bu zamana kadar çok daha büyük bir yol katedilmeliydi... İklim değişikliği hala önlenebilir, fakat bu gezegenimiz ve geleceğimiz için büyük ve acil planının yanı sıra yasal bağlayıcılık, zamanlama ve adil salım azaltımlarında mutabık olunmasını gerektiriyor. Kopenhag İklim Zirvesi – son şansımız olabilir ve sadece 80 gün kaldı – sağlıcakla kalın.
Dr. Uygar Özesmi - Greenpeace Akdeniz Genel Direktörü
